Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại cho rằng tinh tinh nên được coi là những sinh vật tự chủ và được hưởng một số quyền tự do giống như con người thay v́ bị giam cầm trong sở thú.
Ngày 17/10, Ṭa Phúc thẩm Michigan ra phán quyết rằng loài tinh tinh ở tiểu bang này không được coi là "con người" và không có quyền con người.
Phán quyết của các thẩm phán được đưa ra sau khi luật sư của Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại lập luận vào ngày 14/10 rằng ṭa án nên quyết định liệu tinh tinh có được hưởng một số quyền tự do giống như con người hay không.
Tinh tinh là loài linh trưởng có trí thông minh cao, có thể đi thẳng bằng hai chân và sử dụng gậy gộc, đá làm công cụ để kiếm thức ăn, được coi là họ hàng sống gần nhất của con người. Một số đă được dạy nói ngôn ngữ kư hiệu đơn giản của con người.
Tuy nhiên, trong phán quyết, ṭa phúc thẩm khẳng định tinh tinh là động vật, nên được coi là tài sản theo như các phiên ṭa trước đây đă tuyên bố. Phán quyết cũng nêu rơ "không có ngoại lệ nào đối với các loài động vật 'thông minh'".
Tinh tinh là loài linh trưởng có trí thông minh cao. Ảnh: Stock
Năm 2023, Dự án Quyền của Động vật Phi nhân loại đệ đơn khiếu nại lên ṭa án tại hạt Menominee, cho rằng bảy con tinh tinh tại Vườn thú Gia đ́nh DeYoung nên được coi là những sinh vật tự chủ - hay những con người - và việc giam cầm chúng phải được sở thú chứng minh là đúng. Họ muốn thấy những con tinh tinh được thả về khu bảo tồn.
Nhóm này đă đệ tŕnh các tuyên bố từ các chuyên gia như nhà linh trưởng học nổi tiếng Jane Goodall, cho biết tinh tinh là loài sinh vật tự chủ có khả năng nhận thức và mạng lưới xă hội phức tạp.
Thẩm phán ṭa sơ thẩm đă bác bỏ đơn khiếu nại, nói rằng tinh tinh không phải là con người. Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại kháng cáo.
Trong phiên điều trần trước ṭa phúc thẩm vào tuần trước, thẩm phán Brock Swartzle đặt câu hỏi liệu khả năng hành động tự chủ của một sinh vật có đủ để đảm bảo quyền tự do của nó hay không. Ông nói rằng con người có thể được coi là một phần của "khế ước xă hội", trong đó họ từ bỏ một số quyền tự do nhất định để đổi lấy các quyền khác.
"Nếu chúng ta có năm con voi hay tinh tinh trong pḥng xử án này, tôi không biết liệu tất cả chúng có ngồi xuống một cách tử tế như những người khác trong pḥng này không", ông nói.
Phán quyết của ṭa phúc thẩm có nghĩa là chủ sở hữu của Vườn thú Gia đ́nh DeYoung sẽ không cần phải biện minh cho việc nuôi nhốt bảy con tinh tinh.
Luật sư phía Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại bày tỏ thất vọng về phán quyết của ṭa phúc thẩm và có ư định kháng cáo lên Ṭa án Tối cao.
Dự án Quyền của Động vật phi nhân loại có trụ sở tại Coral Springs, Florida, bắt đầu kiện tụng về quyền của loài tinh tinh vào năm 2013, khi đệ đơn kiện thay mặt cho hai con tinh tinh đực tên Kiko và Tommy ở New York. Họ yêu cầu ṭa án coi hai con tinh tinh này có quyền tự do như con người để giải thoát chúng khỏi việc bị giam cầm, đưa đến khu bảo tồn ngoài trời.
Năm 2017, ṭa án ra phán quyết khẳng định không có tiền lệ pháp lư nào cho thấy tinh tinh được coi là con người và việc chúng có khả năng nhận thức không có nghĩa là chúng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lư về hành động của ḿnh.
Vietbf @ Sưu tầm