Ước tính dưới 670.000 trẻ Nhật Bản chào đời trong năm 2025, giảm 3% so với năm ngoái, các chuyên gia cho rằng nước này đang tiến sát mốc "chạm đáy dân số" và sớm 16 năm.
Các nhà hoạch định chính sách Nhật Bản dự kiến đến năm 2041 đất nước mới "chạm đáy dân số". Song thực tế cho thấy Nhật Bản đang tiến sát mốc này ngay trong năm 2025, sớm hơn 16 năm so với kịch bản tồi tệ nhất của chính phủ.
Dữ liệu sơ bộ 10 tháng đầu năm cho thấy tổng số trẻ em sinh ra trong năm 2025 dự kiến tụt xuống dưới ngưỡng 670.000. Đây là mức thấp kỷ lục kể từ khi bắt đầu ghi nhận dữ liệu vào năm 1899. Ông Masakazu Yamauchi, chuyên gia nhân khẩu học tại Đại học Waseda, nhận định số ca sinh trong năm 2025 có khả năng giảm 3% so với con số 686.000 năm 2024. Nếu điều này xảy ra, đây sẽ là năm thứ 10 liên tiếp Nhật Bản ghi nhận số trẻ em sinh ra thấp kỷ lục.
Trước đó, năm 2023, Viện Nghiên cứu Quốc gia về Dân số và An sinh Xă hội Nhật Bản dự báo số trẻ chào đời năm 2025 là 749.000. Kể cả trong "kịch bản bi quan nhất", chính phủ cũng cho rằng phải có ít nhất 681.000 trẻ chào đời vào năm nay. Tuy nhiên, thực tế hiện tại đă phá vỡ mọi lằn ranh đỏ về an toàn nhân khẩu học.
Tại một quốc gia mà việc sinh con ngoài giá thú vẫn c̣n là điều kiêng kỵ như Nhật Bản, tỷ lệ sinh tỷ lệ thuận với số lượng đám cưới. Song "sợi dây tơ hồng" đang ngày càng lỏng lẻo. Số người kết hôn hàng năm đă giảm xuống dưới 500.000, chỉ c̣n bằng một nửa so với thời kỳ hoàng kim năm 1972.
Trẻ con ngày càng ít ỏi ở Nhật Bản. Ảnh minh họa: Bloomberg
Sự sụt giảm sinh này, kết hợp với tỷ lệ tử vong ngày càng tăng ở một xă hội siêu già, tạo ra một "hố đen" nhân khẩu học. Riêng trong năm 2024, dân số Nhật Bản đă giảm hơn 900.000 người. Vấn đề càng trở nên trầm trọng khi dữ liệu này chỉ tính riêng cộng đồng dân cư bản địa, cho thấy sự sụt giảm ở quy mô báo động của nguồn gene gốc tại quốc gia này.
Thủ tướng Sanae Takaichi mô tả đây là "thách thức lớn nhất" của quốc gia khi thành lập Bộ chỉ huy Chiến lược Dân số hồi cuối tháng 11. Nước này đă mạnh tay chi 23 tỷ USD cho lộ tŕnh 3 năm nhằm đảo ngược đà giảm sinh, hiệu quả vẫn là một dấu hỏi lớn.
Nhiều chuyên gia kinh tế và giới học giả đang hối thúc chính phủ dũng cảm nh́n thẳng vào sự thật để điều chỉnh lại toàn bộ kế hoạch tài khóa. Tuy nhiên, theo ông Masatoshi Kikuchi, chiến lược gia trưởng tại Công ty Chứng khoán Mizuho, thừa nhận thực tế này là một "canh bạc" chính trị đầy rủi ro. Thừa nhận dự báo sai đồng nghĩa với xác nhận các chính sách khuyến sinh bấy lâu nay thất bại hoàn toàn. Khi đó, viễn cảnh người dân phải đóng thuế cao hơn và nhận lương hưu ít đi là điều không thể tránh khỏi.
Áp lực đè nặng lên năm 2026, năm Bính Ngọ hay c̣n gọi là năm "Ngựa lửa" - Hinouma trong lịch Nhật Bản. Trong quá khứ, niềm tin về việc bé gái sinh năm này mang số mệnh xấu đă khiến tỷ lệ sinh năm 1966 lao dốc tới 25%.
Tuy nhiên, giữa những dự báo u ám, vẫn có một tia sáng từ góc nh́n của giới trẻ. Ông Takashi Inoue, chuyên gia nhân khẩu học tại Đại học Aoyama Gakuin, cho rằng thế hệ trẻ sống trong thời đại của AI và công nghệ không c̣n quan tâm đến những quan niệm đó. Với họ, "Ngựa lửa" chỉ là một trang kư ức của thế hệ đi trước, không đủ sức nặng để lay chuyển quyết định cá nhân về hôn nhân hay gia đ́nh.
VietBF@sưu tập