Theo như lời của thủ tướng New Zealand, bà Jacinda Ardern lên án Trung Quốc “càng lúc càng quyết đoán và muốn thách thức các chuẩn mực và luật pháp quốc tế” trong khuôn khổ thượng đỉnh Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO tại Madrid Tây Ban Nha, ngày 29/06/2022.
Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern (T) gặp tổng thống Pháp Emmanuel Macron bên lề thượng đỉnh NATO tại Madrid, Tây Ban Nha, ngày 28/06/2022. AP - Christophe Ena
Theo AFP, đây là lần thứ nhì trong cùng một tháng, thủ tướng New Zealand bày tỏ quan ngại về Trung Quốc. Sau cuộc gặp với tổng thống Mỹ Joe Biden trong chuyến công du Hoa Kỳ vào đầu tháng này, New Zealand và Mỹ đã ra thông cáo chung bày tỏ quan ngại trước viễn cảnh quân đội Trung Quốc “hiện diện thường trực ở Thái Bình Dương”.
Vào lúc đó, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tại Bắc Kinh đã phản công, lên án Mỹ và New Zealand “bóp méo” sự thật, phá hoại “nỗ lực của Trung Quốc hợp tác một cách bình thường với các quốc đảo trong vùng Thái Bình Dương”.
Hôm nay, 01/07/2022, sứ quán Trung Quốc tại Wellington, đã phản đối tuyên bố “sai lệch” của thủ tướng New Zealand tại thượng đỉnh NATO.
Thông cáo của sứ quán Trung Quốc ở New Zealand cho rằng nữ thủ tướng Ardern đã “đánh giá sai lệch” về Trung Quốc. Bảo rằng Trung Quốc có thái độ hung hăng là điều “đáng tiếc”. Bắc Kinh mong mỏi quan hệ song phương “nhanh chóng được điều chỉnh theo đúng hướng”, từ ngữ trong nguyên văn.
Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng nhất của New Zealand. Cho đến nay, Wellington ít khi chỉ trích Bắc Kinh về vấn đề người Duy Ngô Nhĩ, chính sách hù dọa Đài Loan, bóp ngạt các quyền tự do của Hồng Kông....
Nhưng có hai yếu tố khiến New Zealand thay đổi lập trường, một là chiến tranh Ukraina đang làm dấy lên lo ngại nguy cơ Trung Quốc sẽ xâm chiếm Đài Loan bằng sức mạnh quân sự và hai là những nỗ lực của Bắc Kinh để đạt được một thỏa thuận về an ninh với quân đảo Solomon.