Một năm nói lời chia tay với những biển hiệu từng rất quen
Năm 2025, đi ngang phố mua sắm ở Mỹ, bạn sẽ thấy nhiều ô cửa kính đã tắt đèn. Những cái tên từng “đóng đinh” trong trí nhớ tiêu dùng — từ quần áo, vải vóc, tiệc tùng cho tới nhà thuốc — bỗng lần lượt rút lui, như một thế hệ biển hiệu bị sóng thời cuộc cuốn đi.
Theo Coresight Research, trong năm nay có khoảng 8.200 địa điểm bán lẻ đóng cửa, tăng khoảng 12% so với năm 2024. Con số ấy không chỉ là thống kê. Nó là tiếng “kịch” khi một cánh cửa kéo xuống, là tờ giấy “closing sale” dán vội, là kệ hàng trống và nhân viên đứng tính ngày nhận lương cuối.
Nguyên nhân thì nhiều, nhưng tựu trung vẫn là một vòng siết quen thuộc: tâm lý tiêu dùng đi xuống, tài chính doanh nghiệp kiệt sức, và thói quen mua sắm thay đổi quá nhanh khiến nhiều chuỗi già cỗi không kịp trở tay. Khi người Mỹ bắt đầu cắt bớt khoản chi “không thiết yếu” trong lúc lạm phát vẫn dai dẳng, những thương hiệu sống bằng sự bốc đồng và tiện lợi là nhóm “ngã” trước.
Forever 21: cái tên “mãi mãi” lại không thắng nổi thời thế
Forever 21 đúng là “không sống đúng tên”. Tháng 3/2025, hãng nộp đơn phá sản lần thứ hai, và quyết định đóng toàn bộ hoạt động tại Mỹ, kéo theo khoảng 500 cửa hàng hạ màn.
Công ty nói những “khó khăn kinh tế” đã đánh trúng nhóm khách hàng cốt lõi của họ: giới trẻ nhạy giá, thắt chặt chi tiêu và chuyển lòng sang đối thủ khác. Nhưng lý do sâu hơn nằm ở một cơn sóng mới: fast fashion ngoại và thương mại điện tử xuyên biên giới.
Forever 21 bị hụt hơi trước các “đại gia” e-commerce Trung Quốc như Shein và Temu, đặc biệt sau giai đoạn mua sắm online bùng nổ thời đại dịch. Thêm một mũi nữa: hãng còn nhạy cảm với thuế quan áp lên hàng nhập khẩu, khiến bài toán giá rẻ – lợi nhuận mỏng càng khó.
Joann: hơn 80 năm vải vóc, kim chỉ… khép lại trong lặng lẽ
Joann — chuỗi bán vải và đồ thủ công — đóng cửa vào tháng 2/2025, chấm dứt hơn 80 năm tồn tại.
Cú ngã đến sau khi công ty nộp đơn Chapter 11 lần thứ hai chỉ trong một năm. Họ đổ lỗi cho doanh số ì ạch, rắc rối tồn kho và gánh nợ quá nặng. CEO khi đó thừa nhận môi trường bán lẻ nhiều năm qua đã tạo ra những thách thức “đáng kể và kéo dài”, cộng với tình trạng tài chính và hàng hóa bị bó hẹp, khiến họ buộc phải đi đến bước này.
Nhưng Joann chưa biến mất hoàn toàn trong ký ức người tiêu dùng: thương hiệu và một số nhãn hàng riêng được “hồi sinh” theo cách mới — chuỗi Michaels đưa vào mô hình “store within a store”, kiểu một góc Joann trong lòng Michaels. Không còn là ngôi nhà cũ, nhưng ít nhất cái tên vẫn còn một chiếc ghế.
Party City: hết bóng bay, tắt nhạc, tiệc tan thật rồi
Party City từng thông báo sẽ đóng cửa từ khoảng một năm trước, nhưng đến tháng 2/2025 thì mới chính thức “tắt đèn” toàn bộ. Chuỗi này nổi tiếng vì bóng bay và đồ trang trí lễ hội — và đã tồn tại 40 năm.
Đằng sau sắc màu vui nhộn là bài toán nợ. Party City từng phá sản hồi tháng 1/2023 và vật lộn với gánh nợ, có thời điểm lên hơn 1,7 tỷ USD.
Cạnh tranh cũng là cú đấm kép: thương mại điện tử bán đủ thứ, mô hình pop-up như Spirit Halloween “ăn” mùa vụ, còn các đại siêu thị như Walmart, Target thì vừa rẻ vừa tiện, khiến một chuỗi chuyên tiệc tùng khó giữ được chỗ đứng.
Và rồi “Party” kết thúc. Đúng nghĩa: tiệc tan.
Rite Aid: một biểu tượng nhà thuốc Mỹ gục ngã lần hai
Rite Aid — từng là một trong những chuỗi dược lớn nhất nước Mỹ — đóng cửa vào tháng 10/2025, sau lần phá sản thứ hai trong vài năm.
Nhà thuốc “full-service” này mở từ 1962, còn có một “huyền thoại cult” gắn liền với tuổi thơ của nhiều người: kem Thrifty. Nhưng thương hiệu kem ấy đã bị bán đi trong quá trình xử lý phá sản.
Rite Aid nộp đơn phá sản lần đầu vào tháng 10/2023, phần lớn do cạnh tranh từ các chuỗi lớn hơn và gánh nợ. Đáng chú ý, nợ của Rite Aid từng vượt 4 tỷ USD, một phần vì các cuộc chiến pháp lý tốn kém liên quan cáo buộc cấp phát đơn thuốc opioid bất hợp pháp.
Công ty thoát phá sản lần đầu vào tháng 9/2024: cắt 2 tỷ USD nợ, đóng 500 cửa hàng, và huy động 2,5 tỷ USD để duy trì hoạt động. Nhưng chỉ vài tháng sau, số lượng cửa hàng tiếp tục teo lại. Các đối thủ như CVS và Walgreens lần lượt mua lại mảng nhà thuốc của Rite Aid, và chiếc bóng khổng lồ một thời chính thức rời sân.
Một cuộc “tái cấu trúc” lạnh lùng của đời sống tiêu dùng
Nhìn vào Forever 21, Joann, Party City hay Rite Aid, điểm chung không chỉ là nợ, hay quản trị, hay cạnh tranh. Điểm chung là: thế giới mua sắm đã đổi “đường ray”.
Người tiêu dùng cân nhắc kỹ hơn. Online nuốt dần offline. Giá cả, thuế quan, chi phí vận hành, lãi suất và cả tâm lý “thắt lưng buộc bụng” đẩy những chuỗi yếu thế vào góc tường.
Và khi một chuỗi đóng cửa, nó không chỉ biến mất khỏi bản đồ bán lẻ. Nó biến mất khỏi thói quen: chỗ mua chiếc áo rẻ hồi còn sinh viên, chỗ mua cuộn vải may áo tốt nghiệp cho con, chỗ mua bóng bay sinh nhật, chỗ ghé nhà thuốc mua thuốc cảm… Những thứ tưởng nhỏ, nhưng ghép lại thành một mảng đời.
2025 khép lại với hơn 8.200 cánh cửa kéo xuống. Và câu hỏi của năm tới có lẽ là: ai kịp thay đổi để còn đứng lại trên vỉa hè mới của thời đại.