[june04]

Nhiều quốc gia kêu gọi củng cố ngân sách và tính độc lập của WHO, trong bối cảnh Covid-19 đẩy cơ quan này đến bờ vực chia rẽ.

Lãnh đạo các nước, chủ yếu ở châu Âu, trong cuộc họp thường niên Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA), cơ quan ra quyết định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hôm 24/5, đã kêu gọi tăng tính độc lập, linh hoạt và các khoản tài trợ của tổ chức này.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói WHO phải là "trái tim, la bàn" trong vấn đề sức khỏe toàn cầu cũng như phải đủ mạnh mẽ trong thời kỳ khủng hoảng, đủ linh hoạt để ứng phó với các trường hợp khẩn cấp.

Thủ tướng Đức Angela Merkel trong khi đó cho biết ưu tiên hàng đầu là phải cho phép thế giới phản ứng với mối đe dọa từ đại dịch càng nhanh càng tốt. Bà cũng ủng hộ thành lập một hội đồng đánh giá các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu.

Nhiều chuyên gia y tế cũng đang thảo luận về việc trao quyền độc lập hơn cho WHO trong vấn đề điều tra và đưa ra cảnh báo về các mối đe dọa sức khỏe toàn cầu nghiêm trọng.

Họ còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường niềm tin vào sự độc lập của WHO, vốn bị ảnh hưởng trong đại dịch Covid-19, khi tổ chức này bị cáo buộc không làm tốt vai trò và bị coi là "đứng về phía Trung Quốc".

Nhóm chuyên gia đề xuất một trong những cách để cải thiện điều này là giới hạn thời gian tại vị của tổng giám đốc WHO trong một nhiệm kỳ 7 năm, thay vì hai nhiệm kỳ 5 năm như hiện nay.

Tuy nhiên, nhiều người lo ngại những lời kêu gọi cấp bách đó sẽ không "đi đủ xa" tại WHA. Đã xuất hiện nhiều bất đồng với các đề xuất tăng quyền lực cho WHO, cũng như tăng khả năng độc lập của tổ chức này trong điều tra và phát cảnh báo về các mối đe dọa y tế nghiêm trọng.

Ủy ban Quốc tế về Chuẩn bị và Ứng phó Đại dịch hôm 12/5 ra báo cáo liệt kê những sai lầm của WHO và chính quyền các nước trong cách đối phó Covid-19. Báo cáo chỉ ra rằng WHO lẽ ra phải tuyên bố đợt bùng phát nCoV ở Trung Quốc là tình trạng khẩn cấp quốc tế sớm hơn thay vì đợi đến ngày 30/1. Tuy nhiên, ủy ban quốc tế này vẫn ca ngợi những nỗ lực "không mệt mỏi" của ban lãnh đạo và nhân viên WHO trong đại dịch.

Kể từ khi lần đầu bùng phát ở Trung Quốc hồi tháng 12/2019, đại dịch Covid-19 đã lan tới 220 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến gần 168 triệu người nhiễm và hơn 3,4 triệu người chết toàn cầu.