Tổng thống Trump đă tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp ở biên giới quốc gia như một trong những hành động chính thức đầu tiên của ông với tư cách là Tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ vào thứ Hai.
Trump cũng đă kư một sắc lệnh hành pháp chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh.
Theo lệnh của Tổng thống Trump, Tu chính án thứ 14 đang bị phe cánh tả hiểu sai để cấp quyền công dân cho "những đứa trẻ neo đậu".
“Chính sách của Hoa Kỳ là không một bộ hay cơ quan nào của chính phủ Hoa Kỳ được cấp các tài liệu công nhận quyền công dân Hoa Kỳ hoặc chấp nhận các tài liệu do chính quyền tiểu bang, địa phương hoặc các chính quyền hoặc cơ quan khác cấp với mục đích công nhận quyền công dân Hoa Kỳ cho những người: (1) khi mẹ của người đó có mặt bất hợp pháp tại Hoa Kỳ và cha của người đó không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp tại thời điểm người đó sinh ra, hoặc (2) khi mẹ của người đó có mặt hợp pháp tại Hoa Kỳ nhưng chỉ là tạm thời và cha của người đó không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân hợp pháp tại thời điểm người đó sinh ra,” lệnh của Trump nêu rơ.
Sắc lệnh của Trump lập luận rằng Tu chính án thứ 14 luôn loại trừ trẻ em được sinh ra từ những người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ.
“Tu chính án thứ Mười bốn chưa bao giờ được diễn giải là mở rộng quyền công dân trên toàn thế giới cho tất cả mọi người sinh ra tại Hoa Kỳ. Tu chính án thứ Mười bốn luôn loại trừ quyền công dân theo quyền bẩm sinh đối với những người sinh ra tại Hoa Kỳ nhưng không “thuộc thẩm quyền tài phán của Hoa Kỳ”. Phù hợp với sự hiểu biết này, Quốc hội đă chỉ rơ thêm thông qua luật rằng “một người sinh ra tại Hoa Kỳ và thuộc thẩm quyền tài phán của Hoa Kỳ” là công dân và là công dân của Hoa Kỳ khi sinh ra, 8 USC 1401, nh́n chung phản ánh nội dung của Tu chính án thứ Mười bốn”, lệnh nêu rơ.
Vào thứ Ba, các tổng chưởng lư của đảng Dân chủ đă đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn sắc lệnh hành pháp của Trump về quyền công dân theo nơi sinh.
Theo ABC News, đơn kiện nêu rơ: "Tổng thống không có thẩm quyền viết lại hoặc hủy bỏ một tu chính án hiến pháp hoặc luật lệ đă được ban hành hợp lệ. Ông cũng không được bất kỳ nguồn luật nào khác trao quyền hạn chế những người nhận được quyền công dân Hoa Kỳ khi sinh ra".
ABC News đưa tin :
Các luật sư của 18 tiểu bang, thành phố San Francisco và Quận Columbia cho biết hôm thứ Ba trong một vụ kiện thách thức sắc lệnh hành pháp của tổng thống được kư chỉ vài giờ sau khi ông tuyên thệ nhậm chức vào thứ Hai rằng nỗ lực cắt bỏ quyền công dân theo nơi sinh của Tổng thống Donald Trump là "một nỗ lực phi pháp trắng trợn nhằm tước quyền công dân của hàng trăm ngh́n trẻ em sinh ra tại Mỹ dựa trên nguồn gốc cha mẹ của chúng".
Vụ kiện do 18 tổng chưởng lư đảng Dân chủ đệ tŕnh, cáo buộc Trump t́m cách xóa bỏ “một nguyên tắc Hiến pháp lâu đời và đă được thiết lập rơ ràng” bằng sắc lệnh hành pháp.
Lệnh của Trump chỉ đạo các cơ quan liên bang - bắt đầu từ tháng tới - ngừng cấp giấy tờ nhập tịch cho trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ có mẹ không có giấy tờ hoặc mẹ đang ở trong nước với thị thực tạm thời, nếu người cha không phải là công dân Hoa Kỳ hoặc thường trú nhân.
Theo đơn kiện, khoảng 150.000 trẻ em sinh ra mỗi năm từ cả hai cha mẹ không phải là công dân và không có tư cách pháp lư có thể mất quyền được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, chăm sóc nuôi dưỡng và can thiệp sớm cho trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi và học sinh khuyết tật.
Đơn kiện cho biết: "Tất cả họ đều có thể bị trục xuất và nhiều người sẽ trở thành người vô quốc tịch".