T́m thấy báu vật trong hóa thạch phân khủng long. Đó là những con bọ cánh cứng được bảo quản nguyên vẹn trong hóa thạch phân khủng long. Chính chúng đă cung cấp cho con người cái nh́n đầu tiên về côn trùng của kỷ Tam Điệp.
Trong một nghiên cứu được công bố hôm 29/6 trên tạp chí Current Biology, các nhà khoa học tuyên bố đă t́m thấy một loại bọ cánh cứng có tuổi thọ lên đến 230 triệu năm. Loài này chưa từng được phát hiện trước đây.
CNN cho biết con bọ cánh cứng được đặt tên khoa học là Triamyxa coprolithica. Cái tên cho biết loài bọ này được t́m thấy trong phân hóa thạch (coprolites), sống trong kỷ Tam Điệp (kỷ Trias), kéo dài từ khoảng 252 triệu cho đến 201 triệu năm trước, và thuộc phân bộ Myxophaga. Phân bộ này bao gồm những loài bọ cánh cứng nhỏ ăn tảo, sống dưới nước hoặc phụ thuộc vào nước.
H́nh ảnh mô phỏng lại loài bọ Triamyxa coprolithica. Ảnh: CNN.
Đây là loài côn trùng đầu tiên trên thế giới được t́m thấy trong hóa thạch phân khủng long. Để t́m được loài này, các nhà khoa học phải sử dụng phương pháp quét phân hóa thạch bằng tia X quang mạnh.
Sam Heads, giám đốc Trung tâm Cổ sinh vật học PRI tại Đại học Illinois, cho biết: “Hóa thạch côn trùng c̣n nguyên h́nh dạng ba chiều như thế này chưa từng được t́m thấy kể từ kỷ Tam Điệp. V́ vậy, phát hiện này rất quan trọng”.
“Tôi thực sự ngạc nhiên khi thấy những con bọ cánh cứng được bảo quản tốt như thế nào. Khi bạn mô h́nh hóa chúng trên màn h́nh, chúng như đang nh́n thẳng vào bạn”, Martin Qvarnström, tác giả nghiên cứu, phát biểu.
“Canxi phosphat có trong phân hoá thạch kết hợp với sự khoáng hóa sớm của vi khuẩn đă tạo điều kiện cho khả năng bảo tồn hóa thạch mỏng manh này”, tác giả viết trong nghiên cứu.
Dựa trên kích thước, h́nh dạng và đặc điểm của phân hóa thạch, các nhà khoa học kết luận phân được bài tiết bởi loài khủng long Silesaurus opolensis, sống ở Ba Lan khoảng 230 triệu năm trước trong kỷ Tam Điệp.
“Mặc dù Silesaurus dường như đă ăn rất nhiều cá thể triamyxa coprolithica, nhưng loài này quá nhỏ để trở thành con mồi mục tiêu”, nhà nghiên cứu Qvarnström nói.
“Kích thước nhỏ của chúng chắc chắn đă giúp chúng c̣n nguyên vẹn v́ không bị nhai nát và được nuốt trọn”, ông Heads nhận định.
Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng phân hóa thạch có thể là sự thay thế đối với hổ phách để trở thành vật liệu bảo quản xác côn trùng tốt nhất.
“Tôi đă nghiên cứu về côn trùng hóa thạch được bảo quản trong hổ phách trong nhiều năm. Tôi đồng ư với các tác giả rằng các mẫu vật được t́m thấy trong phân hóa thạch rất giống với hổ phách về tính đầy đủ và mức độ bảo quản”, giám đốc Heads nói.
Các hóa thạch lâu đời nhất từ hổ phách cũng chỉ khoảng 140 triệu năm tuổi. V́ vậy, những hóa thạch phân khủng long có thể giúp các nhà khoa học khám phá nhiều điều bí ẩn hơn nữa.
“Chúng ta không biết côn trùng kỷ Tam Điệp trông như thế nào. Bây giờ th́ chúng ta đă có cơ hội”, đồng tác giả nghiên cứu Martin Fikáček, nhà côn trùng học tại Đại học Tôn Trung Sơn ở Đài Loan, tuyên bố.
VietBF@ sưu tập