Facebook đang thử “đánh phí” lên nút chia sẻ link
Một thay đổi nghe tưởng nhỏ, nhưng có thể kéo theo hiệu ứng domino cho cả hệ sinh thái tin tức và nội dung độc lập. Facebook đang thử nghiệm cơ chế thu phí với người dùng muốn đăng bài kèm đường link dẫn ra ngoài nền tảng — động thái có thể tiếp tục làm sụt giảm lượng truy cập từ mạng xă hội về các trang tin, doanh nghiệp và blogger.
Theo Telegraph, một số tài khoản không đăng kư Meta Verified sẽ bị giới hạn tối đa 2 bài đăng có gắn link mỗi tháng kể từ ngày 16-12. Muốn đăng thêm link, người dùng phải trả 11,99 bảng Anh/tháng (khoảng 420.000 đồng) — tương đương khoảng 16 USD/tháng, tùy tỷ giá.
Meta xác nhận đây mới là thử nghiệm, nhằm đánh giá xem việc cho phép đăng nhiều bài có link hơn có tạo ra “giá trị gia tăng” cho nhóm người dùng trả phí hay không.
Báo chí chưa bị thu phí, nhưng “đường về” website có thể hẹp lại
Hiện tại, các cơ quan báo chí chưa bị yêu cầu đóng phí. Nhưng giới chuyên môn cảnh báo: chỉ cần người dùng cá nhân bị hạn chế đăng link, th́ lưu lượng truy cập tự nhiên về các website tin tức cũng có thể giảm thêm.
V́ phần lớn “cú nhấp chuột” quan trọng không đến từ fanpage chính thức, mà đến từ thói quen chia sẻ của cộng đồng: bạn bè gửi nhau, nhóm kín kéo nhau đọc, một người post lên rồi người khác bấm theo. Khi hành vi đó bị khóa lại bằng một con số “2 link/tháng”, đường dẫn ra ngoài bỗng biến thành thứ phải cân đo, đắn đo, thậm chí… phải trả tiền.
Điều này diễn ra đúng lúc nhiều nhà xuất bản nhỏ, blogger và thương hiệu cá nhân đă gặp khó v́ Google đổi thuật toán t́m kiếm và bổ sung bản tóm tắt bằng AI, khiến lượng truy cập từ t́m kiếm không c̣n ổn định như trước. Một bên là cửa t́m kiếm chập chờn, bên kia là cửa mạng xă hội ngày càng siết: làm nội dung lúc này giống như chạy trong hành lang hẹp, mà cuối hành lang lại dựng thêm trạm thu phí.
Mạng xă hội đă “không thích link” từ lâu
Thực tế, xu hướng này không mới. Facebook cùng X và LinkedIn đă nhiều lần giảm mức độ hiển thị của các link dẫn ra ngoài, thay vào đó ưu tiên video và nội dung dài để giữ người dùng ở lại nền tảng.
Đó là logic “đảo kín”: càng ít người rời đi, nền tảng càng có lợi. Nhưng cái giá rơi vào phía những website sống nhờ lượt truy cập. Dữ liệu Chartbeat cho thấy giai đoạn 2018–2024, lượng truy cập từ Facebook về các trang tin lớn giảm gần 60%, dù có dấu hiệu phục hồi nhẹ trong năm 2025. Và khi traffic rơi, những đợt cắt giảm nhân sự trong ngành truyền thông từng nối nhau xuất hiện.
“Trả tiền để được chơi”: người nhỏ sẽ đau nhất
B́nh luận về động thái mới, chuyên gia mạng xă hội Matt Navarra cho rằng chính sách này sẽ ảnh hưởng mạnh nhất tới các nhà xuất bản nhỏ và nhà sáng tạo không có ngân sách quảng cáo lớn. Nó phản ánh xu hướng Facebook ngày càng trở thành nền tảng “trả tiền để được chơi”.
Không trả phí th́ bị giới hạn. Trả phí th́ chưa chắc đổi lại được lượng tiếp cận tương xứng, v́ thuật toán vẫn là cánh cửa không ai nắm ch́a khóa. Nhưng dù theo cách nào, người chịu áp lực đầu tiên luôn là những ai sống bằng lượt click thật, độc giả thật, và ḍng traffic tự nhiên.
Tuy vậy, Navarra cũng nh́n thấy một mặt khác: thu phí có thể giúp giảm t́nh trạng spam link, vốn lâu nay làm bẩn newsfeed và khiến người dùng khó chịu.
Meta Max 499,99 USD/tháng: tín hiệu “siết” có thể c̣n đi xa
Navarra cho rằng số lượng link người dùng được phép đăng có thể khác nhau tùy theo mức phí đăng kư. Thậm chí, một số tài khoản được đề nghị nâng cấp lên gói Meta Max giá tới 499,99 USD/tháng tại Mỹ để tiếp tục đăng link không giới hạn.
Nếu mô h́nh này lan rộng, câu chuyện không c̣n là “Facebook thử nghiệm một tính năng”. Nó sẽ thành một bước chuyển: quyền “dẫn người đọc ra ngoài” bị định giá như dịch vụ cao cấp, c̣n traffic từ mạng xă hội dần biến thành hàng hóa.
Điều đáng lo nhất: thói quen chia sẻ link bị bẻ găy
Điều nguy hiểm không chỉ là mất vài cú click, mà là mất dần thói quen chia sẻ link của người dùng. Khi hành vi bị giới hạn hoặc bị tính phí, người ta sẽ chọn cách dễ hơn: đăng ảnh, đăng video, đăng chữ ngắn… miễn sao người đọc ở lại Facebook.
Và khi người dùng ở lại nền tảng, các website bên ngoài sẽ chịu phần “khô máu” nhất. Với các trang tin, doanh nghiệp và blogger, đây là lúc phải nh́n thẳng vào một thực tế: không thể sống măi bằng một nguồn traffic duy nhất. Ai c̣n phụ thuộc nặng vào Facebook sẽ càng dễ chao đảo khi thuật toán đổi chiều.