Kazakhstan ch́m trong bạo loạn, Tổng thống cầu cứu liên minh do Nga dẫn đầu. TRong khi các cuộc biểu t́nh chống chính phủ tiếp tục lan rộng, Tổng thống Kazakhstan đă đề nghị liên minh quân sự do Nga đứng đầu hỗ trợ ngăn bạo loạn ở nước này.
Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev (Ảnh: Reuters).
Bất chấp việc chính phủ Kazakhstan đồng loạt từ chức nhằm xoa dịu làn sóng biểu t́nh, những người biểu t́nh ở đây tiếp tục xuống đường biểu t́nh, đốt phá, đụng độ với lực lượng an ninh để phản đối chính sách tăng giá nhiên liệu của chính phủ. Đây có thể coi là đợt bạo loạn nghiêm trọng chưa từng có trong hơn 10 năm qua ở quốc gia Trung Á này.
Trong bài phát biểu thứ hai trên truyền h́nh kể từ khi bạo loạn nổ ra, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev gọi đây là "mối đe dọa khủng bố". Ông nói rằng, các băng nhóm khủng bố "do nước ngoài huấn luyện" đă chiếm các ṭa nhà chính quyền, các cơ sở hạ tầng khác cùng với nhiều vũ khí. Người biểu t́nh cũng đốt phá dinh tổng thống cũ ở Almaty, thành phố lớn thứ hai của Kazakhstan. Họ giành quyền kiểm soát sân bay cùng với 5 máy bay ở thành phố này.
"Nó đang đe dọa tính toàn vẹn của một quốc gia và quan trọng nhất nó là sự tấn công vào người dân, nhưng người đang đề nghị tôi giúp đỡ khẩn cấp. Almaty đang bị tấn công, bị phá hoại, người dân Almaty đang trở thành nạn nhân của những phần tử khủng bố, do vậy, nhiệm vụ của chúng tôi là hành động bằng mọi cách có thể để bảo vệ đất nước", ông Tokayev nói.
Đề nghị sự giúp đỡ của liên minh do Nga đứng đầu
Tổng thống Tokayev cho biết, ông đă đề nghị sự giúp đỡ của Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) - một liên minh quân sự do Nga đứng đầu gồm Nga, Belarus, Armenia, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan. "Tôi cho rằng, nhờ sự can thiệp của các đối tác CSTO là đúng đắn và kịp thời", người đứng đầu chính phủ Kazakhstan cho biết.
Đáp lại đề nghị này, Chủ tịch CSTO Nikol Pashinyan cho biết, tổ chức này sẽ triển khai lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh đến Kazakhstan. CSTO hiện chưa công bố quy mô và chi tiết kế hoạch triển khai lực lượng, nhưng ông Pashinyan - Thủ tướng Armenia - cho hay, lực lượng này sẽ chỉ triển khai ở Kazakhstan trong một thời gian nhất định.
Kazakhstan ch́m trong bạo loạn (Ảnh: Reuters).
"Đáp lại đề nghị của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev cũng như cân nhắc đến mối đe dọa an ninh và chủ quyền của Kazakhstan và những yếu tố khác, CSTO quyết định cử lực lượng ǵn giữ ḥa b́nh đến Cộng ḥa Kazakhstan theo Khoản 4 Hiệp ước An ninh Tập thể", ông Nikol Pashinyan thông báo trên Facebook.
Các cuộc biểu t́nh ở Kazakhstan nổ ra từ đầu tuần sau khi chính phủ nước này quyết định tăng gấp đôi giá nhiên liệu. Chỉ trong ṿng vài ngày, làn sóng biểu t́nh đă lan ra khắp đất nước và ngày càng nhuốm màu bạo lực.
Chính phủ của Tổng thống Tokayev đă phải ban bố t́nh trạng khẩn cấp và lệnh giới nghiêm từ ngày 4/1. Tổng thống Tokayev cũng chấp nhận đơn từ chức của toàn nội các, chỉ định Phó Thủ tướng Alikhan Smailov làm Thủ tướng lâm thời cho đến khi nội các mới được thành lập.
Bất chấp những biện pháp này, bạo loạn vẫn tiếp tục diễn ra ở nhiều thành phố của Kazakhstan. Các h́nh ảnh đăng tải trên mạng cho thấy, người biểu t́nh đụng độ với lực lượng an ninh, đốt xe cảnh sát, đập phá hoặc phóng hỏa các ṭa nhà chính quyền.
VietBF@ sưu tập