Dù là những thực phẩm bổ dưỡng, rau bina, hạt, củ dền, khoai lang, chocolate đen và trà đen có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận do hàm lượng oxalat cao.
Sỏi thận, những khối cặn khoáng cứng hình thành trong thận, không chỉ gây đau đớn dữ dội mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát nguy cơ sỏi thận, nhưng đáng ngạc nhiên là một số thực phẩm được coi là lành mạnh lại tiềm ẩn nguy cơ do chứa oxalat, purin hoặc canxi.
Hiểu rõ những thực phẩm này giúp bạn duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giảm nguy cơ hình thành sỏi. Dưới đây là 6 loại thực phẩm lành mạnh nhưng có thể góp phần gây sỏi thận:
Rau bina
Rau bina (hay còn gọi là palak) là nguồn cung cấp dồi dào sắt, vitamin và chất chống oxy hóa, thường được yêu thích trong các món súp hoặc salad.
Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong rau bina có thể liên kết với canxi trong nước tiểu, tạo thành sỏi canxi oxalat. Những người từng bị sỏi thận có nguy cơ cao hơn nếu tiêu thụ lượng lớn rau bina, dù sống hay đã nấu chín, do nồng độ oxalat trong nước tiểu tăng.
Để giảm nguy cơ, nên hạn chế ăn rau bina và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để ngăn hấp thụ oxalat.
Các loại hạt và bơ hạt
Hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng và bơ hạt là những siêu thực phẩm chứa chất béo lành mạnh, protein và chất xơ. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong các loại hạt có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận canxi oxalat, đặc biệt ở những người nhạy cảm với hợp chất này.
Tiêu thụ quá nhiều hạt hoặc bơ hạt làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, thúc đẩy sự hình thành sỏi. Những người có tiền sử sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ, dù ăn vừa phải không gây hại.
Củ dền
Củ dền nổi tiếng với đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ chống viêm, cải thiện sức khỏe tim và gan. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong củ dền, đặc biệt khi ép lấy nước, có thể làm tăng nồng độ oxalat trong nước tiểu, dẫn đến sỏi canxi oxalat.
Những người từng bị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ củ dền và kết hợp với thực phẩm giàu canxi để giảm hấp thụ oxalat. Việc nấu chín không làm giảm hàm lượng oxalat, nên cách chế biến không ảnh hưởng đến nguy cơ.
Hàm lượng oxalat cao trong khoai lang có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi canxi oxalat. Ảnh: Bùi Thủy
Khoai lang
Khoai lang giàu vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa, tốt cho mắt, hệ miễn dịch và tiêu hóa. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong khoai lang có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi canxi oxalat, đặc biệt khi tiêu thụ thường xuyên.
Luộc khoai lang và đổ bỏ nước luộc có thể giảm phần nào hàm lượng oxalat. Ngoài ra, uống đủ nước khi ăn khoai lang giúp pha loãng các chất hình thành sỏi trong nước tiểu.
Chocolate đen và ca cao
Chocolate đen và bột ca cao chứa chất chống oxy hóa, tốt cho tim và cải thiện tâm trạng. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong các sản phẩm này làm tăng nguy cơ sỏi thận canxi oxalat nếu tiêu thụ quá mức.
Để giảm rủi ro, cần duy trì đủ lượng nước và canxi trong chế độ ăn. Những người từng bị sỏi thận nên hạn chế sô cô la, dù thưởng thức thỉnh thoảng không gây vấn đề.
Trà đen
Trà, đặc biệt là trà đen, chứa chất chống oxy hóa hỗ trợ sức khỏe tim mạch và chức năng não, là thức uống không thể thiếu với nhiều người. Tuy nhiên, hàm lượng oxalat cao trong trà đen làm tăng bài tiết oxalat qua nước tiểu, dẫn đến nguy cơ sỏi canxi oxalat.
Những người có tiền sử sỏi thận nên giảm tiêu thụ trà đen, thay bằng trà xanh hoặc trà thảo mộc có hàm lượng oxalat thấp hơn.
Những người có tiền sử sỏi thận nên tiêu thụ những thực phẩm trên ở mức vừa phải, kết hợp với thực phẩm giàu canxi và duy trì uống đủ nước để giảm nguy cơ. Nếu lo ngại về sỏi thận, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xây dựng chế độ ăn phù hợp.