Một số chuyên gia an ninh cho rằng, đằng sau động thái “đánh nhanh, rút gọn” của Nga ở Kazakhstan còn ẩn chứa một động cơ khác.
CHIẾN DỊCH “ĐÁNH NHANH, RÚT GỌN” Ở KAZAKHSTAN
Các cuộc biểu tình bạo động ở Kazakhstan đã bùng nổ sau khi giá nhiên liệu tăng giá chóng mặt những ngày đầu năm mới 2022 bất chấp việc chính phủ nước này đã giải tán nội các để ổn định tình hình.
Trước tình thế đó, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev đã kêu gọi nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin giúp đỡ. Rất nhanh chóng, ông Putin đã triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình thuộc Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) do Moscow đứng đầu tới “dẹp loạn” ở Kazakhstan.
CSTO là tổ chức an ninh tập thể gồm Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan, là những quốc gia cộng hòa thuộc Liên Xô cũ nhưng binh lính Nga chiếm giữ phần lớn trong sứ mệnh triển khai tới Kazakhstan.
Tính tổng cộng, Bộ Quốc phòng Nga đã triển khai đến Kazakhstan hàng chục xe tăng, 200 máy bay quân sự và khoảng 2.500 quân bằng một phi đội 75 máy bay vận tải, gồm 70 chiếc Il-76 và 5 máy bay An-124.
Khi quyết định điều lực lượng tới Kazakhstan, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố: “Chúng tôi coi các sự kiện gần đây ở quốc gia anh em là một âm mưu bị kích động từ bên ngoài nhằm phá hoại an ninh và toàn vẹn của nhà nước Kazakhstan bằng vũ lực”.
Về phần mình, Tổng thống Tokayev cũng nói rằng thành phố lớn nhất nước Almaty đang bị 20.000 phần tử khủng bố tấn công, đồng thời ra lệnh cho các đơn vị a ninh nổ súng bắn chết bất cứ kẻ nào không đầu hàng.
Trong bài phát biểu về sự kiện bạo động chưa từng thấy kể từ khi Kazakhstan tách ra khỏi Liên Xô cũ cách đây 30, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng bày tỏ quan điểm: “Chúng tôi hiểu các sự kiện ở Kazakhstan không phải là lần đầu tiên và cũng không phải là nỗ lực cuối cùng nhằm can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia CSTO từ bên ngoài”.
Sau chỉ vài ngày có sự hiện diện của lực lượng CSTO, ngày 9/1 đích thân Tổng thống Kazakhstan Tokayev đã gọi điện thông báo với người đồng cấp Nga Vladimir Putin rằng tình hình đất nước ông đang “dần tiến tới ổn định", đồng thời bày tỏ lòng biết ơn cũng như đánh giá cao vai trò của CSTO đã nhanh chóng triển khai lực lượng tới Kazakhstan hỗ trợ đập tan bạo lực trên đường phố.
Ông Tokayev cũng khẳng định lực lượng gìn giữ hòa bình CSTO do Nga dẫn đầu “đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính và sẽ rút quân theo từng giai đoạn, tiến trình kéo dài không quá 10 ngày”.
LỘ Ý ĐỒ THỰC SỰ CỦA ÔNG PUTIN?
Ngày 14/1, Bộ Quốc phòng Kyrgyzstan thông báo, các đơn vị tham gia vào sứ mệnh gìn giữ hòa bình của CSTO tại Kazakhstan đã trở về địa điểm đóng quân thường trực ở nước này.
Phát biểu tại lễ tổng kết hoạt động gìn giữ hòa bình của CSTO tại Kazakhstan, Tổng thư ký CSTO Stanislav Zas khẳng định việc lực lượng gìn giữ hòa bình CSTO bắt đầu rút quân khỏi quốc gia Trung Á này là đúng lúc khi tình hình nước sở tại đã ổn định.
Về phần mình, Tổng thống Putin cũng nhấn mạnh lực lượng gìn giữ hòa bình do Moscow dẫn đầu sẽ chỉ đóng quân tạm thời ở Kazakhstan. Ông Putin tuyên bố Nga sẽ không để xảy ra bất kỳ cuộc cách mạng nào trong khu vực và cho biết đã ra lệnh rút quân khỏi Kazakhstan.
Tuy nhiên, tờ Yeni Safak của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn ý kiến bình luận của một số chuyên gia an ninh cho rằng, đằng sau động thái “đánh nhanh, rút gọn” này của Nga còn ẩn chứa một động cơ khác.
Từ hai năm qua, Moscow đã liên tục yêu cầu Kazakhstan trao cho các khu vực phía Bắc đất nước có đông đảo người Nga sinh sống một số quyền nhất định.
Giới chuyên gia cho rằng, tiến trình hội nhập của Kazakhstan với thị trường toàn cầu và sự trỗi dậy của Nga cùng với việc sửa đổi hệ thống giáo dục dựa trên văn hóa Nga và việc Kazakhstan ban hành các quy tắc văn hóa riêng, đã trở thành những điểm nhức nhối khiến Điện Kremlin lo ngại.
Trong khi đó, Kazakhstan đã ký thỏa thuận với Tổ chức các quốc gia nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 6/1, thông qua một đạo luật bảo tồn văn hóa riêng, qua đó sẽ loại bỏ rất nhiều dấu tích và ảnh hưởng của Nga.
Các chuyên gia của Yeni Safak đặt ra câu hỏi: Liệu Nga có đang thực hiện một thỏa thuận bí mật với Kazakhstan để đổi lấy sự giúp đỡ trong chiến dịch dẹp loạn vừa qua hay không?
Bời vì, nếu tồn tại một thỏa thuận như vậy chắc chắn nó sẽ cho thấy rõ ý đồ thực sự của ông Putin với Kazakhstan mà cho đến nay vẫn được giấu kín.
VietBF @ Sưu tầm