Người dẫn chương trình buổi sáng của Fox News, Brian Kilmeade, đã lên tiếng xin lỗi hôm Chủ nhật sau phát ngôn gây sốc rằng những người vô gia cư bị bệnh tâm thần “nên bị xử tử”. Ông gọi đây là một “phát biểu cực kỳ vô cảm”.
Phát ngôn “just kill ’em” (“cứ giết họ đi”) của Kilmeade được đưa ra trong chương trình “Fox & Friends” phát sóng sáng thứ Tư, nhưng chỉ thực sự bùng nổ chú ý vào sáng thứ Bảy khi đoạn clip được các nhà phê bình Fox News chia sẻ mạnh trên mạng xã hội. Tính đến chiều Chủ nhật, video gắn nhãn “Brian Kilmeade ủng hộ việc trợ tử cho người vô gia cư” đã vượt mốc hàng chục triệu lượt xem trên X, kéo theo làn sóng chỉ trích dữ dội và lời kêu gọi Fox News phải có hành động kỷ luật.
Bối cảnh phát ngôn
Trong phần thảo luận hôm thứ Tư, các MC nói về vụ án mạng tháng trước của Iryna Zarutska tại Charlotte, Bắc Carolina. Theo lời mẹ của nghi phạm, người này có tiền sử bệnh tâm thần và đang sống trong một nhà tạm trú. Đồng dẫn chương trình Lawrence Jones cho rằng người nộp thuế đã chi “hàng tỷ đô la” cho sức khỏe tâm thần và hỗ trợ người vô gia cư, nhưng “nhiều người không muốn tham gia các chương trình, không muốn nhận sự trợ giúp cần thiết”. Jones đề xuất “không thể để họ lựa chọn”, hoặc nhận hỗ trợ, hoặc chấp nhận bị giam giữ.
Chính lúc ấy, Kilmeade chen vào: “Hoặc tiêm thuốc tử hình cưỡng bức gì đó. Cứ giết họ đi.” Câu nói lập tức trở thành tâm điểm chỉ trích khi clip lan truyền.
Làn sóng phản ứng
Lãnh đạo chính trị như Thống đốc California Gavin Newsom đã bày tỏ quan điểm, dẫn lời châm ngôn nhắc nhở phải lắng nghe tiếng kêu của người nghèo. Tại New York, Christine Quinn — CEO của tổ chức WIN vận hành các nhà tạm trú và nhà ở chuyển tiếp — gọi phát ngôn của Kilmeade là “vô nhân tính”, chỉ làm “chia rẽ và kích động”. Bà mời Kilmeade đối thoại về vấn đề, hoặc “tốt hơn nữa” hãy đến tình nguyện tại một nhà tạm trú để “thấy khuôn mặt thật của tình trạng vô gia cư”.
Lời xin lỗi trên sóng truyền hình
Xuất hiện từ xa trong chương trình “Fox & Friends Weekend” sáng Chủ nhật, Kilmeade nói rằng hôm thứ Tư ông và đồng nghiệp bàn về cách ngăn chặn các vụ tấn công do một số người vô gia cư mắc bệnh tâm thần gây ra — bao gồm khả năng bắt buộc điều trị tập trung hoặc giam giữ để bảo đảm an toàn cộng đồng. “Trong lúc đó, tôi đã sai khi nói họ nên bị tiêm thuốc tử hình,” ông nói. “Tôi xin lỗi vì phát biểu cực kỳ vô cảm ấy. Rõ ràng không phải tất cả người vô gia cư mắc bệnh tâm thần đều hành xử như nghi phạm ở Bắc Carolina, và rất nhiều người vô gia cư xứng đáng nhận được sự cảm thông và nhân ái của chúng ta.”
Fox News cũng đăng tải lời xin lỗi trên trang web, nhấn mạnh Kilmeade “thừa nhận sai lầm”, được xem là nỗ lực nhằm giảm thiểu hệ quả.
Vấn đề còn lại
Vụ việc thổi bùng tranh luận lâu nay về cách tiếp cận đối với người vô gia cư và người mắc bệnh tâm thần: làm thế nào vừa bảo đảm an toàn cộng đồng, vừa bảo vệ phẩm giá con người và quyền tiếp cận điều trị. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng lời lẽ cực đoan không giúp giải quyết gốc rễ vấn đề — như thiếu chỗ điều trị nội trú, thiếu nhân lực y tế tâm thần, nhà ở giá rẻ hạn chế — mà còn có thể làm gia tăng kỳ thị và bạo lực nhắm vào nhóm dễ bị tổn thương.
Trong lúc làn sóng phẫn nộ giảm dần hay tiếp tục dâng cao còn tùy thuộc vào cách Fox News xử lý nội bộ, cũng như liệu các cuộc đối thoại thực chất về chính sách y tế tâm thần và nhà ở có được thúc đẩy sau lời xin lỗi công khai của Kilmeade hay không.