Chicago trở thành tâm điểm của chiến dịch di trú
Trong 24 giờ qua, hàng loạt diễn biến đă đặt Chicago dưới “ống kính quốc gia”. Khi hàng rào bên ngoài cơ sở thực thi di trú Broadview vừa được tháo xuống và Giám đốc ICE khu vực Chicago bị lệnh xuất hiện tại toà vào thứ Hai, thành phố bước vào cuối tuần đầu tiên với những tranh căi dữ dội quanh biện pháp kiểm soát đám đông.
“Operation Midway Blitz”: hơn 1.000 người bị bắt
Theo Bộ An ninh Nội địa (DHS), từ 8/9 đến 3/10, hơn 1.000 người đă bị bắt trên khắp Illinois trong khuôn khổ chiến dịch. ICE tung lực lượng khắp thành phố, khiến căng thẳng bùng lên ở nhiều điểm, đặc biệt là cơ sở Broadview – nơi liên tục nổ ra các cuộc đối đầu giữa người biểu t́nh và đặc vụ liên bang.
Biểu t́nh trước Broadview: 15 người bị bắt trong buổi sáng
Sáng thứ Sáu, hơn 100 người tập trung trước cơ sở Broadview. Cảnh sát Broadview, Văn pḥng Cảnh sát trưởng hạt Cook và Cảnh sát Bang Illinois lập hàng rào giữ người biểu t́nh trong khu vực quy định. Đến 5 giờ chiều (CT), 15 vụ bắt giữ được ghi nhận. Trước đó một ngày, 13 người bị bắt trong một cuộc bố ráp tại chợ trời ở Chicago; DHS nói những người này là người nhập cư trái phép có tiền sử DUI, hành hung gây thương tích, bạo lực gia đ́nh.
Thẩm phán liên bang mở rộng lệnh cấm và ra lệnh đeo bodycam
Thẩm phán Sara Ellis bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về việc tuân thủ các chỉ đạo trước đó, tuyên bố mở rộng lệnh kiềm chế và yêu cầu mọi đặc vụ liên bang tham gia trấn áp di trú tại Chicago phải đeo camera gắn trên người khi tiếp xúc người biểu t́nh. Dù Bộ Tư pháp phản đối v́ khó triển khai đồng loạt và xử lư dữ liệu, toà vẫn giữ yêu cầu này (có linh hoạt giai đoạn đầu). Thẩm phán đồng thời triệu tập Russell Hott – Giám đốc ICE khu vực Chicago – ra hầu toà để giải thích về việc sử dụng hơi cay bị phản ánh là không có cảnh báo trước.
Hai Thượng nghị sĩ Dân chủ Tammy Duckworth và Dick Durbin kêu gọi ICE/CBP tuân thủ quy định bodycam để bảo đảm trách nhiệm giải tŕnh.
Lệnh hành pháp của hạt Cook: cấm ICE dùng tài sản công cho cưỡng chế dân sự
Chủ tịch Hội đồng Hạt Cook kư lệnh hành pháp cấm ICE sử dụng bất kỳ tài sản, nguồn lực, nhân sự thuộc hạt cho hoạt động cưỡng chế di trú dân sự (bao gồm tập kết lực lượng, họp rút kinh nghiệm). Lệnh này kế thừa các nghị quyết trước đó và sắc lệnh 2011 yêu cầu có trát h́nh sự mới được phối hợp. Hạt nhấn mạnh việc để liên bang thực hiện cưỡng chế dân sự trên tài sản công sẽ phá vỡ ḷng tin cộng đồng.
Bằng chứng then chốt bị đưa đi 1.600 km và lệnh trả lại
Trong vụ Marimar Martinez – công dân Mỹ bị cáo buộc tông xe vào phương tiện liên bang rồi bị đặc vụ CBP bắn – chiếc xe liên bang (vật chứng) đă bị chuyển hơn 1.000 dặm tới bang Maine. Luật sư của Martinez phản đối v́ cần giám định. Toà yêu cầu trả xe bằng xe sàn kéo, tránh tiếp tục lái để bảo toàn chứng cứ. Martinez (30 tuổi) đă không nhận tội cáo buộc hành hung, chống người thi hành công vụ; phía biện hộ nói bodycam chưa công bố cho thấy đặc vụ mới là bên đánh lái.
ICE bắt một sĩ quan cảnh sát ngoại ô Chicago
ICE cho biết đă bắt giữ sĩ quan Radule Bojovic (Hanover Park), cáo buộc ông là người Montenegro quá hạn thị thực từ 2015. DHS gọi đây là một phần của Operation Midway Blitz và chỉ trích việc một người lưu trú bất hợp pháp lại có huy hiệu và súng. Phía Sở Cảnh sát Hanover Park chưa b́nh luận.
Toà phúc thẩm chặn triển khai Vệ binh Quốc gia theo yêu cầu của chính quyền liên bang
Ṭa Phúc thẩm Khu vực Bảy bác nỗ lực của chính quyền trong việc triển khai Vệ binh Quốc gia tại Illinois. Dù vậy, phán quyết nêu binh sĩ vẫn có thể hiện diện trong bang dưới quyền liên bang. Trước đó, Thẩm phán liên bang April Perry đă ra lệnh kiềm chế tạm thời 2 tuần, nói không có bằng chứng đáng tin về “nổi loạn” để hợp thức hoá việc liên bang hoá lực lượng Vệ binh. Đây là bước mới nhất trong tranh tụng về giới hạn thẩm quyền Tổng thống khi dùng quân để trấn áp quanh các cơ sở ICE gần các thành phố do Dân chủ lănh đạo.
Cuối tuần nóng bỏng: thêm biểu t́nh và “No Kings” rally
Trước mắt, Chicago chuẩn bị đối mặt hàng chục cuộc tuần hành phản đối ICE trong ngày thứ Sáu và cuộc rally “No Kings” vào thứ Bảy, nơi dự kiến hơn 75.000 người tham dự. Lực lượng công lực và toà án đều theo dơi sát sao quy tŕnh dùng lực và tuân thủ bodycam.
Bức tranh tổng thể
– Hơn 1.000 vụ bắt giữ trong chưa đầy một tháng cho thấy mức độ quyết liệt của chiến dịch.
– Toà án siết chặt giám sát, buộc đeo bodycam và yêu cầu lănh đạo ICE giải tŕnh.
– Chính quyền địa phương tăng “vùng cấm” cho cưỡng chế di trú dân sự trên tài sản công.
– Tranh tụng cấp liên bang tiếp tục phanh phui quy tŕnh chứng cứ và giới hạn quyền lực hành pháp.
Chicago v́ thế không chỉ là điểm nóng thực địa mà c̣n là đấu trường pháp lư định h́nh cách thức Mỹ thực thi di trú trong các tháng tới.