[Romano]

Kim ngạch nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ Indonesia năm 2022 cao gần gấp đôi so với năm ngoái trong khi xe từ các thị trường khác đồng loạt giảm.Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng ô tô nguyên chiếc (CBU) tháng 12/2022 đã sụt giảm nhẹ cả về lượng lẫn giá trị so với tháng liền trước, đạt 21.624 chiếc và 417,4 triệu USD. Lượng xe ô tô nhập khẩu tháng 11/2022 đạt 22.118 chiếc trong khi giá trị kim ngạch đạt 439,8 triệu USD.

Tuy nhiên, cộng dồn cả năm 2022, tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô CBU vẫn đạt 170.190 xe và hơn 3,65 tỷ USD, tăng gần 8,6% về lượng và tăng hơn 5,3% về giá trị so với năm ngoái.

Xét theo xuất xứ, các loại ô tô đến từ Indonesia đang trở thành "ngôi sao" tại thị trường ô tô nhập khẩu Việt Nam năm vừa qua.

Cụ thể, thống kê của Tổng cục Hải quan cho biết, đã có đến 72.671 ô tô CBU được nhập khẩu từ xứ sở vạn đảo trong năm 2022, tăng đến 64,2% so với năm 2021. Tỷ lệ tăng trưởng về giá trị kim ngạch còn cao hơn rất nhiều khi vượt lên đến 88,2% so với năm ngoái, đạt tổng cộng 1,053 tỷ USD.

Đây là các con số kỷ lục về kim ngạch nhập khẩu ô tô CBU từ Indonesia. Trong đó, 2022 là năm đầu tiên giá trị kim ngạch nhập khẩu ô tô của Việt Nam từ đất nước vạn đảo vượt mốc 1 tỷ USD. Các con số nêu trên đã giúp Indonesia trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn thứ 2 vào Việt Nam, xếp sau Thái Lan và bỏ lại các nước và vùng lãnh thổ khác một khoảng cách rất xa.

Trong khi Indonesia vượt lên mạnh mẽ thì các loại ô tô nhập khẩu từ Thái Lan lại sụt giảm trong năm 2022. Cụ thể, lượng xe nhập khẩu từ Thái Lan năm 2022 đạt 72.032 chiếc, giảm 8.871 chiếc so với năm ngoái; giá trị kim ngạch cũng bị sụt giảm hơn 79 triệu USD, đạt xấp xỉ 1,43 tỷ USD.

Không chỉ kim ngạch nhập khẩu ô tô từ Thái Lan sụt giảm trong năm 2022 mà hầu hết ô tô có xuất xứ khác đều cho thấy rõ xu hướng lao dốc, trong đó bao gồm các các nền công nghiệp ô tô phát triển hàng đầu thế giới.

Đơn cử như trường hợp Hàn Quốc. Năm 2021, Việt Nam đã nhập khẩu 1.634 ô tô CBU từ xứ sở Kim Chi, đạt giá trị kim ngạch 106,5 triệu USD. Tuy nhiên, lượng xe nhập khẩu từ Hàn Quốc năm 2022 đã giảm đến 4,7 lần xuống chỉ còn vẻn vẹn 349 chiếc; giá trị kim ngạch cũng tụt một mạch xuống còn 27,1 triệu USD, giảm 74,6% so với năm ngoái.

Các loại xe nhập khẩu từ Nhật Bản cũng giảm đáng kể trong năm 2022. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu ô tô CBU năm 2022 từ xứ sở hoa Anh Đào đạt 2.408 chiếc và 131,3 triệu USD, giảm 24,2% về lượng và giảm 12,7% về giá trị so với năm 2021.

Có thể thấy rằng, cú tăng tốc chóng mặt của các loại xe nhập khẩu từ Indonesia năm 2022 chính là kết quả của trào lưu xe giá rẻ ở thị trường ô tô trong nước. Toàn bộ các mẫu xe nhập khẩu từ đất nước vạn đảo đều là xe nằm ở phân khúc có giá bán thấp nhất, xe được giới vận tải taxi công nghệ ưa chuộng như Mitsubishi Xpander, Toyota Veloz Cross, Hyundai Creta, Suzuki Ertiga, Suzuki XL7, Honda Brio hay Toyota Avanza Premio… Đáng chú ý là khá nhiều mẫu xe nhập khẩu Indonesia thường xuyên lọt vào Top 10 ô tô bán chạy nhất theo từng tháng.

Indonesia cùng với Thái Lan đang tạo nên thế thống trị trên thị trường ô tô nhập khẩu Việt Nam khi chiếm đến 85% về lượng và chiếm 68% về giá trị trên tổng kim ngạch nhập khẩu ô tô CBU năm 2022. Ngoài ưu thế về các loại xe giá rẻ, ô tô nhập khẩu từ 2 nước thuộc khu vực Đông Nam Á còn nắm giữ thế mạnh rất đáng kể về thuế nhập khẩu. Hiện tại, các loại xe nhập khẩu từ Indonesia và Thái Lan đang được hưởng mức thuế suất thuế nhập khẩu 0% theo quy định tại Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA). Mức thuế này bắt đầu có hiệu lực áp dụng từ ngày 1/1/2018.

Mặc dù vậy, sức áp đảo của ô tô nhập khẩu từ Indonesia và Thái Lan thời gian tới được dự báo là sẽ suy giảm đáng kể khi nhiều liên doanh ô tô trong nước đang quay trở lại với chiến lược lắp ráp thay vì tiếp tục nhập khẩu.

Hiện tại, Việt Nam đang nhập khẩu ô tô CBU từ 12 nước và vùng lãnh thổ. Trong đó, 5 nước xuất khẩu ô tô vào Việt Nam nhiều nhất lần lượt là Thái Lan, Indonesia, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.