Liên minh Châu Âu (EU) vào ngày 12/6 đã thông báo rằng sẽ áp thuế chống trợ cấp lên tới 38,1% đối với ô-tô điện của Trung Quốc. Thế giới bên ngoài đang quan tâm tới hướng đi tiếp theo của Trung Quốc.
Tờ The Wall Street Journal (Tạp chí Phố Wall) ngày 13/6 đã đăng bài viết có nhan đề “Nếu không có thị trường phương Tây, cỗ máy xuất khẩu của Trung Quốc có thể tiếp tục hoạt động không?”. Trong đó nói rằng đợt thuế quan mới của EU đối với ô-tô điện của Trung Quốc đang “định hình lại thương mại toàn cầu”. Câu hỏi đặt ra cho Trung Quốc là liệu việc chuyển hướng xuất khẩu sang các nước đang phát triển có đủ để duy trì cho hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc hay không?
Sau khi Hoa Kỳ công bố mức thuế mới là 100% đối với ô-tô điện và 25% đối với pin và phụ tùng ô-tô điện do Trung Quốc sản xuất, Ủy ban Châu Âu đã thông báo vào ngày 12/6 rằng họ sẽ áp dụng mức thuế đối kháng từ 17,4% tới 38,1% đối với ô-tô điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Ủy ban này đưa ra lý do, rằng việc trợ cấp không công bằng tồn tại trong toàn bộ chuỗi giá trị ô-tô điện của Trung Quốc gây ra thiệt hại rõ ràng “có thể thấy trước và sắp xảy ra” đối với ngành công nghiệp của EU.
Tạp chí Phố Wall nói rằng, để đối phó với các hạn chế thương mại từ Hoa Kỳ và Châu Âu, Trung Quốc đang tìm kiếm các thị trường mới như Nga, Brazil, Đông Nam Á và các quốc gia có thu nhập thấp khác. Đây là mục tiêu mới của Trung Quốc.
Trong hai năm qua khi các nước phương Tây áp lệnh trừng phạt lên Nga, xuất khẩu của Trung Quốc sang Nga đã tăng 70%. Trong số đó, do thị trường ô-tô nội địa Trung Quốc đang nhanh chóng chuyển đổi sang ô-tô điện và các phương tiện chạy bằng nhiên liệu truyền thống đang dư thừa, nước này đã xuất khẩu một lượng lớn xe chạy bằng nhiên liệu sang Nga.
Theo bài báo trên, Trung Quốc đang xuất khẩu nhiều loại sản phẩm khác so với trước đây. Theo dữ liệu từ Morgan Stanley, những loại sản phẩm mới bao gồm ô-tô điện, pin, tấm pin mặt trời và chip “trưởng thành” (mature chips) đã chiếm 8,5% tổng lượng xuất khẩu của Trung Quốc trong năm 2023, trong khi tỷ lệ này của năm 2018 là 4,5%.
Hàng Trung Quốc giá rẻ có thể sẽ được ưa chuộng ở nhiều nước có thu nhập thấp. Theo thống kê, doanh số bán ô-tô điện và xe hybrid ở Brazil đã tăng gần gấp đôi trong năm 2023; ô-tô điện BYD của Trung Quốc chiếm hơn một nửa tổng doanh số bán ô-tô điện của Brazil trong cùng năm này. Đối với xe hybrid, các hãng xe của Trung Quốc cũng đứng đầu về doanh số bán hàng tại Brazil.
Đông Nam Á là mục tiêu xuất khẩu lớn hơn của Trung Quốc. Tới thời điểm hiện tại của năm 2024, cả Đông Nam Á và Mỹ Latinh cùng nhau chiếm gần 1/4 xuất khẩu của Trung Quốc, nhưng con số này vẫn thấp hơn 29% của Hoa Kỳ và EU cộng lại.
Bài báo trên đề cập rằng, mặc dù có rất nhiều nước đang phát triển nhìn chung khá thân thiện với Trung Quốc nhưng họ cũng sẽ khó tránh khỏi áp lực chính trị trong nước mình và vẫn có thể dựng lên các rào cản đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.