Trung Quốc đă bao vây Đài Loan bằng tàu chiến, máy bay chiến đấu, máy bay không người lái và các đơn vị tên lửa trong cái mà các quan chức gọi là cuộc tập trận quân sự lớn nhất và phức tạp nhất từng được tiến hành xung quanh ḥn đảo tự trị này. Chiến dịch kéo dài nhiều ngày, bắt đầu từ ngày 29 tháng 12, đă làm leo thang căng thẳng đáng kể trong khu vực, dẫn đến những cảnh báo khẩn cấp từ Đài Bắc và gây lo ngại cho các quan chức Mỹ và đồng minh.
Chiến dịch này — được đặt tên là “Sứ mệnh Công lư 2025” — bao gồm một cuộc phô trương sức mạnh quy mô lớn, với việc Trung Quốc triển khai các đơn vị bộ binh, tàu chiến, máy bay chiến đấu, máy bay không người lái và pháo binh trên bảy khu vực biển xung quanh Đài Loan.
Đại tá Shi Yi thuộc Bộ Tư lệnh Chiến khu phía Đông của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đă bảo vệ chiến dịch này, gọi đó là hành động chính đáng và cần thiết. Ông nói: “Đây là lời cảnh báo nghiêm khắc đối với các thế lực ly khai ‘độc lập Đài Loan’ và các thế lực can thiệp từ bên ngoài, đồng thời là hành động chính đáng và cần thiết để bảo vệ chủ quyền và sự thống nhất quốc gia của Trung Quốc”.
Các cuộc tập trận bao gồm các hoạt động bắn đạn thật và các cuộc tấn công mô phỏng nhắm vào các vị trí trên bộ và trên biển, cùng với các bài tập được thiết kế để phong tỏa các cảng thương mại lớn của Đài Loan như Keelung và Kaohsiung. Quân đội Đài Loan đă nâng cao cảnh giác và đang tích cực theo dơi lực lượng Trung Quốc đồng thời tiến hành các hoạt động sẵn sàng pḥng thủ của riêng ḿnh.
Các quan chức Trung Quốc tuyên bố rằng các cuộc tập trận nhằm bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc và đáp trả điều mà họ mô tả là sự can thiệp của nước ngoài.
Eo biển Đài Loan, Đài Loan, Trung Quốc.
Thời điểm leo thang căng thẳng mới nhất diễn ra sau một loạt diễn biến quốc tế, bao gồm thương vụ bán vũ khí lớn của Mỹ cho Đài Loan và những phát biểu gần đây của các lănh đạo Nhật Bản báo hiệu khả năng hỗ trợ Đài Loan trong trường hợp xảy ra xung đột. Trung Quốc cũng đă áp đặt lệnh trừng phạt đối với các công ty quốc pḥng của Mỹ để trả đũa việc họ hỗ trợ quân đội ḥn đảo này.
Bộ Quốc pḥng Đài Loan thông báo các cuộc tập trận phản ứng nhanh đang được tiến hành và quân đội nước này vẫn trong t́nh trạng báo động cao. Một tuyên bố từ bộ này cho biết t́nh h́nh này làm nổi bật ư đồ của Trung Quốc: “Các cuộc tập trận quân sự có chủ đích của Đảng Cộng sản Trung Quốc càng khẳng định bản chất hung hăng và là kẻ phá hoại ḥa b́nh lớn nhất của họ”, tuyên bố cho biết.
Cuộc tập trận phản ánh xu hướng gia tăng căng thẳng trong khu vực, đánh dấu một số cuộc tập trận bao vây quy mô lớn nhất mà Trung Quốc từng tiến hành. Những hành động này cho thấy cả năng lực ngày càng tăng của quân đội Trung Quốc và khả năng tính toán sai lầm cao hơn khi các cường quốc khu vực và toàn cầu ngày càng can thiệp trực tiếp. Ngành hàng không dân dụng cũng bị ảnh hưởng, với nhiều chuyến bay bị gián đoạn do không phận bị hạn chế xung quanh Đài Loan.
Chính phủ Đài Loan đă lên án các cuộc tập trận là gây bất ổn và nguy hiểm, khẳng định chủ quyền của ḿnh đồng thời kêu gọi sự hỗ trợ quốc tế để ngăn chặn leo thang căng thẳng hơn nữa. Các quan chức Mỹ đă nhắc lại sự ủng hộ đối với khả năng tự vệ của Đài Loan nhưng tránh đối đầu trực tiếp, cho thấy lo ngại về khả năng leo thang căng thẳng.
Lịch sử quan hệ Đài Loan-Trung Quốc-Mỹ bắt đầu sau Thế chiến II, khi Đài Loan thuộc quyền quản lư của Cộng ḥa Trung Hoa (ROC). Năm 1949, cuộc nội chiến ở Trung Quốc kết thúc với việc Đảng Cộng sản thành lập Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa (PRC) trên đại lục, trong khi chính phủ ROC rút lui về Đài Loan - dẫn đến những tranh chấp về tính hợp pháp.
Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ ủng hộ Trung Hoa Dân Quốc (ROC), bao gồm cả hiệp ước pḥng thủ chung và hỗ trợ quân sự chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản. Tuy nhiên, vào năm 1979, Washington chuyển sang công nhận ngoại giao với Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa (PRC). Đồng thời, Quốc hội Hoa Kỳ đă thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan, duy tŕ mối quan hệ không chính thức và cam kết Hoa Kỳ sẽ giúp Đài Loan tự vệ.
Điều này đă tạo ra chính sách mơ hồ chiến lược lâu dài của Mỹ — thừa nhận lập trường “Một Trung Quốc” của Bắc Kinh trong khi phản đối việc sử dụng vũ lực và tiếp tục bán vũ khí cho Đài Loan.