Một chiếc bồn rửa chén – hai nền văn hoá – và một rổ comment “nảy lửa”
Trong đoạn clip đang được chia sẻ, một ông Việt (Việt kiều) đứng trong bếp Mỹ, áo thun trắng, tay rửa chén rất chăm, nhìn “hiền lành, ít nói, làm nhiều”. Trên màn hình còn hiện chữ to đùng kiểu: “Đàn Ông Vietnam Và Việt Kiều ở Mỹ”, kèm câu nhấn mạnh: không phải ai giỏi hơn ai, mà do văn hóa và môi trường sống khác nhau. Và thế là… cái bồn rửa chén bỗng biến thành “chiến trường tư tưởng”: đàn ông ở Mỹ gốc Việt hay đàn ông ở Việt Nam, ai hơn ai?
Ở Mỹ: về nhà là… vào ca 2 (mà ca 2 không lương)
Nội dung chính rất dễ hiểu: ở Mỹ, do văn hóa tôn trọng phụ nữ, cộng thêm thực tế là vợ chồng thường đều đi làm, nên đàn ông đi làm về hay chia việc nhà: nấu ăn, rửa chén, dọn dẹp, chăm con, thay tã, pha sữa… nói chung “không có chuyện về nhà là hết giờ”. Nhiều người xem xong gật gù: công bằng mà nói, hai người cùng mệt như nhau, cùng về cùng giờ, thì việc nhà phải chia; chứ không lẽ một người làm lương, một người làm… công quả. Có comment còn nói vui: “Ở bên này lịch sự từ trên xuống dưới, gặp phụ nữ là ưu tiên trước”, kiểu vừa khen văn hóa, vừa đá nhẹ thói quen “gia trưởng” còn rơi rớt đâu đó.
Ở Việt Nam: nhẹ gánh hơn hay… “chồng chúa vợ tôi” tuỳ nhà?
Bên đối chiếu thì bảo ở Việt Nam văn hóa khác, nên nhiều đàn ông “nhẹ gánh” hơn trong việc nhà. Nghe tới đây, phần bình luận lập tức chia phe. Có người nói thẳng: ở Việt Nam nhiều nơi vẫn coi việc nhà là “bổn phận phụ nữ”, kể cả khi hai vợ chồng đi làm như nhau; thậm chí “đi làm dâu” còn phải gánh thêm một tầng nghĩa vụ. Có người kể kiểu cay mà thật: “Chồng tôi ở Việt Nam thì khỏi mơ, việc nhà NO, việc làm cũng NO.” Nhưng cũng có ý kiến cân bằng hơn: không hẳn “giá trị phụ nữ thấp”, mà do môi trường sống, nhịp làm việc, áp lực tiền bạc khác; ở nước ngoài vợ chồng cùng guồng quay nên buộc phải chia, còn ở Việt Nam có nhà thuê được người phụ việc, có nhà do vai trò kiếm tiền chênh lệch nên phân công lệch. Có người chốt rất “đời”: “Không phải ở Mỹ hay ở Việt Nam, ăn thua người chồng có thương vợ hay không.”
Phiên toà cộng đồng mạng: kẻ hô “nịnh vợ”, người hét “dạy đời”, người đề nghị… mua máy rửa chén
Vui nhất là phần comment: người đùa “bảo lãnh em qua Mỹ em rửa chén với”, người tung câu khẩu hiệu nghe đã thấy… thơm mùi hòa khí: “Nịnh vợ nhà chứ không nịnh vợ người mới là hảo hán!” Có người lại “thực dụng hiện đại”: rửa chén làm gì, “use a dishwasher” cho nhanh, thời gian đó làm việc khác. Cũng có phe phản biện kiểu gắt: đừng đem chuyện rửa chén ra so sánh rồi kết luận phụ nữ bên này “giá trị cao hơn” bên kia; phụ nữ ở đâu cũng có giá trị, đừng nói kiểu làm người khác khó chịu. Ngược lại, cũng có người thở dài: ở nơi pháp luật nghiêm, chỉ cần dọa bạo lực là “đi tù như chơi” nên người ta tự biết tôn trọng nhau hơn; còn ở chỗ khác, nhiều chuyện im lặng cho qua nên phụ nữ thiệt. Và dĩ nhiên không thể thiếu vài câu “tạt ngang” rất mạng xã hội: “Đàn ông VN sáng cà phê, chiều quán nhậu”, hoặc “đàn ông ở nước ngoài lấy osin về làm vợ, đàn ông ở Việt Nam lấy vợ về làm osin”.
Rửa chén không làm đàn ông “thấp giá trị” — chỉ làm gia đình “dễ thở”
Rốt cuộc, clip nói đúng một điều quan trọng: không nhất thiết đúng–sai, mà là khác môi trường sống và khác thói quen văn hoá. Nhưng nếu bỏ chữ “Mỹ” và “Việt Nam” sang một bên, thì bài học vẫn nằm gọn trong cái bồn rửa chén: sống chung mà ai cũng ôm cái tôi, sớm muộn “đàn nào cũng đứt dây”; còn biết chia, biết đỡ, biết thương, thì bếp núc tự nhiên thành nơi có tiếng cười. Và nói nhỏ cho mấy ông hay tự ái: rửa chén không mất nhuệ khí, chỉ mất… vài cái chén bẩn. Còn không rửa thì cũng được thôi—nhớ chuẩn bị tinh thần nghe vợ “mở họp khẩn” đúng giờ cơm tối. 😄