Theo như lời tuyên bố vào hôm thứ Năm của khối Asean cấm quan chức ngoại giao hàng đầu của Myanmar tới dự cuộc họp ngoại trưởng sắp tới, dự kiến diễn ra trong hai ngày 16 và 17/2, khiến chính quyền Myanmar vừa bị một cú đánh ngoại giao nặng nề này.
Người dân tại Yangon hôm 5/12/2021 tiếp tục biểu t́nh phản đối việc giới quân sự đảo chính và lật đổ chính quyền dân sự của bà Aung San Suu Kyi
Campuchia, nước hiện đang giữ chức chủ tịch luân phiên của khối, cho biết, liên quan tới "đồng thuận năm điểm" mà các nhà lănh đạo nhất trí hôm 24/4 năm ngoái nhằm cố gắng xoa dịu cuộc khủng hoảng ở Myanmar, đă không có mấy tiến bộ đạt được cho đến nay.
Nước này đă rơi vào t́nh trạng hỗn loạn kể từ khi quân đội lật đổ chính quyền dân sự của bà Aung San Suu Kyi một năm trước, theo một nhóm giám sát địa phương, với hơn 1.500 thường dân đă thiệt mạng trong các cuộc đàn áp biểu t́nh.
"V́ có rất ít tiến bộ trong việc thực hiện 'Đồng thuận năm điểm' của Asean, các thành viên Asean đă không đạt được nhất trí trong việc mời Ngoại trưởng Myanmar SAC [Wunna Maung Lwin] dự kỳ họp các ngoại trưởng tới đây," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Campuchia Chum Sounry nói với AFP.
"Chúng tôi đă yêu cầu Myanmar cử một đại diện phi chính trị thay thế," Chum Sounry nói, và nói thêm rằng việc có một đại diện như vậy sẽ tốt hơn là để ghế trống.
Campuchia cũng nói chính quyền Myanmar có toàn quyền lựa chọn người thay thế.
Trước đó, Asean đă có bước đi chưa từng có, đó là cấm nhà lănh đạo quân sự của Myanmar, ông Min Aung Hlaing, tới dự hội nghị thượng đỉnh của khối hồi tháng Mười năm ngoái.
Đây được cho là một sự thể hiện thái độ quở trách hiếm hoi từ Asean, khối lâu nay vốn bị coi là một tổ chức chỉ nói suông, nay đă nỗ lực t́m các giải pháp ngoại giao để giải quyết cuộc khủng hoảng Myanmar.
Tuy nhiên, những chia rẽ quanh vấn đề Myanmar vẫn c̣n đó.
Việc Thủ tướng Campuchia có chuyến thăm Myanmar và gặp gỡ lănh đạo quân sự nước này, Min Aung Hlaing hôm 7/1, đă khiến một số quốc gia láng giềng lo ngại rằng nó được coi như chỉ dấu cho thấy Campuchia ủng hộ chính quyền quân sự Myanmar.
Myanmar ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế. Chuyến thăm của ông Hun Sen là chuyến thăm đầu tiên của các nhà lănh đạo nước ngoài kể từ khi giới tướng lĩnh lên nắm quyền.
Bạo lực vẫn tiếp diễn, với việc các nhóm chống chính quyền quân sự thường xuyên đụng độ với quân đội, và Ngân hàng Thế giới đă cảnh báo nền kinh tế Myanmar có khả năng suy giảm gần một phần năm vào năm ngoái.
Trong một thông cáo ra hôm thứ Tư, Asean kêu gọi chấm dứt ngay bạo lực và cho phép đặc phái viên của họ sớm được vào Myanmar.
Là chủ tịch Asean trong năm nay, ông Hun Sen đă bị áp lực trong việc buộc ông Min Aung Hlaing phải thực hiện thỏa thuận ḥa b́nh Asean, và một số thành viên của khối đă đ̣i rằng nhà lănh đạo bị lật đổ của nước này, bà Aung San Suu Kyi, phải được trả tự do và được phép tham gia vào tiến tŕnh ḥa b́nh.
Hoa Kỳ và các đồng minh hôm thứ Hai cũng tỏ ư ủng hộ cho các nỗ lực thực hiện "đồng thuận năm điểm" và các nỗ lực của đặc phái viên Asean trong việc t́m giải pháp ḥa b́nh cho cuộc khủng hoảng Myanmar.
Thông cáo chung của các ngoại trưởng EU, Albania, Australia, Canada, New Zealand, Na Uy, Nam Hàn, Thụy Sĩ, Anh quốc và Hoa Kỳ được đưa ra hôm thứ Ba, tṛn một năm sau vụ đảo chính quân sự ở Myanmar, kêu gọi chính quyền quân sự có các trao đổi có ư nghĩa với các nỗ lực của Asean nhằm thực hiện đầy đủ và cấp bách 'đồng thuận năm điểm'.