Virus gây ra đại dịch Covid-19 có thể phát sinh từ một vụ ṛ rỉ pḥng thí nghiệm nhưng không liên quan đến chương tŕnh vũ khí, theo Bộ Năng lượng Mỹ.
Kết luận về nguồn gốc đại dịch Covid-19 được đưa ra trong báo cáo t́nh báo do Bộ Năng lượng Mỹ tŕnh lên Nhà Trắng và các nghị sĩ cấp cao gần đây. Một tài liệu từ văn pḥng Giám đốc T́nh báo Quốc gia Avril Haines cũng đề cập thông tin này.
Nhận định của Bộ Năng lượng Mỹ gần tương tự phát hiện của Cục Điều tra Liên bang (FBI), với "độ tin cậy vừa phải", rằng virus lây lan sau khi bị ṛ rỉ từ pḥng thí nghiệm Trung Quốc.
Khuôn viên Viện Virus học Vũ Hán vào năm 2020. Ảnh: AFP.
Thông tin từ Bộ Năng lượng, nơi chịu trách nhiệm giám sát mạng lưới 17 pḥng thí nghiệm của Mỹ, trong đó có cả những cơ sở nghiên cứu sinh học, được coi là quan trọng, dù cơ quan này tuyên bố họ đưa ra nhận định với mức độ chắc chắn không cao.
Đây cũng là thay đổi đáng kể trong quan điểm của Bộ Năng lượng Mỹ về nguồn gốc của nCoV. Cơ quan này trước đây không nghiêng về giả thuyết nào, trong khi FBI nhận định virus ṛ rỉ từ pḥng thí nghiệm.
Các giả thuyết về nguồn gốc Covid-19 đến nay đều tập trung vào hai phương án là một loài động vật không xác định truyền virus sang người hoặc nó vô t́nh bị ṛ rỉ từ pḥng thí nghiệm nghiên cứu của Trung Quốc ở Vũ Hán.
Covid-19 bắt đầu bùng phát mạnh mẽ vào đầu năm 2020. Kể từ đó, nó đă khiến gần 7 triệu người chết trên toàn cầu, làm gián đoạn hoạt động kinh tế, thương mại, du lịch toàn cầu, theo Tổ chức Y tế Thế giới.
Thông tin cập nhật của Bộ Năng lượng trái ngược với báo cáo từ 4 cơ quan t́nh báo Mỹ khác rằng nCoV lây lan sang người từ động vật bị nhiễm trong tự nhiên. Hai cơ quan t́nh báo khác của Mỹ chưa đưa ra kết luận cuối cùng.
Các quan chức Bộ Năng lượng Mỹ từ chối cung cấp thêm thông tin t́nh báo hoặc phân tích mới khiến họ thay đổi quan điểm của ḿnh. Họ lưu ư rằng Bộ và FBI đi đến cùng một kết luận, song với những lư do khác nhau.
Cơ quan T́nh báo Trung ương Mỹ (CIA) vẫn chưa quyết định nguồn gốc Covid-19 là do ṛ rỉ pḥng thí nghiệm hay lây nhiễm tự nhiên, nhưng cho rằng nCoV không phải là một phần trong chương tŕnh vũ khí sinh học của Trung Quốc.
Khi được hỏi về đánh giá mới của Bộ Năng lượng, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngày 26/2 thừa nhận có "nhiều quan điểm khác nhau" trong các cơ quan t́nh báo về vấn đề này, song ông nhấn mạnh chính quyền Tổng thống Joe Biden đă liên tục chỉ đạo cộng đồng t́nh báo "t́m ra câu trả lời tận cùng cho câu hỏi" về nguồn gốc Covid-19.
Sullivan nói thêm rằng Tổng thống Biden đă yêu cầu Pḥng Thí nghiệm Quốc gia thuộc Bộ Năng lượng tham gia đánh giá. "Tổng thống muốn sử dụng mọi công cụ để t́m hiểu chuyện ǵ đă xảy ra", ông cho biết.
"Hiện tại, cộng đồng t́nh báo vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng cho câu hỏi", Sullivan nói thêm, đề cập đến 8 trong 18 cơ quan cùng với Hội đồng T́nh báo Quốc gia, những đơn vị đă tiến hành nghiên cứu nguồn gốc Covid-19.
Một báo cáo vào tháng 5/2020 của Pḥng Thí nghiệm Quốc gia Lawrence Livermore thuộc Bộ Năng lượng kết luận giả thuyết virus ṛ rỉ từ pḥng thí nghiệm là hợp lư.
Bản đánh giá câp nhật dài 5 trang "được thực hiện dựa trên thông tin t́nh báo mới, nghiên cứu sâu hơn về tài liệu học thuật và tham khảo ư kiến các chuyên gia bên ngoài chính phủ", trong bối cảnh các đảng viên Cộng ḥa tại quốc hội đang yêu cầu thêm thông tin, theo một phát ngôn viên từ Bộ Năng lượng.
Giới chức Trung Quốc lâu nay vẫn phản đối kết luận rằng Covid-19 có thể bị ṛ rỉ từ các pḥng thí nghiệm của họ, trong số đó có Viện Virus học Vũ Hán, Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc và Viện Sản phẩm Sinh học Vũ Hán.
Theo báo cáo t́nh báo ban đầu năm 2021 của Mỹ, Covid-19 xuất hiện lần đầu tiên ở Vũ Hán, Trung Quốc, không muộn hơn tháng 11/2019, khi ba nhà nghiên cứu từ Viện Virus học Vũ Hán, được cho là từng tham gia nghiên cứu về virus corona, bị ốm đến mức phải nhập viện.
VietBF@sưu tập