Biểu t́nh phản đối đề xuất sửa hiến pháp tại tây bắc Uzbekistan khiến một số người thiệt mạng, buộc nước này ban bố t́nh trạng khẩn cấp tại đây.
Trong bài phát biểu ngày 3/7 trước các quan chức nước cộng ḥa tự trị Karakalpakstan thuộc Uzbekistan, Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev thông báo "có trường hợp dân thường và nhân viên thực thi pháp luật tử vong" trong biểu t́nh tại khu vực. Ông Mirziyoyev không công bố số người thiệt mạng.
Uzbekistan ngày 2/7 ban bố t́nh trạng khẩn cấp kéo dài một tháng tại Karakalpakstan, sau khi biểu t́nh bùng phát tại đây từ ngày 30/6 để phản đối đề xuất sửa hiến pháp.
Theo hiến pháp hiện tại, Karakalpakstan được mô tả là nước cộng ḥa có chủ quyền thuộc Uzbekistan và có quyền ly khai bằng cách tổ chức trưng cầu dân ư. Dự thảo hiến pháp mới không đề cập đến tư cách chủ quyền và quyền ly khai của Karakalpakstan. Những người biểu t́nh cho rằng điều này sẽ làm suy yếu địa vị của nước cộng ḥa tự trị.
Biểu t́nh tại Uzbekistan cuối tuần qua. Ảnh: Twitter/Peter Leonard.
Trước làn sóng biểu t́nh, Tổng thống Mirziyoyev ngày 2/7 cam kết rút các sửa đổi liên quan tới Karakalpakstan ra khỏi dự thảo hiến pháp, dự kiến được đưa ra trưng cầu dân ư trong những tháng tới.
Trong bài phát biểu ngày 3/7, Tổng thống Mirziyoyev cho biết "người biểu t́nh mang khẩu hiệu sai" và "cố gắng chiếm trụ sở của các cơ quan chính quyền địa phương".
"Một số nhóm cố gắng chiếm ṭa nhà của sở nội vụ và sở vệ binh quốc gia ở thủ phủ Nukus để lấy vũ khí", ông Mirziyoyev nói. "Người biểu t́nh lợi dụng ưu thế số đông tấn công các nhân viên thực thi pháp luật, đánh đập họ và gây thương tích nặng".
Một số nhân chứng cho biết cảnh sát dùng hơi cay và lựu đạn khói để giải tán một cuộc biểu t́nh nhỏ ngày 2/7 ở khu chợ của thủ phủ Nukus. Cảnh sát địa phương thông báo đă "bắt những người tổ chức bạo loạn", song chưa công bố thêm chi tiết.
Uzbekistan, có diện tích gần 450.000 km2, là quốc gia đông dân nhất Trung Á với hơn 35 triệu người. Nền kinh tế đất nước phụ thuộc nhiều vào các ngành xuất khẩu nguyên liệu thô, đặc biệt là khoáng sản, bông và khí đốt.