Tổng thống Donald Trump đột ngột muốn đi đến bên ngoài nhà thờ St. John để chụp ảnh, khiến cảnh sát và Vệ binh Quốc gia phải sử dụng hơi cay giải tán người biểu t́nh trước Nhà Trắng để ông Trump có những h́nh ảnh tốt đẹp sau khi phải đến hầm trú ẩn của Nhà Trắng v́ t́nh trạng bất ổn vào cuối tuần trước.
Quyết định đột ngột
Tổng thống Trump, theo sau là các ông William Barr, Mark Esper, và tướng Mark Milley, đi bộ tới nhà thờ St. John ngày 1/6/2020 (Ảnh: AP)
Vào hôm thứ Hai, 1/6 (giờ miền Đông), khi đang bàn bạc cách dập tắt các cuộc biểu t́nh trên khắp đất nước với những nhà quân sự hàng đầu tại Nhà Trắng, Trump bất ngờ thông báo dự định đi bộ đến nhà thờ lịch sử St. John gần đó, nơi đă bị cháy ở tầng hầm vào đêm ngày hôm trước.
Trong những giờ sau đó, các quan chức Nhà Trắng vội vă sắp xếp cho sự kiện buổi tối này.
Trong cuộc phỏng vấn với CNN, cảnh sát trưởng Washington Peter Newsham cho biết chỉ khoảng 30 đến 45 phút trước khi chuyến thăm nhà thờ diễn ra, ông mới biết về các kế hoạch.
Việc Tổng thống đi bộ đến nhà thờ cũng gây bất ngờ cho Bộ Nội vụ Mỹ. Bộ trưởng Nội vụ David Bernhardt không có mặt ở Nhà Trắng và không được báo trước về việc lực lượng an ninh sẽ giải tán người biểu t́nh khỏi công viên Lafayette - khu vực do Bộ này giám sát và quản lư.
Một ngày sau sự kiện, các cuộc phỏng vấn của CNN với các quan chức và nguồn tin Nhà Trắng cho thấy một loạt các quyết định khó hiểu, không được phối hợp đầy đủ, cũng như các mâu thuẫn về người chịu trách nhiệm và cuộc biểu t́nh ôn ḥa đă kết thúc như thế nào trong một cuộc đối đầu bạo lực.
Vào cuối chiều ngày 1/6, quảng trường giữa nhà thờ St. John và công viên Lafayette tập trung nhiều người biểu t́nh. Bộ trưởng Tư pháp William Barr đă ra lệnh giải tán những người biểu t́nh.
Trong khi đó, Bộ trưởng bộ Quốc pḥng Mark Esper cũng nói rằng ông "không biết" về kế hoạch giải tán những người biểu t́nh trước chuyến thăm của Trump tới Nhà thờ Tân giáo St. John.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ có mặt tại quảng trường Lafayette Square để theo dơi t́nh h́nh các cuộc biểu t́nh bên ngoài Nhà Trắng (Ảnh: AP)
Lúc 19h, khi lệnh giới nghiêm của Wasshington có hiệu lực, các đường phố xung quanh công viên và Nhà Trắng đă vắng bóng người biểu t́nh. Sau đó Tổng thống Trump xuất hiện. Ông đi bộ từ Nhà Trắng qua công viên đến nhà thờ.
Đội ngũ camera đă tranh giành để theo kịp ông khi ông đi qua công viên, theo sau là con gái Ivanka và chồng cô, Jared Kushner, cùng với Bộ trưởng Tư pháp William Barr và các quan chức khác.
Ông Trump dừng lại một chút bên ngoài nhà thờ và cầm một quyển Kinh thánh. Các nguồn tin của NBC News cho rằng việc ông Trump đi bộ đến nhà thờ không báo trước "là ư tưởng của ông", bởi Tổng thống muốn tạo ra những h́nh ảnh tốt đẹp sau khi phải đến hầm trú ẩn của Nhà Trắng v́ t́nh trạng bất ổn vào cuối tuần trước.
Ông Trump cầm Kinh thánh chụp ảnh trước nhà thờ St. John ngày 1/6/2020 (Ảnh: AP)
Bộ trưởng Quốc pḥng Mark Esper ngày 3/6 nói ông được biết về kế hoạch thăm nhà thờ ở Washington của Tổng thống Trump vào tối 1/6, nhưng không nắm được thông tin về lịch tŕnh hoạt động ở đó.
"Tôi biết thông tin sau phát biểu của Tổng thống vào tối thứ Hai rằng nhiều người trong số chúng tôi sẽ tham gia cùng ông để đánh giá thiệt hại tại công viên Lafayette và nhà thờ St. John," ông Esper nói với NBC News. "Điều tôi không nắm được là địa điểm chính xác khi chúng tôi có mặt ở nhà thờ và kế hoạch ở đó là ǵ."
Thông tin do ông Esper cung cấp ngày 3/6 có thay đổi so với phần trả lời của ông trên NBC vào tối mùng 2, trong đó ông đề cập kế hoạch quan sát khu vực bị hủy hoại tại quảng trường Lafayette và tin rằng họ sẽ có cuộc tṛ chuyện với các binh sĩ.
"Tôi đă tưởng rằng tôi sẽ làm 2 việc: Đi xem các thiệt hại và nói chuyện với binh sĩ," Bộ trưởng Esper nói trong phỏng vấn độc quyền của NBC tối 2/6. "Tôi không biết chúng tôi đi đâu."
Trước đó, một quan chức quốc pḥng hé lộ ông Esper cùng chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng Liên quân, tướng Mark Milley, đă bất ngờ khi ông Trump đưa họ tới nhà thờ St. John.
"Họ nắm thông tin là sẽ đi đến công viên Lafayette để đánh giá nỗ lực của các binh sĩ," quan chức này nói với NBC.
Theo NBC, các ông Milley và Esper đang trên đường đến trung tâm của FBI tại hiện trường để theo dơi các cuộc biểu t́nh cùng với Bộ trưởng William Barr và Giám đốc FBI Christopher Wray th́ được yêu cầu "chuyển hướng" tới Nhà Trắng để cập nhật t́nh h́nh với ông Trump.
Sau cuộc họp, Tổng thống phát biểu tại Nhà Trắng và cảnh báo triển khai quân đội để ứng phó người biểu t́nh.