Vừa đáp xuống sân bay, còn chưa kịp ăn tô phở cho tỉnh người, nhiều cô chú anh chị đã được nhắc một điều cực kỳ “rùng rợn”: ngủ nhờ một đêm mà quên khai báo lưu trú/tạm trú là có thể bị phạt. Không phải ai cũng bị hỏi liền tại sân bay, nhưng nếu bị kiểm tra cư trú hoặc có phát sinh giấy tờ, là ví có thể “nhẹ đi” khá nhanh.
Tóm gọn cho dễ hiểu: qua đêm là “lưu trú”, qua tháng là “tạm trú”
Về Việt Nam, hễ ở qua đêm không đúng nơi thường trú (ở nhà người thân, thuê căn hộ, homestay…) thì liên quan tới thông báo lưu trú.
Còn nếu ở từ 30 ngày trở lên (ở nhờ dài ngày, thuê trọ dài hạn…) thì phải đăng ký tạm trú.
Nghe thì đơn giản, nhưng cái “rùng rợn” nằm ở chỗ: nhiều người cứ tưởng “về nhà mình/nhà họ hàng thì thôi”, tới lúc có chuyện mới biết… luật không đùa.
Mức phạt: không đau như gãy tay, nhưng đủ đau như… mất Tết
Từ 15/12/2025, quy định xử phạt theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP được nhắc nhiều vì phần cư trú/lưu trú “siết” rõ ràng hơn. Với cá nhân, nhóm lỗi kiểu “không làm đúng quy định về đăng ký tạm trú” hoặc “không thông báo lưu trú/khai báo tạm vắng” có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền 500.000 – 1.000.000 đồng.
Nói vui: một cái bấm thiếu trên app có thể đổi lấy… một bữa lẩu trả bằng tiền phạt.
Ở khách sạn thì sao? Thường là bạn không phải người chạy giấy
Nếu bạn ở khách sạn/nhà nghỉ/homestay làm check-in đàng hoàng, đưa giấy tờ đầy đủ, thì đa phần cơ sở lưu trú sẽ khai báo. Vì nếu họ không khai báo, họ cũng “toang ví” chứ chẳng riêng gì khách.
Theo quy định, cơ sở lưu trú mà không thực hiện thông báo lưu trú thì mức phạt tăng theo số người không khai báo:
Không khai báo cho 1–3 người: có thể bị phạt 2–4 triệu.
Không khai báo cho 4–8 người: có thể bị phạt 4–8 triệu.
Không khai báo cho từ 9 người trở lên: có thể bị phạt 8–12 triệu.
Vậy nên đừng ngạc nhiên vì sao khách sạn hỏi giấy tờ kỹ: họ không tò mò, họ… sợ phạt.
Vì sao Việt kiều hay “dính”? Vì hay ở nhà người thân—mà ai cũng tưởng “người nhà thì khỏi”
Tình huống dễ “hốt ví” nhất thường không phải khách sạn, mà là: về thăm quê, ở nhà cậu mợ dì chú, rồi nghĩ “nhà mình mà”. Thêm một kiểu nữa là thuê căn hộ, chủ nhà ngại thủ tục, hoặc hai bên nghĩ “thôi kệ, có ai kiểm tra đâu”.
Đến lúc có kiểm tra cư trú, hoặc cần giấy tờ hành chính, hoặc khu phố làm rà soát… là bắt đầu câu chuyện: “Ủa sao chưa khai báo?”
Du lịch nay Sài Gòn mai Nha Trang mốt Hà Nội: khai kiểu gì?
Thực tế, nếu bạn đi kiểu du lịch liên tục và ngủ ở khách sạn, thường khách sạn lo khai báo theo từng điểm lưu trú. Bạn chỉ cần làm đúng một việc: check-in đúng quy trình, đưa giấy tờ, đừng “ngại phiền” rồi bỏ qua.
Còn nếu bạn “du lịch bụi phiên bản gia đình”: ngủ nhà người quen mỗi nơi một đêm, thì nên nhắc nhẹ chủ nhà chuyện thông báo lưu trú để khỏi rắc rối.
3 mẹo nhỏ để khỏi bị “hốt ví” oan
Một: ở khách sạn/homestay thì check-in chuẩn, hỏi khéo “anh/chị đã khai báo lưu trú giúp em chưa?” cho chắc.
Hai: ở nhà người thân vài hôm trở lên, nhắc gia đình hỗ trợ thông báo lưu trú; còn ở từ 30 ngày thì tính luôn đăng ký tạm trú cho đúng bài.
Ba: đã có kênh làm trực tuyến (tùy điều kiện tài khoản/địa phương) thì làm sớm cho khỏe, khỏi “để mai tính” rồi mai… quên luôn.
Về thăm quê cho vui, đừng để ví bị “thăm” trước
Về Việt Nam là để thăm nhà, thăm họ hàng, ăn uống cho đã, chứ không ai muốn mở màn chuyến đi bằng màn “đóng học phí hành chính”. Không cần hoảng loạn kiểu “vừa xuống máy bay là bị bế đi”, nhưng cũng đừng chủ quan kiểu “không ai kiểm tra đâu”.
Thời buổi này, thứ đáng sợ nhất không phải ma—mà là quên khai báo rồi bị hốt ví trong im lặng.