Theo có những con dâu, con rể ngày càng ít về thăm nhà là do đằng sau đó thường là những rạn nứt âm thầm tích tụ từ ba vấn đề nghiêm trọng mà chỉ đến khi về già, nhiều bậc cha mẹ mới thực sự thấu hiểu, sau khi sự vắng mặt của những con dâu và con rể trong những buổi sum họp gia đình hiếm khi là chuyện ngẫu nhiên với những sự thật cay đắng cha mẹ thường nhận ra khi đã muộn.
Trong quan niệm truyền thống của người Việt cũng như nhiều nền văn hóa Á Đông, gia đình hòa thuận là gốc rễ của mọi sự hanh thông. Người xưa tin rằng “gân cốt còn nối liền” thì ruột thịt sẽ luôn tìm về bên nhau. Tuy nhiên, thực tế đời sống hiện đại lại cho thấy một bức tranh phức tạp hơn.
Con dâu và con rể giữ những vai trò đặc biệt: họ là người nhà nhưng không chung huyết thống. Mối quan hệ này vốn dĩ mong manh, nhạy cảm và đầy thử thách. Khi con dâu né tránh nhà chồng hay con rể ít về nhà vợ, lý do thường không nằm ở sự bận rộn, mà xuất phát từ những tổn thương sâu sắc bên trong.
1. Cha mẹ thiếu ý thức về ranh giới
Một trong những sai lầm phổ biến nhưng nguy hiểm là cha mẹ không tin rằng con mình đã thực sự trưởng thành. Dù con cái đã lập gia đình, họ vẫn bị đối xử như những đứa trẻ, phải báo cáo từ chuyện ăn uống đến việc đi đâu, làm gì.
Nhiều bậc cha mẹ can thiệp sâu vào hôn nhân của con, phán xét sau lưng hoặc ép con dâu, con rể phải thay đổi thói quen theo ý mình. Trong tâm lý học, đây gọi là hiện tượng thiếu ranh giới. Sự can thiệp quá mức khiến người trẻ cảm thấy bị bóp nghẹt và mất quyền tự chủ. Hệ quả là con dâu, con rể chọn cách im lặng và xa lánh để bảo vệ không gian riêng.
Các chuyên gia cho rằng: “Những bậc cha mẹ khôn ngoan hiểu rằng, buông tay đúng lúc không phải là bỏ mặc, mà là một cách yêu thương trưởng thành hơn”.
2. Không thực sự coi con dâu, con rể là người nhà
Khi hai gia đình khác biệt gặp nhau, nếu thiếu đi sự bao dung, họ rất dễ trở thành “nước với dầu”. Không ít cha mẹ vẫn vô thức xem con dâu, con rể là người ngoài: dễ sai khiến, dễ phán xét nhưng lại khó thấu hiểu.
Sự phân biệt đối xử thể hiện qua việc mặc định con dâu phải gánh vác mọi việc nhà, trong khi con trai chỉ cần kiếm tiền; hay việc cha mẹ vợ gây áp lực cho con rể bằng những câu hỏi ngờ vực. Tâm lý “độc quyền” này khiến con dâu, con rể cảm thấy mình không thuộc về gia đình lớn, từ đó khó hình thành trách nhiệm gắn bó.
Gia đình chỉ có thể thực sự yên ổn khi cha mẹ dám gạt bỏ định kiến, thôi phân biệt “con mình - con người ta”, học cách đối xử công bằng và tôn trọng lẫn nhau.
3. Khoảng cách thế hệ quá sâu và kéo dài
Có những gia đình không thiếu ranh giới, cũng không hắt hủi con cái, nhưng vẫn ngày càng xa cách do khoảng cách thế hệ. Sự khác biệt về trải nghiệm sống, giá trị và cách giao tiếp khiến những lần gặp gỡ trở nên gượng gạo.
Tâm lý học gọi đây là “hiệu ứng thu hút tương đồng”: con người dễ kết nối với những ai có chung giá trị và cách nhìn thế giới. Khi thiếu đi sự tương đồng, mỗi bữa cơm sum họp chỉ còn là sự diện diện về hình thức, còn giao tiếp lại trở thành gánh nặng.
Để hóa giải điều này, gia đình cần chủ động tìm điểm chạm cảm xúc từ những câu chuyện đời thường giản dị. Bởi lẽ, giao tiếp chính là chiếc cầu nối giúp các thế hệ hiểu và chấp nhận nhau hơn.
Khi con cái đã lập gia đình, điều cha mẹ cần làm không phải là giữ chặt, mà là lùi lại một bước vừa đủ. Một gia đình ấm áp không được xây bằng quyền lực hay sự hy sinh đơn phương, mà bằng sự thấu hiểu và tôn trọng không gian riêng.
Chỉ khi cảm nhận được sự tôn trọng và lắng nghe, con dâu và con rể mới không cần né tránh, mà sẽ tự nguyện quay về với sự gắn bó thật lòng trong những năm tháng về sau.