Trong thời gian gần đây,
tài khoản "ảo" (cloned accounts) đã thấy xuất hiện ra ngày càng nhiều trên mạng xã hội, đặc biệt trong giới trẻ. Nhiều người cho sử dụng các tài khoản này với danh tính giả mạo nhằm mục đích gây ra tranh cãi, công kích dèm pha người khác hoặc thực hiện các hành vi lừa đảo, trong khi vẫn muốn che giấu được danh tính thật.
Tài khoản clone là những hồ sơ không đại diện cho người thật, thường sử dụng ảnh do AI ngụy tạo ra các hình ảnh ngẫu nhiên trên mạng hoặc để mạo danh người khác. Nhiều người trẻ sử dụng tài khoản clone vì cảm giác được tự do ẩn danh, có thể tranh luận gay gắt mà không ảnh hưởng đến danh tính thật. Tuy nhiên, sự ẩn danh này cũng làm giảm đi việc kiểm soát hành vi, dẫn đến nhiều lời bình luận tiêu cực, xúc phạm đến cá nhân, bôi bác chụp mũ người khác nhân danh tự do ngôn luận và khiến cho môi trường mạng ngày càng khó phân biệt ra đâu là thật–giả.
Hậu quả do tài khoản clone gây ra không chỉ dừng ở lời bình luận hay tranh cãi. Chúng có thể gây ra áp lực về tinh thần, bôi lọ danh dự và khiến cho người bị nhắm đến e ngại bày tỏ ra quan điểm. Một cá nhân hoàn toàn có thể sử dụng nhiều tài khoản giả để tạo ra
"đám đông ảo", lan truyền thông tin sai lệch, bóp méo sự thật nhằm thao túng dư luận hoặc phục vụ cho mục đích lừa đảo.
Từ góc độ an ninh mạng, tài khoản clone là phương cách lý tưởng cho các hành vi phạm pháp. Kẻ xấu lợi dụng danh tính giả mạo để thực hiện các chiến dịch lừa đảo
"social engineering" nhằm để lôi kéo, kết bạn, tạo sự tin tưởng rồi gửi ra link độc hại, file giả mạo hoặc dụ dổ nạn nhân cung cấp mật khẩu, mã OTP và thông tin cá nhân... Không ít trường hợp tài khoản clone được dùng để phát tán link để đăng nhập vào trang mạng giả mạo, dẫn đến chiếm quyền tài khoản trên Facebook, Zalo, Instagram và tiếp tục việc lừa đảo dây chuyền.
Ở phạm vi rộng hơn, tài khoản clone làm ô nhiễm không gian truyền tải thông tin đứng đắn, gây khó khăn cho việc kiểm duyệt và truy ra dấu vết về nguồn phát tán ra tin giả. Với sự hỗ trợ của AI, các tài khoản giả mạo này ngày càng
"giống như người thật", tạo ra áp lực lớn cho hệ thống an ninh của các trang mạng xã hội.
Tài khoản clone vì vậy không chỉ là vấn đề về văn hóa ứng xử mà đã trở thành rủi ro đến an ninh mạng thực sự. Người tiêu dùng cần cảnh giác với tài khoản lạ, hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân và tránh nhấp vào chổ liên kết không nắm rõ nguồn gốc. Về lâu dài, chỉ khi nào kết hợp ý thức của người tiêu dùng, áp dụng biện pháp kỹ thuật từ nền tảng và khung pháp lý phù hợp, rủi ro do tài khoản clone gây ra mới có thể được kiểm soát và chận đứng hiệu quả. Mọi khẩu hiệu, đề cao cho rằng vì lý do tự do ngôn luận nên phải để cho mọi người được tự do phát tán tin giả, luận điệu tuyên truyền xuyên tạc sự thật để quấy rối dư luận cần phải cho dẹp bỏ thẳng thừng.