Mấy ngày nay, thiên hạ truyền tai nhau câu hỏi kiểu giật tít: “Ông Trump sẽ đưa 200 vạn quân tinh nhuệ đánh Đan Mạch, chiếm Greenland?” Nghe qua tưởng trailer bom tấn mùa Giáng Sinh: băng tuyết, chiến hạm, âm nhạc dồn dập, và một tấm bản đồ Bắc Cực bị khoanh đỏ.
Nhưng mồi lửa gây nổ tranh cãi lần này, rốt cuộc lại bắt đầu bằng một việc… rất hành chính: Tổng thống Donald Trump công bố bổ nhiệm Thống đốc Louisiana Jeff Landry làm “đặc phái viên” tại Greenland. Một quyết định tưởng chỉ là nhân sự, mà lại khiến Copenhagen nổi đóa, Nuuk (thủ phủ Greenland) lạnh người, còn cả châu Âu phải lên tiếng.
Greenland băng giá, nhưng vị trí lại “nóng”: ai đứng đó, người ấy giữ cửa Bắc Cực
Greenland rộng lớn, hoang sơ, ít dân, nhưng nằm đúng chỗ mà bản đồ chiến lược nhìn vào là… nhíu mày. Ông Trump nói Mỹ cần Greenland “vì an ninh quốc gia”, viện dẫn nguy cơ tàu thuyền Nga và Trung Quốc hoạt động quanh khu vực, và nhấn mạnh không phải vì khoáng sản. Ông còn phàn nàn rằng Đan Mạch “không bỏ tiền” và “không có bảo vệ quân sự” đủ mạnh cho hòn đảo.
Nói ngắn gọn theo kiểu dân gian: Greenland trông như tảng băng, nhưng là tảng băng đặt ngay cửa nhà—ai giữ được, người ấy thấy yên tâm.
“Không phải để bán”: Greenland và Đan Mạch đồng thanh, nhưng giọng điệu thì… rất căng
Đan Mạch phản ứng mạnh. Ngoại trưởng Lars Løkke Rasmussen nói ông “rất bức xúc/đau lòng” vì quyết định bổ nhiệm đặc phái viên, đặc biệt khó chịu với những phát biểu bị xem là “không thể chấp nhận”. Copenhagen tuyên bố sẽ triệu tập đại sứ Mỹ để yêu cầu giải thích.
Phía Greenland cũng không vòng vo: Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen nhắc lại rằng hòn đảo “không phải để bán”, và tương lai của Greenland do người Greenland tự quyết. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cùng lãnh đạo Greenland còn nhấn mạnh một câu nghe như đóng dấu đỏ vào luật quốc tế: không thể “sáp nhập” một nơi khác, kể cả khi viện dẫn lý do an ninh.
Cái khó nằm ở chỗ: Đan Mạch là đồng minh NATO lâu năm của Mỹ. Nhưng trong câu chuyện Greenland, “đồng minh” cũng không có nghĩa là “đồng ý”.
Jeff Landry và câu nói khiến đối phương “đứng hình”
Chưa kịp nguội, câu chuyện càng nóng khi ông Jeff Landry cảm ơn Trump và gọi đây là “vinh dự” trong vai trò tình nguyện, đồng thời bày tỏ mong muốn “làm Greenland trở thành một phần của Mỹ”. Ông cũng nói việc này “không ảnh hưởng” vị trí Thống đốc Louisiana.
Thế là trong mắt Đan Mạch, “đặc phái viên” bỗng giống như người cầm một lá cờ cắm sẵn—chưa bước xuống đất đã nói chuyện… đổi màu bản đồ.
Châu Âu nhập cuộc: biên giới là thứ không thể đem ra mặc cả
Căng thẳng không chỉ dừng ở Copenhagen. Đại diện EU cũng lên tiếng nhấn mạnh việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền và “tính bất khả xâm phạm” biên giới của Vương quốc Đan Mạch là điều thiết yếu đối với Liên minh châu Âu.
Nói kiểu bình dân: chuyện này không còn là “mua bán nhà đất”, mà là nguyên tắc sống còn của cả khối.
