“Đừng để bị bắt nạt”: Lời nhắn đến hăng luật, đại học, doanh nghiệp
Cựu Tổng thống Barack Obama chỉ trích các tổ chức đă đi đến những thỏa thuận với chính quyền Trump, nhấn mạnh rằng ai cũng có thể lựa chọn đứng lên. Ông nói, các nơi ấy cần dám nói: “Chúng tôi không bị bắt nạt để chỉ được thuê hay thăng chức dựa trên những tiêu chí do Steve Miller ‘nấu ra’.” Dù thừa nhận nỗi sợ bị phản ứng ngược, ông thêm: “Chúng ta chưa tới mức phải như Nelson Mandela, ngồi tù 27 năm trong pḥng 10×12 và đập đá.”
Cuộc tṛ chuyện hiếm hoi: Obama trên tập cuối podcast “WTF”
Những phát biểu thẳng thắn này xuất hiện trong buổi phỏng vấn với danh hài Marc Maron cho tập cuối của podcast “WTF”. Hai người gặp nhau tại văn pḥng của Obama ở Washington — một cái kết “tṛn trịa” cho hành tŕnh 16 năm của chương tŕnh mà Maron gọi là “giấc mơ” khi được phỏng vấn lại Obama (sau lần đầu vào năm 2015).
Cảnh báo pháp quyền: Vệ binh Quốc gia và đạo luật Posse Comitatus
Bàn về việc Tổng thống Trump điều Vệ binh Quốc gia tới Chicago, Obama gọi đây là “nỗ lực né luật” — đụng chạm đến Posse Comitatus Act, vốn hạn chế quân đội làm nhiệm vụ thực thi pháp luật trong nội địa. Ông nêu ví dụ: nếu thời ḿnh “tự ư” đưa Vệ binh vào Texas bất chấp Thống đốc Greg Abbott, truyền thông bảo thủ sẽ phản ứng thế nào — để thấy chuẩn mực dân chủ đang bị bào ṃn ra sao.
Truyền thông dài hơi: “Cứ đi, tại sao lại không?”
Nói về môi trường truyền thông mới, Obama khuyến khích chính trị gia tham gia các podcast dài — kể cả “The Joe Rogan Experience”: “Tại sao lại không? Cứ đi.” Ông nêu trường hợp James Talarico, dân biểu bang Texas, người tận dụng một lần xuất hiện trên Rogan để bứt lên mạnh mẽ trong cuộc đua thượng viện: “Tuyệt vời, một người trẻ rất có tài.” Theo Obama, định dạng dài đ̣i hỏi tự tin vào niềm tin của chính ḿnh và sẵn sàng tranh luận với người bất đồng.
Phê b́nh “chủ nghĩa tuyệt đối tiến bộ”
Dù bảo vệ nền tảng dân chủ, Obama cũng nhắc phe cấp tiến tự soi lại giọng điệu. Ông thích một mảng trong stand-up mới của Maron về chuyện “làm người ta bực ḿnh đến mức… lao vào chủ nghĩa phát xít.” Theo Obama, giảng dạy đạo đức mà thiếu khiêm tốn dễ biến thành “thái độ thánh hiền” từng bị chê ở phe “đa số đạo đức” cánh hữu. “Bạn không thể liên tục lên lớp người khác mà không thừa nhận chính ḿnh cũng có điểm mù, và rằng cuộc đời vốn lộn xộn.”
Cách nói về các vấn đề nhạy cảm: Tôn trọng phẩm giá, tránh dán nhăn
Đề cập những tranh luận như vấn đề người chuyển giới, Obama cho rằng nên bắt đầu từ nhân phẩm và thực tế đời sống thay v́ dán nhăn: “Làm thiếu niên đă đủ khó. Hăy đối xử tử tế với tất cả bọn trẻ. Tại sao lại muốn thấy trẻ em bị bắt nạt?”
Cốt lơi: “Đi đôi với làm” để khôi phục niềm tin
Tựu trung, Obama cho rằng điều công chúng khát khao là sự liêm chính cốt lơi ở người lănh đạo: nói đi đôi với làm, không chỉ “nói cho hay.” Đó cũng là lư do ông kêu gọi các thiết chế — từ trường học đến doanh nghiệp và hăng luật — đừng thỏa hiệp với các áp lực làm méo mó nguyên tắc tuyển dụng, thăng tiến hay tự do học thuật.
Thông điệp chốt: Đứng vững trước áp lực thời Trump
Trong bối cảnh một Nhà Trắng sẵn sàng đẩy ranh giới luật lệ và làm mờ các chuẩn tắc, Obama nhấn mạnh sự kiên định có nguyên tắc là tuyến pḥng thủ cuối cùng: “Chúng ta ai cũng có khả năng chọn đứng lên.” Với ông, dân chủ bền vững không chỉ nhờ luật viết, mà c̣n bởi thói quen đạo đức công dân mỗi khi bị thử thách.