Mở màn: Từ ḱnh địch đến… đồng minh chiến lược
Trong bộ phim dài tập mang tên “Chính trường – phần spin-off”, hai nhân vật Lương Cường và Phan Văn Giang vốn là đối thủ không đội trời chung ở Đại hội 13. Họ từng tranh thủ, tranh công, thậm chí tranh… spotlight. Ấy vậy mà giờ đây lại thấy hai ông bắt tay nhau, đă thế c̣n “song kiếm hợp bích” với Phạm Minh Chính. Khán giả thắc mắc: Ai đă bấm nút “kết bạn” cho bộ ba vốn không dễ ngồi chung bàn?
Cú hích định mệnh: “Final Boss” xuất hiện
Câu trả lời ngắn gọn: Tô Lâm – tân Tổng bí thư. Giữa ông Cường và ông Giang, mâu thuẫn có, cạnh tranh có, nhưng chưa đến mức “đánh tới bến”. Nó khác hẳn phong cách “xử lư rắn tay” từng thấy khi ông Tô Lâm đối đầu Vương Đ́nh Huệ. Vậy nên, với bài toán sống c̣n, Cường – Giang – Chính chọn công thức cổ điển mà hiệu quả: Liên minh để tồn tại.
Tam giác quyền lực: Một bên kiếm, một bên khiên, một bên… bản đồ
Bộ Quốc pḥng là sân nhà của Cường – Giang: có quân, có tướng, có tổ chức, có “sức nặng thể chế”.
Chính phủ là “địa bàn” của Phạm Minh Chính: rành bộ máy điều hành, am hiểu vĩ mô, biết chỗ nào gió to để né, chỗ nào nắng đẹp để phơi.
Công an là mảng Tô Lâm nắm vững: chuyên bài truy – bắt – điều tra – “sân sau”.
Đặt ba mảng lên bàn cân, tam giác Cường – Giang – Chính bỗng thành khối liên minh có cả lực, thế, và “cơ chế phối hợp”. Nói theo ngôn ngữ Marvel: một người cầm khiên, một người cầm búa, một người cầm… lịch họp.
Lư do bắt tay: Sợ ai hơn th́… bắt tay với nhau
Phe Bộ Quốc pḥng hiểu rằng nếu để Công an kiêm nhiệm cả “quyền sinh sát” trong cuộc chơi lớn, cán cân sẽ lệch. Phần c̣n lại của Bộ Chính trị cũng vậy: thà chọn Phan Văn Giang c̣n hơn chọn Tô Lâm – không v́ thiếu tôn trọng, mà v́ cảm giác an toàn. Quyền lực càng tập trung vào một mũi, người ta càng… mất ngủ.
Thanh Hóa – mùa 1: Khi “bài tủ” ra quân
Mới đây, Thanh Hóa bỗng thành băi công phá. Đại gia địa phương mở điện thoại như mở… máy đo nhịp tim. Ai cũng biết, đă là “đại gia” th́ khó mà không có sợi dây rối rắm nối từ địa phương lên Trung ương. Lương Tam Quang điều quân lùng sục, ai nấy ngơm ngớp. Nhưng lạ ở chỗ: đánh th́ có đánh, ồn ào th́ có ồn ào, mà “điểm rơi” chính trị lại chưa trúng được Phạm Minh Chính.
“Bài tủ” sân sau: Vũ khí mạnh nhưng không phải “vạn năng”
Tô Lâm có một chiêu quen thuộc: đánh vào sân sau. Khi hiệu ứng xă hội dâng cao, chiêu này thường rất “đă tay”. Tuy nhiên, với Phạm Minh Chính, đ̣n ấy chưa tạo được “điểm chí tử”. V́ sao? V́ “sân sau” không phải một cái sân; nó là cả cụm sân, mỗi sân một khóa, một bảo vệ, một nội quy. Đập cổng trước th́ hàng rào phụ vẫn c̣n; mở được cổng trái th́ cổng phải đă gia cố. Thế trận pḥng ngự này không đơn giản chỉ một “cú đấm” là xong.
V́ sao liên minh này đáng gờm?
Về lực: BQP có chiều sâu nhân sự, tính kỷ luật và mạng lưới dọc; Chính phủ có “đ̣n bẩy chính sách”.
Về thế: Tâm lư tập thể không muốn mọi quyền lực dồn hết về một mũi công an; đây là bản năng tự vệ của hệ thống.
Về danh nghĩa: BQP bảo đảm ổn định chiến lược, Chính phủ bảo đảm vận hành nền kinh tế – hai thứ mà ai cũng muốn “êm”.
Gộp lại, liên minh BQP + Chính phủ không chỉ “đỡ sợ” hơn, mà c̣n được việc hơn trong mắt nhiều người: ít tiếng c̣i hú, nhiều tiếng máy chạy.
Thanh Hóa – mùa 2? Có thể, nhưng kịch bản chưa chắc khác
Cho đến lúc này, dù Lương Tam Quang tăng nhịp độ kiểm tra – khám xét, Phạm Minh Chính vẫn đứng vững. Một chiến dịch nữa có thể xảy ra, nhưng để hiệu quả chính trị cao hẳn th́ cần:
Đ̣n mới, không phải bản nâng cấp của “bài tủ”;
Liên kết nội bộ mạnh hơn, chứ không chỉ là “áp lực từ ngoài vào”;
Thời điểm và mục tiêu thật chuẩn – mà đây lại là hai biến số khó đoán nhất.
Cường – Giang: Từ “kèn cựa” sang “chia đường”
Ngày trước, Lương Cường và Phan Văn Giang là hai chuyến tàu cùng ga nhưng khác đường ray. Nay có “chướng ngại vật” lớn hơn trên đường, hai chuyến tàu chọn chạy song song – ít nhất cho đến khi qua đoạn hầm. Liên minh không phải v́… bỗng dưng yêu nhau, mà v́ cùng sợ một kịch bản quyền lực quá tập trung. Chính trị thực dụng là vậy: hôm nay cạnh tranh, mai phối hợp, mốt… lại xem đă.
Bài học rút ra: Quyền lực cũng cần… ăn kiêng
Tập trung quá nhiều quyền lực vào một túi – y như ăn quá nhiều đường: lúc đầu phê, sau đó… mệt. Liên minh Cường – Giang – Chính giống chế độ ăn kiêng: bớt đường (tập trung), thêm chất xơ (cân bằng), hạn chế dầu mỡ (va chạm). Hệ thống nhờ đó bớt nguy cơ “bạo ăn” rồi… “tụt huyết áp”.
Kịch bản sắp tới: Ba khả năng, mỗi khả năng một vị
Liên minh giữ nhịp: BQP – Chính phủ tiếp tục bắt tay, “đi đều bước”, ưu tiên ổn định vĩ mô; chiến dịch kiểu Thanh Hóa vẫn có nhưng “điểm rơi” được cân nhắc kỹ.
Leo thang đối đầu: Nếu “bài tủ” được nâng cấp lên “bài tuyệt kỹ”, va chạm có thể mạnh hơn – nhưng rủi ro cũng cao hơn cho bên ra đ̣n.
Đổi bài giữa hiệp: Các bên tạm dừng “đấu công”, quay sang “đấu thế” – chuyển từ đ̣n pháp lư sang đ̣n nhân sự, từ ồn ào sang im lặng.
Tảng băng trôi và chiếc la bàn
Trên mặt nước, ta thấy bắt tay; dưới mặt nước, c̣n vô số gờ tảng băng. Tô Lâm có “bài tủ” riêng, Cường – Giang có “sân nhà” vững, Phạm Minh Chính có “thiên thời” hành pháp. Mỗi bên cầm một la bàn – và khi bản đồ chồng lên nhau, ai giữ được phương hướng, người đó sống khỏe. C̣n khán giả? Chuẩn bị bắp rang. Phim c̣n dài, nhưng đến giờ, liên minh BQP + Chính phủ đang là dàn cast… đáng xem nhất mùa này.