Tổng thống Biden cho biết sẵn sàng thảo luận về thỏa thuận kiểm soát hạt nhân mới với Moskva, trong khi giới chức Nga tỏ ra bất ngờ với đề xuất này.
"Chính quyền của tôi sẵn sàng đẩy nhanh đàm phán khuôn khổ kiểm soát vũ khí mới thay thế Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START) sẽ hết hạn vào năm 2026. Tuy nhiên, đàm phán cần đối tác sẵn ḷng hành động thiện chí. Nga cần thể hiện họ sẵn sàng nối lại đàm phán kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ", Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết trong thông cáo công bố hôm nay.
Ông chủ Nhà Trắng cũng kêu gọi Trung Quốc tham gia những cuộc đối thoại nhằm "hạn chế nguy cơ tính toán sai và xử lư các vấn đề quân sự gây bất ổn".
Nguồn tin ở Bộ Ngoại giao Nga đặt câu hỏi về ư định của Mỹ khi công bố phát biểu này. "Liệu đây là thông cáo nghiêm túc hay đ̣n tấn công của tin tặc nhằm vào trang web Nhà Trắng? Nếu thực sự nghiêm túc, họ định thảo luận nó với ai?", nguồn tin này cho hay.
Giới chức Trung Quốc chưa b́nh luận về thông tin.
Tổng thống Biden trong một cuộc họp ở Nhà Trắng hôm 28/7. Ảnh: AFP.
Phát biểu được đưa ra trước thềm Hội nghị Đánh giá Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí hạt nhân (NPT), diễn ra tại thành phố New York ở Mỹ. Kiểm soát vũ khí là lĩnh vực thường đạt được tiến bộ bất chấp sự bất đồng giữa nhiều quốc gia. Hội nghị năm nay diễn ra trong bối cảnh chiến sự Nga - Ukraine đă kéo dài hơn 5 tháng, trong khi căng thẳng Mỹ - Trung leo thang do vấn đề Đài Loan.
New START là hiệp ước kiểm soát vũ khí cuối cùng giữa Nga và Mỹ, cho phép mỗi nước triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân, mức thấp nhất trong hàng chục năm qua. Hai nước cũng bị giới hạn về số lượng tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất và tàu ngầm, cũng như oanh tạc cơ mang bom và tên lửa hành tŕnh hạt nhân.
Nga và Mỹ đầu năm 2021 cùng gia hạn hiệp ước New START thêm 5 năm, chỉ vài ngày trước khi thỏa thuận này hết hạn.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump từng không muốn gia hạn New START v́ cho rằng hiệp ước không liệt kê đầy đủ các vũ khí hạt nhân của Nga, đồng thời muốn đưa Trung Quốc vào khuôn khổ kiểm soát vũ khí rộng hơn. Nhiều nghị sĩ Mỹ và chuyên gia coi đề xuất này là biện pháp phá hủy New START và chấm dứt giới hạn kiểm soát kho vũ khí hạt nhân chiến lược của Mỹ, do Trung Quốc đă bác bỏ hoàn toàn ư tưởng trên.