Bề ngoài, nhiều gia đình vẫn yên ắng, không tiếng cãi vã. Nhưng ẩn bên trong, không ít cuộc hôn nhân lại âm thầm trôi về phía lạnh lẽo, xa cách chỉ vì một thói quen tưởng là nhẫn nhịn, hóa ra là… buông bỏ việc kết nối.
Ảnh minh họa
"Im cho qua chuyện" trở thành "có nói cũng thế thôi"
Chị Nguyễn Thu Hà (Hà Nam) chia sẻ: "Lúc mới cưới, vợ chồng tôi tranh luận đủ thứ, từ tiền bạc, nhà nội - nhà ngoại, chuyện con cái… Hễ căng lên là chồng tôi bảo tôi "soi mói, lắm lời". Tôi buồn lắm, dần nghĩ: Thôi im cho yên nhà, nói ra lại thành cãi nhau".
Từ những chuyện nhỏ, chị Hà tập cho mình thói quen… nuốt lời vào trong. Chồng tiêu tiền tùy hứng, chị im. Anh hẹn đón con rồi quên, chị im. Bên nội nói nặng lời, chị cũng im…
Nhưng im lặng không làm nỗi buồn biến mất. Nó chỉ dồn xuống đáy lòng như một chiếc bình nước rò rỉ, tích tụ đến khi đầy tràn. Năm thứ 5 của hôn nhân, chị Hà thường mất ngủ, nhìn thấy chồng là đã "cùn", không muốn nói bất cứ điều gì.
Đến lúc hai người mâu thuẫn lớn vì khoản nợ anh tự vay để đầu tư, lời đầu tiên chị bật ra là: "Bao năm nay anh có khi nào nghĩ đến vợ con chưa?". Anh sửng sốt: "Sao bao chuyện em không nói? Anh có biết gì đâu!". Chị bật khóc: "Nói để làm gì, có bao giờ anh chịu nghe…".
Cả hai đều bị sốc trước lượng bức xúc tích tụ suốt nhiều năm. Hóa ra, im lặng không khiến mâu thuẫn biến mất, chỉ làm chúng đông cứng, khó tháo gỡ hơn.
Vì sao vợ chồng chọn im lặng?
Có nhiều lý do quen thuộc: Sợ cãi nhau to, sợ con cái chứng kiến; sợ bị đánh giá là "lắm lời", "không biết điều"; lười tranh luận, nghĩ rằng người kia "không bao giờ hiểu mình"; từng góp ý nhưng bị phớt lờ hoặc coi thường…
Nhiều người xem im lặng là cách "giữ hòa khí": Không nói thì không cãi, không cãi thì… nhà yên. Thực ra, sự yên ắng đó chỉ nằm ở bề mặt. Cái giá phải trả là vợ chồng dần chỉ trao đổi những điều tối thiểu về tiền bạc, con cái, công việc. Họ sống như hai người ở chung nhà, làm tròn trách nhiệm nhưng không chạm tới thế giới bên trong của nhau.
Sự im lặng lặp đi lặp lại tạo ra một niềm tin rất nguy hiểm: "Nói cũng chẳng giải quyết được gì". Từ đó, nhu cầu gần gũi, được lắng nghe, được thấu hiểu - vốn là "chất keo" của hôn nhân - bị teo lại.
Tác hại âm thầm
Khoảng cách cảm xúc ngày một lớn: Khi không được lắng nghe, mỗi người sẽ tìm một chỗ khác để "xả" cảm xúc như bạn bè, đồng nghiệp, mạng xã hội… Thậm chí, một "người lạ" biết đồng cảm còn trở nên dễ gần hơn cả bạn đời, từ đó nảy sinh nguy cơ "ngoại tình cảm xúc".
Hiểu sai về nhau ngày càng nhiều: Không nói ra, người kia không hiểu. Không hiểu, họ hành xử theo suy đoán của mình. Mỗi lần như vậy là một lần "trật khớp", lâu dần vợ chồng sống chung với phiên bản tưởng tượng về nhau chứ không phải con người thật.
Mâu thuẫn bùng nổ theo kiểu "giọt nước tràn ly": Nhiều cuộc ly hôn không bắt nguồn từ biến cố lớn mà vì một vụ cãi nhau tưởng rất nhỏ. Phía sau nó là 5 - 10 năm im lặng, nuốt ấm ức, không được giải tỏa.
Con cái cũng học cách… im lặng và chịu đựng: Trẻ lớn lên trong môi trường ấy thường học theo 2 thái cực, hoặc im lặng như cha mẹ, hoặc bùng nổ cực đoan. Đứa trẻ không được chứng kiến hình mẫu tranh luận văn minh, lắng nghe và xin lỗi, đó là một "lỗ hổng kỹ năng sống" đáng lo ngại.
Hôn nhân không được đo bằng số lần cãi vã hay số lần im lặng mà bằng khả năng vợ chồng cùng trở lại với nhau sau mỗi bất đồng. "Im lặng cho xong" chỉ giúp ta tránh được cơn sóng trước mắt nhưng lại âm thầm lấy đi nền móng an yên của gia đình. Học cách nói với nhau, dù còn vụng về, bao giờ cũng tốt hơn là sống cạnh nhau trong những khoảng lặng kéo dài không lời.