Theo như kết quả cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa rồi ở nước Mỹ là thất vọng lớn, nếu như không muốn nói là một thảm họa đối với Đảng Cộng ḥa và cá nhân cựu Tổng thống Donald Trump, khi kỳ vọng và tin chắc là phe ḿnh sẽ thắng cử vang dội.
*Ông Trump kỳ vọng và tin chắc là phe ḿnh sẽ thắng cử vang dội nên chủ ư dùng thắng cử ấy làm bối cảnh để tuyên cáo chính thức tái ứng cử cho cuộc bầu cử tổng thống tới ở nước Mỹ vào năm 2024. Nhưng v́ đă mạnh miệng nói trước nên không thể rút lời, đă đâm lao nên buộc phải theo lao, ông Trump không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc phải tuyên bố ứng cử tổng thống.
Kết quả cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa qua đă làm thay đổi rất cơ bản những tiền đề ở điểm xuất phát của người này cho cuộc hành tŕnh nhằm chinh phục lại Nhà Trắng. Nó làm mai một đi rất đáng kể triển vọng của kịch bản ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ một lần nữa, cho dù cơ hội vẫn c̣n.
Có 3 nguyên nhân chính.
Thứ nhất, kết quả bầu cử vừa rồi cho thấy ông Trump không c̣n uy tuyệt đối nữa trong Đảng Cộng ḥa như đă từng có và như ông Trump vẫn tưởng. Rất nhiều ứng cử viên dân biểu quốc hội và thống đốc bang được ông Trump nhiệt t́nh ủng hộ nhưng bị thất cử.
Ông Trump không c̣n là sự bảo đảm cho sự thắng cử của phe Đảng Cộng ḥa nữa mà thậm chí lại bị coi là nguyên nhân khiến cho phe này không thắng cử. Sự bất tuân và bất phục đối với ông Trump trong nội bộ đảng này sẽ gia tăng.
Nếu không kiểm soát và dẫn dắt được Đảng Cộng ḥa, ông Trump chưa chắc đă vượt qua được trở ngại đầu tiên trên con đường chinh phục Nhà Trắng là giành quyền được Đảng Cộng ḥa chính thức đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng này.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và vợ - bà Melania - sau buổi tuyên cáo chính thức tái tranh cử vào giữa tuần. Ảnh: REUTERS
Thứ hai, sau khi qua được cửa ải là đánh bại mọi đối thủ trong đảng, ông Trump phải vượt cửa ải chính là sự phán quyết của cử tri Mỹ để giành lại đỉnh cao quyền lực. Kết quả cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ vừa qua cho thấy ông Trump vẫn có bộ phận cử tri trung thành nhất định nhưng diện cử tri này hiện hoàn toàn không thể đủ để giúp ông Trump tái đắc cử tổng thống năm 2024.
Thứ ba, Đảng Dân chủ với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden hiện tại tuy không áp đảo được phe Đảng Cộng ḥa nhưng cũng không dễ bị phe này đánh bại trong cả cuộc bầu cử quốc hội vừa rồi lẫn trong các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội vào năm 2024.
*Cử tri ở Mỹ ghi nhận những thành tựu cầm quyền của ông Biden cho dù chưa hẳn hoàn toàn hài ḷng về ông Biden và đồng thời không chấp nhận việc ông Trump kiên quyết không công nhận thất cử và tiếp tục quan điểm cực đoan hóa sự phân rẽ về chính trị và xă hội ở nước Mỹ.
Hiện tại, ông Trump bị gắn cho trách nhiệm khiến Đảng Cộng ḥa bị 3 lần thất cử liên tiếp: thất bại trong 2 cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ năm 2018 và 2022, thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. V́ thế, xuất phát điểm cho lần ứng cử tổng thống thứ ba không thuận lợi bằng 2 lần trước.
*Ư tưởng chính sách định hướng cho cương lĩnh tranh cử lại không có nội dung mới mẻ. Người dân ở Mỹ có thể dễ dàng nhận thấy ông Trump khao khát trở lại Nhà Trắng để phục thù và rửa hận v́ thua ông Biden năm 2020 chứ không phải trước hết v́ muốn "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại".
Cho nên, nếu như ông Trump không thay đổi cơ bản cách thức vận động tranh cử, thể hiện nhận thức có trách nhiệm thật sự về quyền lực và đưa ra cương lĩnh tranh cử thật sự mới mẻ th́ triển vọng được tái đắc cử tổng thống rất mờ nhạt.