Tàu khu trục USS Milius của Mỹ đi qua eo biển Đài Loan, vài ngày sau khi quân đội Trung Quốc tập trận quy mô lớn trong khu vực.
"Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Milius đi qua eo biển Đài Loan hôm 16/4, tại khu vực áp dụng quyền tự do hàng hải, hàng không theo luật pháp quốc tế và không nằm trong lănh hải của bất kỳ quốc gia ven biển nào", Hạm đội 7 hải quân Mỹ ra thông cáo cho biết hôm nay.
Hải quân Mỹ khẳng định hoạt động này thể hiện cam kết của Washington với khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương tự do và rộng mở. "Quân đội Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động ở mọi khu vực được luật pháp quốc tế cho phép", thông cáo có đoạn.
Bộ tư lệnh chiến khu miền Đông quân đội Trung Quốc thông báo đă theo dơi và bám sát khu trục hạm Mỹ trong hành tŕnh qua eo biển Đài Loan.
Trung Quốc từ lâu tuyên bố eo biển Đài Loan không phải "vùng biển quốc tế" mà là một phần vùng đặc quyền kinh tế của họ, cho rằng các tàu quân sự nước ngoài bị hạn chế hoạt động ở khu vực. Bắc Kinh nhiều lần phản đối Washington điều tàu chiến đi qua eo biển, nhưng thường không tiến hành các biện pháp ngăn cản trên thực địa.
USS Milius di chuyển qua eo biển Đài Loan hôm 16/4. Ảnh: US Navy
Chuyến di chuyển của tàu khu trục USS Milius diễn ra gần hai tuần sau khi quân đội Trung Quốc tổ chức tập trận kéo dài ba ngày tại các khu vực quanh đảo Đài Loan. Cuộc tập trận là phản ứng của Trung Quốc với cuộc gặp giữa lănh đạo Đài Loan Thái Anh Văn và Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy ở bang California ngày 5/4.
Đợt tập trận huy động nhiều lực lượng của Trung Quốc, với kịch bản phong tỏa vùng biển và mô phỏng tập kích hàng loạt mục tiêu trên đảo Đài Loan. Có thời điểm quân đội Trung Quốc triển khai hơn 100 máy bay và tàu chiến xung quanh ḥn đảo, trong đó 54 phi cơ vượt qua đường trung tuyến trên eo biển hoặc xâm nhập vùng nhận dạng pḥng không Đài Loan.
Phát ngôn viên Chiến khu miền Đông của Trung Quốc nói cuộc tập trận là "lời cảnh báo mạnh mẽ đối với hành vi thông đồng của lực lượng ly khai ủng hộ 'Đài Loan độc lập' với thế lực bên ngoài". Chính quyền Đài Loan chỉ trích cuộc tập trận gây bất ổn khu vực nhưng tuyên bố sẽ không có hành động khiêu khích hay làm leo thang căng thẳng.
Đường trung tuyến chia đôi eo biển Đài Loan. Đồ họa: CSIS
Đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan. Đồ họa: CSIS
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thu hồi ḥn đảo. Trong khi đó, Đài Loan khẳng định chỉ người dân của họ mới có thể quyết định tương lai của ḥn đảo.
Giới lănh đạo Mỹ thừa nhận nguyên tắc "Một Trung Quốc", song vẫn duy tŕ quan hệ không chính thức với Đài Loan. Washington chủ trương ủng hộ quyền tự định đoạt tương lai của người dân ḥn đảo, đồng thời gia tăng bán vũ khí để giúp Đài Loan củng cố năng lực pḥng thủ.
VietBF@sưu tập