Cuộc đời mỗi người có hai vai diễn: thiện và ác. Không ai sinh ra đã hoàn toàn xấu, cũng chẳng ai cả đời chỉ sống trong ánh sáng. Chỉ là, trong những khoảnh khắc nào đó, khi sân, si, giận, hờn dâng lên quá mạnh, ta lỡ bước sang vai ác mà không kịp nhận ra.
Khi ấy, lời nói trở nên sắc như dao, ánh mắt trở nên lạnh lùng, trái tim khép lại vì cái tôi bị chạm đến. Ta làm tổn thương người khác, đôi khi bằng những câu nói rất nhỏ, nhưng lại để lại vết thương rất sâu. Ta biện minh rằng mình đúng, rằng hoàn cảnh ép buộc, rằng ai cũng sẽ làm như ta. Nhưng sự thật là, trong giây phút đó, ta đã để cơn giận dẫn đường, để bản ngã cầm lái, và để phần ác trong mình lên tiếng.
Điều đau lòng nhất không phải là ta làm đau người khác, mà là sau đó, chính ta cũng bị tổn thương. Bởi mỗi lần gây đau, lòng ta lại nặng thêm một vết xước. Lương tâm không ồn ào trách móc, nhưng nó âm thầm nhắc nhớ. Đến một lúc nào đó, khi đêm xuống thật sâu, khi mọi ồn ào lắng lại, ta chợt thấy trống rỗng, thấy hối hận, thấy mình đã đi quá xa so với con người mà ta từng muốn trở thành.
Vai ác trong đời người thường không xuất hiện vì ta muốn làm điều xấu, mà vì ta không kịp làm chủ cảm xúc. Sân khiến ta bốc lửa, si khiến ta mù quáng, giận khiến ta nói lời cay nghiệt, hờn khiến ta hành xử lạnh lùng. Chỉ một niệm lệch đi, thiện liền rời chỗ, ác liền thế vào. Mà ranh giới giữa hai điều ấy, thật ra, mỏng manh hơn ta tưởng rất nhiều.
Nhưng cũng may mắn thay, cuộc đời không bắt ta mãi đứng trong một vai diễn. Sau mỗi lần vấp ngã, ta vẫn còn quyền lựa chọn. Ta có thể chọn dừng lại, chọn im lặng, chọn xin lỗi, chọn sửa mình. Vai thiện không cần phải rực rỡ hay cao sang, đôi khi chỉ là biết kìm lại một lời nặng nề, biết nhún xuống một bước, biết tha thứ cho người khác và cho chính mình.
Người sống sâu rồi sẽ hiểu, mạnh mẽ nhất không phải là thắng được người khác, mà là thắng được cơn giận trong lòng. Cao quý nhất không phải là chưa từng sai, mà là sau khi sai, vẫn đủ tỉnh táo để quay về. Khi ta học được cách nhìn lại mình, nhận ra bóng tối trong chính nội tâm, ấy là lúc ánh sáng bắt đầu le lói.
Cuộc đời dài ngắn chẳng bao lâu, người đến kẻ đi, được mất đổi thay. Thứ ở lại lâu nhất không phải là đúng sai, hơn thua, mà là cảm giác trong lòng mỗi khi ta nhớ lại những gì mình đã làm. Nếu đã lỡ đóng vai ác trong một đoạn đời nào đó, đừng tự dằn vặt mãi. Hãy coi đó là một bài học để sống hiền hơn, chậm hơn, và sâu sắc hơn.
Bởi suy cho cùng, làm người, ai cũng từng yếu lòng, từng nóng giận, từng sai lầm. Quan trọng là sau tất cả, ta có đủ tỉnh thức để chọn lại vai diễn cho mình hay không. Khi thiện được nuôi dưỡng mỗi ngày bằng sự nhẫn nại, bao dung và hiểu biết, thì dù ngoài kia đời còn nhiều giông gió, trong lòng ta vẫn giữ được một khoảng bình yên rất thật.
VietBF@sưu tập