Dù được cảnh báo, thói quen uống rượu bia vẫn phổ biến ở Việt Nam. Đa số nam giới bị tổn thương gan do rượu bia tiến triển âm thầm, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi đã xơ gan nặng.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân xơ gan cổ trướng sau phẫu thuật. Ảnh: BVCC.
Theo ThS.BS Cao Ngọc Tuấn, Phó khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, khoảng 90% lượng rượu bia đi vào cơ thể được chuyển hóa tại gan. Men gan sẽ chuyển rượu thành acetaldehyde, là chất cực độc có khả năng phá hủy tế bào gan.
Bình thường, gan có thể tiếp tục chuyển hóa acetaldehyde thành chất không độc. Nhưng khi lượng cồn vượt quá khả năng xử lý, acetaldehyde sẽ tích tụ, gây viêm, hoại tử tế bào gan và dẫn đến tổn thương kéo dài.
“Khoảng 10-20% người bị xơ gan có liên quan đến nghiện rượu nặng”, bác sĩ Tuấn nói.
Tỷ lệ này không ngừng tăng khi nhiều người vẫn chủ quan, cho rằng uống rượu bia mỗi ngày là chuyện bình thường. Ở giai đoạn đầu, tổn thương gan hầu như không gây triệu chứng rõ rệt nên người bệnh dễ bỏ qua.
Từ gan nhiễm mỡ, bệnh âm thầm tiến triển sang viêm gan, tăng men gan, viêm gan mạn tính do rượu, xơ gan và cuối cùng là ung thư gan.
Thực tế tại nhiều bệnh viện tuyến cuối, các bác sĩ ghi nhận số ca biến chứng gan do rượu ngày càng trẻ hóa. Không ít bệnh nhân ở độ tuổi 30-40 nhập viện trong tình trạng gan đã xơ nặng, bụng trướng to, vàng da, suy chức năng gan… khiến việc điều trị trở nên khó khăn.
Khi gan đã bị tổn thương do rượu, bác sĩ Tuấn cho hay cần đánh giá kỹ mức độ bệnh để đưa ra hướng điều trị phù hợp. Với người sử dụng rượu bia lâu năm, giảm dần rồi ngừng hoàn toàn cồn là yếu tố tiên quyết.
Ở giai đoạn gan còn khả năng hồi phục, việc ngưng rượu đúng cách có thể giúp gan dần trở lại bình thường. Tuy nhiên, khi xơ gan đã tiến triển và không thể phục hồi, ghép gan là lựa chọn duy nhất để duy trì sự sống.
Bác sĩ Tuấn khuyến cáo người dân nên hạn chế uống rượu bia, đồng thời duy trì khám sức khỏe định kỳ, tầm soát chức năng gan 1-2 lần mỗi năm, đặc biệt ở nhóm có thói quen uống rượu thường xuyên. Việc chủ động kiểm tra giúp phát hiện sớm tổn thương gan, từ đó can thiệp kịp thời và giảm nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan, những biến chứng có thể đe dọa tính mạng.