Trong thời đại mạng xã hội, việc xây dựng hình ảnh cá nhân không còn là chuyện xa lạ. Nhưng hiếm ai có thể “lăng xê” bản thân thành công đến mức từ một nhân vật vô danh, chỉ sau vài tháng, đã trở thành một “anh hùng” được hàng vạn người ca tụng. Thượng tá Đoàn Văn Báu chính là một ví dụ điển hình cho nghệ thuật PR bản thân, biến mình thành một biểu tượng “tử vì đạo”, trong khi những người từng được kính trọng trước đây như sư Minh Tuệ lại dần bị lu mờ, thậm chí bị hạ bệ.
Trước khi nổi danh trên mạng, ít ai biết đến Đoàn Văn Báu. Nhưng rồi, nhờ chiến thuật tinh vi, anh ta đã xuất hiện như một “cứu tinh” của Hạnh Đầu Đà, khiến cộng đồng tin rằng mình là người duy nhất sẵn sàng hy sinh để bảo vệ các sư. Cái gọi là “hy sinh” của Báu được tô vẽ đầy màu sắc, trong khi thực tế, mỗi ngày anh ta và cộng sự thu về số tiền khủng từ YouTube.
Những người từng ngưỡng mộ sư Thích Minh Tuệ giờ đây lại quay sang thần tượng Báu. Câu chuyện không còn xoay quanh việc bảo vệ tự do tu tập cho sư Minh Tuệ nữa, mà trở thành chiến dịch ca ngợi “công lao” của Báu.
Trong quá trình xây dựng hình ảnh, Báu không chỉ nâng bản thân lên mà còn đồng thời dìm những người khác xuống. Bằng một cách nào đó, các sư trong tăng đoàn, kể cả sư Minh Tuệ và sư Minh Tạng – những người từng được kính trọng – lại bị nghi ngờ, chỉ trích.
Trên các livestream, không khó để thấy các bình luận đầy giận dữ nhắm vào các sư, những lời chỉ trích, xua đuổi họ như thể họ là kẻ phản bội. Những người từng dành tình cảm cho tăng đoàn giờ lại quay lưng, tất cả chỉ vì một chiến dịch truyền thông được đạo diễn quá khéo léo.
Giữa cơn cuồng tín dành cho Báu, những câu hỏi quan trọng lại không ai muốn nhắc đến:
• Tại sao chỉ có Báu mới giúp được sư Minh Tuệ? Trong khi có rất nhiều người khác, kể cả trong tăng đoàn, có thể làm được điều đó?
• Nếu thực sự là “hy sinh”, tại sao Báu và Giáp lại kiếm được số tiền khủng từ YouTube?
• Ai đã tạo ra câu chuyện rằng Báu là người duy nhất có thể cứu thầy, và tại sao mọi người lại tin vào điều đó mà quên đi chính sư Minh Tuệ?
Hàng ngàn người lao vào ca ngợi Báu, bảo vệ anh ta, nhưng lại không màng đến nhu cầu thực sự của sư Minh Tuệ – người đáng ra mới là trung tâm của câu chuyện.
Chuyện của Đoàn Văn Báu là một bài học điển hình về cách tuyên giáo có thể thao túng nhận thức của người dân. Khi sự thật bị bóp méo, khi dư luận chỉ hướng vào một cá nhân và bỏ qua những yếu tố khác, thì đó không còn là sự ủng hộ đơn thuần nữa – mà là một hình thức tẩy não tập thể.
Trước khi tiếp tục ngợi ca một người nào đó, hãy dừng lại và tự hỏi: Liệu chúng ta có đang bị dẫn dắt bởi một chiến dịch PR đầy tinh vi?
VietBF@sưu tập