Ngày 16/3, các quan chức Liên bang Nga cho biết quân đội nước này đã chiến đấu để đẩy lùi những binh sĩ Ukraine cuối cùng ra khỏi khu vực Kursk ở miền Tây.
Cảnh đổ nát trong xung đột giữa Nga và Ukraine tại thị trấn Sudzha, vùng Kursk ngày 16/8/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Theo hãng tin Reuters, nỗ lực trên diễn ra sau 7 tháng Ukraine tiến hành cuộc xâm nhập nhằm đánh lạc hướng lực lượng Nga, tạo lợi thế đàm phán. Lực lượng Ukraine đã tràn qua biên giới phía Tây nước Nga ở Kursk vào tháng 8/2024, đánh dấu cuộc tấn công lớn nhất vào lãnh thổ có chủ quyền của Nga kể từ năm 1941.
Tuy nhiên, một chiến dịch phản công chớp nhoáng trong tháng này đã thu hẹp khu vực do Ukraine kiểm soát xuống khoảng 110 km², giảm đáng kể so với hơn 1.368 km² mà Kiev tuyên bố vào năm 2024.
Yuri Podolyaka, một trong những người viết blog quân sự có ảnh hưởng, cho biết Nga đã đẩy lùi lực lượng Ukraine về biên giới ở một số khu vực, mặc dù giao tranh vẫn diễn ra dữ dội và binh sĩ Ukraine đang phản kích khi rút lui.
Các bản đồ chiến trường từ cả Ukraine và Nga cho thấy hai cụm lực lượng Ukraine đang cố thủ bên phía Nga ở Kursk. Nga cho biết họ đang rà phá số lượng lớn mìn trong khu vực.
Sau lời kêu gọi công khai của Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tuần trước nhằm tha cho binh sĩ Ukraine bị bao vây, Tổng thống Putin tuyên bố Nga sẽ đảm bảo tính mạng cho các binh sĩ Ukraine trong khu vực nếu họ đầu hàng.
Ngày 15/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định binh sĩ nước này không bị bao vây, nhưng cảnh báo về khả năng Nga mở cuộc tấn công mới vào vùng Sumy ở Đông Bắc Ukraine, khu vực giáp Kursk.
Theo nhận định của người viết blog quân sự Two Majors, những bước tiến của quân đội Nga đã giúp Nga có thể tấn công Sumy, nhưng cảnh báo rằng Ukraine đã tăng cường phòng thủ tại đây trong một thời gian.
Cuộc chiến ác liệt ở vùng Kursk đã trở thành bối cảnh cho những nỗ lực của ông Trump nhằm chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine từ tháng 2/2022 đã khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và bị thương, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa, nhiều thị trấn bị phá hủy và đẩy quan hệ giữa Moskva và phương Tây vào cuộc đối đầu gay gắt nhất trong nhiều thập kỷ.
Ngày 11/3, Mỹ đã đồng ý nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ tình báo với Ukraine sau khi nước này tuyên bố sẵn sàng ủng hộ đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ.
Về phần mình, theo đài RT ngày 13/3, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố Nga sẵn sàng thực hiện lệnh ngừng bắn với Ukraine, nhưng nhấn mạnh rằng thỏa thuận như vậy phải dẫn đến hòa bình lâu dài. Ông khẳng định rằng Nga coi ý tưởng về lệnh ngừng bắn là đúng đắn và nói thêm: “Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ điều đó. Tôi tán thành ý tưởng giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình”.
Tuy nhiên, theo ông Putin, một số vấn đề vẫn cần được thảo luận và giải quyết trước khi có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Ông Putin nhấn mạnh rằng Nga đặc biệt cần trao đổi với Mỹ và cuộc đối thoại này cũng có thể cần một cuộc trao đổi trực tiếp với Tổng thống Donald Trump.
Những lo ngại mà ông Putin nêu ra bao gồm hệ thống kiểm soát và xác minh để giám sát lệnh ngừng bắn, cũng như khả năng Ukraine lợi dụng khoảng dừng giao tranh để tái vũ trang và tăng cường lực lượng trên tiền tuyến. Ông Putin đặt câu hỏi: “Liệu Ukraine có dùng 30 ngày này để tiếp tục huy động quân, cung cấp vũ khí và huấn luyện các đơn vị mới thành lập không? Có đảm bảo nào rằng những điều như vậy sẽ không xảy ra không?”.
Ông Putin nhiều lần tuyên bố sẵn sàng đàm phán hòa bình, nhưng Ukraine sẽ phải cam kết không gia nhập NATO và Nga sẽ giữ tất cả các vùng lãnh thổ mà nước này tuyên bố chủ quyền.