Katie Britt: Lập luận bỏ filibuster của Trump là “thuyết phục”
Thượng nghị sĩ Cộng ḥa Katie Britt (Alabama) cho biết bà đang hợp tác lưỡng đảng để chấm dứt đóng cửa chính phủ, đồng thời nhận định lập luận của Tổng thống Donald Trump về việc loại bỏ filibuster (ngưỡng 60 phiếu) nhằm phá vỡ thế bế tắc là “rất thuyết phục”. Tuy vậy, Lănh đạo phe đa số Thượng viện John Thune khẳng định hiện không đủ phiếu để xóa filibuster, dù vẫn c̣n “những con đường khác” để đạt mục tiêu mở cửa lại.
“Phương án hạt nhân” và cuộc mặc cả ở Thượng viện
Ông Trump hối thúc đảng Cộng ḥa kích hoạt “nuclear option” – bỏ ngưỡng 60 phiếu, chuyển sang thông qua bằng đa số đơn giản – và tiếp tục nhắc lại đề xuất này tại bữa sáng làm việc với các thượng nghị sĩ Cộng ḥa. Trong khi đó, các đàm phán chủ chốt tại Thượng viện đang hướng tới một dự luật chi tiêu tạm thời (CR) gắn kèm gói ngân sách thường niên cho ba cơ quan liên bang nhằm tái mở cửa chính phủ sớm nhất trong tuần này.
Nút thắt: Trợ cấp ACA tăng cường sắp hết hạn
Điểm nghẽn lớn nhất là trợ cấp tăng cường của Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA) đang cận hạn. Phương án được bàn bạc là tách ra bỏ phiếu riêng cho ACA – thấp hơn đ̣i hỏi của nhiều nghị sĩ Dân chủ muốn gia hạn ngay trong gói mở cửa để tŕnh Tổng thống kư.
Nỗ lực từ khối Dân chủ mới đắc cử: Đổi “50 phiếu mở cửa” lấy “50 phiếu ACA”
Một nhóm thượng nghị sĩ Dân chủ khóa đầu thảo luận đề xuất dài hơi: cho phép bỏ phiếu 50 phiếu để mở cửa chính phủ, đổi lại 50 phiếu để gia hạn trợ cấp ACA. Đây là bước đi rủi ro cao v́ Cộng ḥa truyền thống phản đối nới ngưỡng 60. Nhóm này tính toán ở lại Washington cuối tuần và đầu tuần tới để duy tŕ áp lực, trước khi tŕnh bày tại bữa trưa chiến lược của toàn khối.
Hạ viện: Chủ tịch Mike Johnson “kém lạc quan”, không hứa bỏ phiếu về ACA
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói ông không đảm bảo sẽ tổ chức bỏ phiếu gia hạn trợ cấp ACA tại Hạ viện, kể cả khi Thượng viện đạt thỏa thuận. Ông cho biết bản thân “kém lạc quan hơn” so với hôm trước về triển vọng đàm phán, đồng thời giảm nhẹ ư nghĩa các kết quả bầu cử vừa qua và cho rằng việc đảng Cộng ḥa bị đổ lỗi cho đóng cửa là điều “không bất ngờ”.
Greene ủng hộ xóa filibuster, chỉ trích Hạ viện ngừng họp
Dân biểu Marjorie Taylor Greene chỉ trích Hạ viện không nhóm họp trong khi chính phủ đóng cửa – nay đă 37 ngày, dài nhất lịch sử – và nói bà ủng hộ lời kêu gọi của ông Trump băi bỏ filibuster để thông qua ngân sách.
Pelosi tuyên bố không tái tranh cử: Lời tri ân từ Biden và Jeffries
Giới Dân chủ ca ngợi Dân biểu Nancy Pelosi sau khi bà thông báo không tái tranh cử. Cựu Tổng thống Joe Biden gọi bà là “Chủ tịch Hạ viện vĩ đại nhất lịch sử”, trong khi Lănh đạo Thiểu số Hakeem Jeffries tôn vinh bà như một biểu tượng chuyển hóa của Hạ viện qua nhiều sóng gió.
Thune, King, Shaheen: Kênh đối thoại lưỡng đảng vẫn mở
Ông John Thune cho biết đang theo dơi tín hiệu từ các Thượng nghị sĩ Dân chủ ôn ḥa sau bữa trưa chính sách; ông đă gặp Angus King (độc lập, liên minh Dân chủ) và Jeanne Shaheen (Dân chủ). Thune nói không cần đưa Tổng thống Trump trực tiếp vào bàn đàm phán ở thời điểm này, và “con đường rơ ràng” là cho Dân chủ một cuộc bỏ phiếu về ACA để đổi lấy mở cửa chính phủ.
Shaheen, Blumenthal: Ưu tiên SNAP, lương công chức và muốn gia hạn ACA ngay trong gói
Bà Jeanne Shaheen gọi các cuộc trao đổi là “hiệu quả”, nhấn mạnh cần khôi phục chi trả SNAP và lương nhân viên liên bang. Richard Blumenthal cảnh báo việc chỉ hứa “bỏ phiếu riêng” cho ACA là “mơ hồ” và có thể bị cử tri coi là “nhượng bộ sai lầm”.
Tillis bảo vệ filibuster; Kennedy ví von “roadkill”
Thượng nghị sĩ Cộng ḥa Thom Tillis bảo vệ filibuster như cơ chế bảo vệ thiểu số và thúc đẩy lưỡng đảng, cho rằng nỗi lo bị đổ lỗi là “ngớ ngẩn” v́ 12 tháng nữa cử tri sẽ quan tâm kết quả lập pháp hơn là một lần đóng cửa. C̣n John Kennedy (Louisiana) dự đoán Thượng viện sẽ họp và bỏ phiếu vào thứ Sáu, song ví tiến tŕnh đàm phán giống như “miếng xác chết mà con chó săn giấu dưới hiên nhà”, ám chỉ mùi bế tắc vẫn c̣n nồng.
Kịch bản thủ tục & thời gian xử lư
Ngay cả khi đạt thỏa thuận nguyên tắc, quá tŕnh xử lư thủ tục ở cả hai viện sẽ mất vài ngày. V́ thế, đóng cửa nhiều khả năng c̣n kéo dài thêm ít nhất vài ngày trước khi các cơ quan có thể mở cửa lại hoàn toàn.
Bức tranh tổng thể
Trọng tâm chiến thuật: Có giữ hay nới ngưỡng 60 phiếu? Có đưa ACA vào ngay hay tách ra?
Đ̣n bẩy của mỗi bên: Dân chủ muốn đảm bảo về ACA; Cộng ḥa muốn mở cửa nhanh mà không phá filibuster.
Áp lực xă hội: Từ SNAP, lương công chức, đến an ninh ṭa nhà Quốc hội – các khoản chi thiết yếu đang tới hạn.
Khung thời gian: Bỏ phiếu sớm nhất thứ Sáu, nhưng tác nghiệp sẽ cần thêm ngày.
Cuộc đối đầu quanh filibuster đă biến thành điểm tựa mặc cả giữa mở cửa chính phủ và trợ cấp ACA. Khi áp lực dịch vụ công dâng cao, mọi ánh mắt đổ dồn vào Thượng viện: liệu có đủ “lối đi” để vừa giữ thể chế, vừa mở lại bộ máy – trước khi tổn thất xă hội và chính trị đắt đỏ hơn.