[june04]

Cựu thủ tướng Canada Jean Chrétien đã bày tỏ quan điểm rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump nên "tỉnh táo trở lại" trước ý tưởng biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ. Ông Chrétien nhấn mạnh rằng việc đề xuất như vậy không chỉ thiếu thực tế mà còn có thể làm tổn hại đến quan hệ ngoại giao giữa hai quốc gia.

Trong bài báo đăng trên tờ Globe and Mail hôm 11/1 nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 91, ông Chrétien khẳng định Canada sẽ không bao giờ đồng ý trở thành một phần của Mỹ.

"Gửi đến Donald Trump, từ một ông già đến một ông già khác, hãy tỉnh táo trở lại!", cựu thủ tướng Chrétien, thủ tướng Canada từ năm 1993 đến 2003, viết. "Điều gì có thể khiến ông nghĩ rằng người Canada sẽ từ bỏ đất nước tốt nhất thế giới để sáp nhập vào Mỹ?".

Ông Chrétien ca ngợi tình yêu độc lập của Canada và cho biết phát biểu từ ông Trump là "những lời lăng mạ hoàn toàn không thể chấp nhận được cũng như những lời đe dọa chưa từng có" đối với chủ quyền Canada.

"Nếu ông nghĩ rằng việc đe dọa và xúc phạm chúng tôi sẽ thuyết phục được chúng tôi, thì ông thực sự không hiểu gì về chúng tôi cả", cựu thủ tướng Canada nhấn mạnh. "Chúng tôi có vẻ dễ tính, nhẹ nhàng. Nhưng đừng nhầm, chúng tôi có bản lĩnh và sự cứng rắn".

Tổng thống đắc cử Mỹ hai tháng qua nhiều lần đề cập đến ý tưởng sáp nhập Canada với thái độ ngày càng nghiêm túc hơn. Ông đăng bình luận trên mạng xã hội rằng Canada nên trở thành "bang thứ 51" của Mỹ và gọi Thủ tướng Justin Trudeau là "thống đốc bang Canada".

Ngày 6/1, sau khi ông Trudeau công bố kế hoạch từ chức, ông Trump tiếp tục nhắc lại ý tưởng này và trực tiếp dùng từ "sáp nhập" trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social. Một ngày sau, tại cuộc họp báo ở Mar-a-Lago, ông nói mình sẽ dùng sức mạnh kinh tế Mỹ để "xóa bỏ ranh giới nhân tạo" giữa hai nước.

Giới chức Canada đã phản ứng quyết liệt. Ông Trudeau nhấn mạnh "không đời nào" Canada trở thành một phần của Mỹ.

Mỹ nhập khẩu khoảng 60% lượng dầu thô từ Canada. Quốc gia láng giềng cũng là điểm đến xuất khẩu hàng đầu của 36 bang Mỹ. Gần 2,7 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ Canada được xuất khẩu sang Mỹ mỗi ngày.

Giới chức Canada đã trao đổi với các quan chức mới của chính quyền Trump về việc tăng cường an ninh biên giới nhằm tránh mức thuế quan 25% mà ông đe dọa áp dụng đối với tất cả sản phẩm từ Canada.

Khi ông Trump tăng thuế trong nhiệm kỳ đầu tiên, các quốc gia khác đã đáp trả bằng mức thuế trả đũa của riêng họ. Canada cũng công bố hàng tỷ USD thuế mới vào năm 2018 đối với Mỹ nhằm đáp trả lại việc Mỹ áp thuế cao với thép và nhôm Canada.