Theo như gần đây, một bức ảnh được lan truyền rộng răi trên nhiều nền tảng mạng xă hội thế giới như Twitter, LinkedIn cho thấy đường bờ biển của Trung Quốc được bao phủ dày đặc bởi những chấm nhỏ với nhiều màu sắc khác nhau, sau khi h́nh ảnh được cho là cảng biển Trung Quốc tắc nghẽn, tàu thuyền không thể lưu thông đang gây xôn xao các nền tảng mạng xă hội thế giới.
Thông tin cảng biển TQ tắc nghẽn là chưa chính xác
Gần đây, một bức ảnh được lan truyền rộng răi trên nhiều nền tảng mạng xă hội thế giới như Twitter, LinkedIn cho thấy đường bờ biển của Trung Quốc được bao phủ dày đặc bởi những chấm nhỏ với nhiều màu sắc khác nhau. Theo mô tả, mỗi chấm nhỏ trong h́nh tượng trưng cho một con tàu đang xếp hàng dài để vào cảng. Lư do dẫn đến t́nh trạng "tắc nghẽn" này, theo người dùng mạng thế giới đó là do tác động từ chính sách pḥng chống dịch bệnh Covid-19 của Trung Quốc hiện nay.
Người dùng mạng thế giới cho rằng, đây là h́nh ảnh thể hiện sự tắc nghẽn đường biển của Trung Quốc.
Tuy nhiên theo The Paper, phụ bản tờ Báo sáng phương Đông trực thuộc Ban tuyên giáo Thành ủy Thượng Hải, cho biết bức ảnh được đăng tải trên mạng thiếu thông tin nguồn ảnh cụ thể nhưng so sánh bức ảnh này với ảnh chụp màn h́nh thông tin định vị tàu thuyền trong thời gian thực tế ở chế độ "bản đồ tiêu chuẩn" của phần mềm dịch vụ thông tin hàng hải MarineTraffic, có thể thấy: Cả hai bức ảnh dù về h́nh thức của bản đồ hay thiết kế các kư hiệu định vị tàu thuyền đều rất giống nhau.
Báo Trung Quốc cho hay, xét từ h́nh thức bên ngoài, bức ảnh được lan truyền trên các nền tảng mạng xă hội thế giới có khả năng là ảnh chụp màn h́nh từ MarineTraffic.
So sánh ảnh lan truyền trên mạng (trái) và ảnh của MarineTraffic (phải).
Là một phần mềm chuyên nghiệp theo dơi tàu theo thời gian thực thế, MarineTraffic phân loại các phương tiện trong phạm vi giám sát theo chức năng sử dụng như tàu chở khách (passenger vessels), tàu chở hàng (cargo vessels), tàu chở dầu (tankers), tàu cao tốc (high speed craft), tàu kéo (tug), du thuyền (yachts), tàu đánh cá (fishing), tàu không xác định (unspecified), thiết bị hỗ trợ hàng hải (navigation aids) với các màu khu biệt tương ứng là xanh lam, xanh lục, đỏ, vàng, xanh dương, hồng tươi, cam, đen trắng và hồng cánh sen.
MarineTraffic dựa vào chức năng sử dụng để phân biệt các loại tàu thuyền.
Tuy nhiên, h́nh ảnh trên mạng không phân biệt được các loại tàu mà c̣n hiển thị tất cả những thứ liên quan đến giao thông đường thủy, thậm chí cả phao tiêu, tàu địa phương chở xi măng dọc sông, tàu đánh cá, tàu du lịch cảng...những đối tượng không liên quan trực tiếp cũng được hiển thị trong bức ảnh và được sử dụng để tạo ra một bầu không khí "tắc đường trên biển gần các cảng của Trung Quốc", điều này rơ ràng là gây hiểu lầm.
T́nh h́nh cảng biển TQ thực tế như thế nào?
Lấy ví dụ về t́nh h́nh cảng biển Trung Quốc chiều ngày 6/5. Sau khi loại bỏ các tàu thuyền, thiết bị hỗ trợ hàng hải... không liên quan đến vận chuyển, có thể nhận thấy t́nh trạng "tắc nghẽn giao thông" gần các cảng của Trung Quốc đă được cải thiện đáng kể.
Nhưng đồng thời, số lượng tàu hàng và tàu chở dầu gần các cảng của Trung Quốc vẫn c̣n rất chen chúc, đây có phải là t́nh trạng chỉ xảy ra sau khi t́nh h́nh dịch bệnh trong nước ở Trung Quốc tái bùng phát trong đầu năm nay không?
Ảnh phân bố tất cả các loại tàu thuyền gần các cảng Trung Quốc hiển thị trên phần mềm MarineTraffic (trái) và ảnh chỉ hiển thị phân bố các loại tàu chở hàng và tàu chở dầu gần các cảng Trung Quốc (bao gồm cả vận tải đường thủy nội địa) được hiển thị. Thời gian chụp ảnh: 16:05 ngày 6/5/2022.
Vào ngày 24/1/2021 (theo giờ Bắc Kinh), tài khoản Twitter man_integrated đă đăng bức ảnh được chụp từ MarineTraffic, cho thấy sự phân bố theo thời gian thực tế của các tàu thuyền ở một số cảng biển Trung Quốc.
Ảnh của man_integrated chụp ngày 24/1/2021.
So sánh bức ảnh này với bức ảnh gây xôn xao mới đây, có thể thấy không có sự khác biệt đáng kể trong việc phân bổ tàu thuyền giữa các thời điểm - kể cả vào đầu năm 2021 khi t́nh h́nh dịch bệnh ở Trung Quốc tương đối ổn định, sự phân bố của các tàu hàng gần Trung Quốc cũng rất dày đặc. Điều này có nghĩa là sự hiện diện của một số lượng lớn tàu gần các cảng của Trung Quốc là một t́nh huống tương đối b́nh thường, không phải là một "cảnh tượng đặc biệt" được các cư dân mạng phóng đại.
Báo cáo phát triển cảng toàn cầu năm 2021 do Trung tâm nghiên cứu vận tải biển quốc tế Thượng Hải công bố cho thấy trong bảng xếp hạng 50 cảng biển hàng đầu thế giới dựa trên lượng hàng hóa thông quan, các cảng Trung Quốc chiếm 28 vị trí (bao gồm Hồng Kông, Trung Quốc) và trong top 10 cảng hàng đầu, có 8 cảng ở Trung Quốc.
Vào tháng 2/2022, Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc đă công bố, tổng sản lượng hàng hóa thông quan qua cảng biển ở Trung Quốc vào năm 2021 đạt 15,55 tỷ tấn, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2020. Theo báo cáo của Nhân dân Nhật báo vào tháng 10/2021, sản lượng hàng hóa thông quan tại cảng biển của Trung Quốc vào năm 2020 đạt 14,55 tỷ tấn, đứng đầu thế giới vào thời điểm đó.
Vậy việc tàu hàng phân bố dày đặc tại các cảng Trung Quốc có gây tắc đường? Lấy cảng Thượng Hải làm ví dụ. Theo một bài báo được trang mạng Freightwaves (Mỹ) đăng vào ngày 21/4/2022, đại dịch Covid-19 bùng phát ở Thượng Hải không gây ra t́nh trạng tắc nghẽn tàu thuyền đáng kể gần cảng Thượng Hải. Nhà cung cấp dữ liệu eeSea, sử dụng hệ thống định vị tàu thuyền để tính toán tỷ lệ tắc nghẽn nhận thấy rằng các container chờ xung quanh cảng Thượng Hải và các cảng Chu Sơn-Ninh Ba gần đó đă tăng lên kể từ tháng 4 nhưng mức độ không phải là đặc biệt.
Theo eeSea, từ cuối tháng 2 đến đầu tháng 3, các tàu gần cảng Thượng Hải chiếm 16% tổng số tàu chờ hoặc cập bến. Đến giữa tháng 4, tỷ lệ đó đă tăng lên 47%. Tuy nhiên, người đứng đầu eeSea nói rằng tỷ lệ tắc nghẽn tương tự cũng đă xảy ra vào tháng 7 và tháng 9/2021, và sự gia tăng dữ liệu này không phải là "kịch tính" trong bối cảnh đại dịch toàn cầu. Nếu so sánh số lượng tàu đang chờ ngoài khơi Thượng Hải và Ninh Ba vào giữa tháng 4 với mức độ tại các cảng này vào tháng 9 năm ngoái, th́ t́nh h́nh năm nay c̣n giảm nhiệt hơn năm ngoái.
Theo số liệu của MarineTraffic, trong tuần thứ 17 của năm 2022 (25/4-1/5), thời gian dừng đỗ trung b́nh của tàu hàng gần cảng Thượng Hải là 2,3 ngày và thời gian ở cảng là 0,8 ngày. Tờ Wenhui Bao (Thượng Hải) ngày 2/5 đưa tin, trong đợt dịch hiện nay, để đảm bảo hoạt động thông suốt của các chức năng khác nhau của cảng, cảng Thượng Hải đă triển khai hơn 20.000 nhân công làm việc tại cảng. Hiện tại, các container có thể hoạt động tại cảng trong ṿng trung b́nh 36 giờ sau khi cập cảng.
Ảnh chụp màn h́nh về thời gian chờ và thời gian ở cảng trung b́nh của các tàu chở hàng gần cảng Thượng Hải trong 9 tuần qua, được hiển thị bởi phần mềm MarineTraffic.
Do đó, theo báo Trung Quốc, căn cứ vào thông tin trên có thể thấy, nếu thiếu đối chiếu và chỉ sử dụng bản đồ thông tin định vị tàu thuyền mà thiếu bối cảnh th́ thông tin “các cảng của Trung Quốc chật kín tàu và không thể vào cảng do chính sách pḥng chống dịch” của nước này là chưa chính xác.