Thái hậu đau khổ nhất sử Việt: Bị cháu nội giết chết. Trong lịch sử Việt Nam, cuộc đời của Trường Lạc Hoàng thái hậu trải qua bao thăng trầm với số phận bi thảm nhất.
Trường Lạc Hoàng thái hậu (1441-1505) là quư phi của vua Lê Thánh Tông, mẹ ruột của hoàng đế Lê Hiến Tông. Bà c̣n có 2 cháu nội cũng làm hoàng đế trong lịch sử Việt Nam: Lê Túc Tông và Lê Uy Mục.
Có thể nói, cuộc đời của Trường Lạc Hoàng thái hậu trải qua bao thăng trầm với số phận bi thảm nhất trong lịch sử Việt Nam. Bà đi từ vị trí sung nghi đến quư phi rồi hoàng thái hậu, thái hoàng thái hậu… Nhưng cuối đời lại bị chính cháu nội là Lê Uy Mục sát hại.
Tranh vẽ Trường Lạc Hoàng thái hậu.
Bị chính cháu nội giết chết
Trường Lạc Hoàng thái hậu tên thật Nguyễn Thị Hằng là con gái của Trịnh quốc công Nguyễn Đức Trung – người có công trong việc đưa vua Lê Thánh Tông lên ngôi.
Khi Thánh Tông là hoàng tử, trong một lần dạo chơi ở bờ sông chợt thấy một người con gái xinh đẹp ngồi vo gạo dưới bến rồi đem ḷng cảm mến, quyết chinh phục bằng được. Ông ḍ hỏi măi mới hay bà tên Thị Hằng, con gái của tướng Đức Trung. Hơn nữa, mẹ của hoàng tử lại là bạn thân của mẹ bà, v́ thế mối t́nh nhanh chóng kết trái.
Tháng 7/1460, bà Thị Hằng được Lê Thánh Tông phong làm sung nghi, cho ở Vĩnh Ninh cung để vua luôn được gần bên người đẹp. Sau đó không lâu, bà hạ sinh thái tử Lê Tranh.
Năm 1470, sung nghi được tấn phong làm quư phi và quản lư mọi việc trong hậu cung. Thậm chí vua c̣n định phong bà làm hoàng hậu nhưng sợ họa ngoại thích nên thôi. Năm 1497, vua Thánh Tông qua đời, thái tử Lê Tranh kế vị rồi lấy niên hiệu là Lê Hiến Tông.
Đến năm 1504, Lê Hiến Tông băng hà. Hoàng thái tử Lê Thuần lên ngôi, tức Lê Túc Tông, tôn bà Thị Hằng làm Thái hoàng thái hậu. Nhưng Túc Tông lại sớm qua đời sau một năm trị v́ đất nước. Lúc này triều đ́nh xảy ra tranh chấp ngai vàng.
Do vua Túc Tông không có con trai nên khi lâm chung đă chỉ định anh trai thứ 2 là Lê Tuấn kế vị. Tuy nhiên thái hậu cho rằng Lê Tuấn (tức vua Lê Uy Mục) là con của người phụ nữ hèn kém không đáng để lên ngôi. Triều thần đành phải lừa bà đi đón Lă Côi vương rồi đóng cửa thành, nhanh chóng đưa Lê Tuấn lên ngôi. Uy Mục tôn bà làm Trường Lạc Thánh Từ Thái hoàng thái hậu.
Năm 1505, Uy Mục bất ngờ sai người giết chết thái hoàng thái hậu tại chính tẩm của bà. Thi hài của bà an táng ở khu sơn lăng nay là Lam Sơn, Thanh Hóa. Lư do bà bị chính cháu nội sát hại là bởi khi vua Hiến Tông mất, bà không có ư chịu lập ông lên ngôi.
Thân phận có nhiều tranh căi
Theo một số sách sử, Trường Lạc Hoàng thái hậu là con gái bị lưu lạc của Nguyễn Trăi. “Khoảng đầu niên hiệu Thái Ḥa (1443-1453), Tế văn hầu Nguyễn Trăi phải tội, có người con gái bị bắt vào quan, sung vào hàng nữ nhạc. Người con gái ấy tư sắc tuyệt đẹp, tuổi đă 17, 18 mà không biết nói. Đến nay theo bạn vào cung hầu yến, v́ câm nên chỉ ngồi gơ phách. Khi hoàng đế bước lên ngự tọa, người con gái bỗng cầm phách hát.
Vua Lê Thánh Tông và bà Nguyễn Thị Hằng.
Tiếng hát du dương, dư âm dường quấn quanh trên rường, như khúc hát Quân thiên (điệu hát trên đế đ́nh). Hoàng đế lấy làm lạ hỏi th́ người con gái nói năng giống hệt người Ngọc nữ trên chỗ Thượng đế. Hoàng đế liền thu nạp vào hậu cung, sách lập làm Trường Lạc Hoàng hậu”, Tang thương ngẫu lục viết.
C̣n sử gia Trần Huy Liệu viết rằng: “Thế rồi cả gia quyến Nguyễn Trăi bị bắt giam: con gái bị sung làm nô tỳ ở cung vua hay ở các nhà quan, con trai th́ chờ ngày ra pháp trường chịu tội tử h́nh”.
V́ là người có nhan sắc tuyệt đẹp, bà Thị Hằng được vua yêu quư nhất trong số các cung nữ. Vua c̣n cho điều tra lại vụ án Lệ Chi Viên và xuống chiếu tẩy oan cho Nguyễn Trăi. Nhưng mối t́nh giữa bà và vua chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn. Sau này, bà bị chồng ruồng bỏ, bạc đăi đến nỗi đem ḷng hận thù.
Theo Đại Việt sử kư toàn thư, bà đă bị giam cầm trong cung. Đến khi vua Lê Thánh Tông trở bệnh, bà mới được đến thăm rồi ngầm đem thuốc độc bôi vào chỗ lở loét của chồng khiến bệnh nặng mà băng hà.
VietBF@ sưu tập