Theo như các thành viên thuộc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đă đến các vùng khác của Ukraine, trong khi Tổng giám đốc Rafael Grossi cùng 5 thanh sát viên khác lưu lại nhà máy. Bất chấp những cảnh báo nguy hiểm từ đợt pháo kích gần nhất, phái đoàn IAEA vẫn ở tại nhà máy điện Zaporizhzhia.
Ảnh trích từ video do Bộ Quốc Pḥng Nga cung cấp ngày 02/09/2022: Tổng giám đốc AIEA Rafael Rossi ( giữa, đội nón trắng ) cùng phái đoàn đến nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia. AP
Đến Zaporijia, Ukraina, sau khi kiểm tra t́nh h́nh nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, tổng giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế AIEA, Rafael Grossi, thứ Năm 01/09/2022 tố cáo « sự toàn vẹn của nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia của Ukraina, hiện giờ đang bị quân Nga chiếm đóng, đă bị xâm hại nhiều lần ».
Tổng giám đốc AIEA không đề nghị « phi quân sự hóa » khu vực này, bởi theo ông Rafael Grossi, phái đoàn thanh sát của AIEA « không có các yếu tố để đánh giá điều đó » và khẳng định phái đoàn sẽ lưu lại Zaporijjia cho đến Chủ Nhật 04/09 hoặc thứ Hai 05/09 để tiếp tục đánh giá t́nh h́nh.
Từ Ukraina, thông tín viên Stéphane Siohan cho biết thêm chi tiết về chuyến thanh sát của AIEA :
« Phái đoàn của AIEA đă lưu lại vài giờ đồng hồ tại địa điểm Energodar trong buổi chiều hôm qua (01/09). Họ đă đến thăm các cơ sở và đến cuối ngày, trong một video ghi tại chỗ, tổng giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế, Rafael Grossi, tuyên bố ông khá hài ḷng về chuyến đi.
Rafael Grossi phát biểu đă trông thấy những điều chính mà ông cần nh́n, nhưng không mô tả thêm chi tiết. Tổng giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế thông báo một số chuyên gia trong phái đoàn sẽ lưu lại tại chỗ, bởi v́ theo ông, sự toàn vẹn của nhà máy điện hạt nhân đă bị xâm hại nhiều lần, và đây vẫn là chủ đề gây nhiều mối lo ngại.
Tuy nhiên, người ta cảm thấy những phát biểu của ông Rafael Grossi mang tính ngoại giao mạnh mẽ. Một số người có thể sẽ nói là ông ấy phát biểu xă giao, không có nội dung. Nhưng cũng phải nói rằng ông Grossi đang ở trên vùng đất do quân Nga kiểm soát ».
Phản ứng của Kiev
Về phản ứng của Kiev, trong video thường nhật phát vào tối 01/09, tổng thống Ukraina Zelensky chỉ trích sự thận trọng quá mức của AIEA đối với phía Nga, sự thiếu rơ ràng trong các phát biểu của tổng giám đốc AIEA, Rafael Grossi. Theo ông Zelensky, AIEA lẽ ra đă có thể tiến xa hơn nữa và nhấn mạnh đến việc phải « phi quân sự hóa » nhà máy điện hạt nhân Zaporijjia. Kiev cũng lấy làm tiếc là phái đoàn AIEA đă không đủ khả năng đưa đại diện của các phương tiện truyền thông độc lập theo phái đoàn đến Zaporijjia.