Theo như trước đó vài giờ, ngày 14/08, Mazar-i-Sharif, thành phố lớn thứ tư của Afghanistan có chung số phận, sau khi ngày 15/08/2021, Taliban tiến vào thủ đô Kabul sau khi đă dễ dàng chiếm được thành phố Jalalabad.
(Ảnh minh họa) - Trực thăng của quân đội Mỹ bay phía trên đại sứ quán Mỹ ở Kabul, ngày 15/08/2021 trong khi Washington đang đưa người di tản khỏi Afghanistan. AP - Rahmat Gul
Theo bộ Nội Vụ Afghanistan, được Reuters trích dẫn, quân Taliban tiến vào Kabul từ mọi phía. Nhiều người dân cũng khẳng định thông tin này với hăng tin Pháp AFP. Tuy nhiên, một quan chức Taliban ở Doha khẳng định lính Taliban được lệnh đóng ở các cửa ô, tránh mọi bạo lực, không cản trở những người muốn rời đi, c̣n phụ nữ được yêu cầu trú ở nơi an toàn.
Như vậy, chỉ trong ṿng 10 ngày, quân Taliban đă kiểm soát được phần lớn đất nước, kiểm soát hết miền bắc Afghanistan. Chính quyền Kabul vẫn nắm một số thành phố nhỏ nhưng tản mát, cách xa thủ đô và không c̣n giá trị chiến lược quan trọng. Nhiều quân nhân Afghanistan đào ngũ, t́m cách vượt biên sang nước láng giềng Uzbekistan, trong đó có 85 người bị bắt ngày 15/08. Bộ Ngoại Giao Uzbekistan ra thông cáo cho biết đang đàm phán với chính quyền Kabul để hồi hương những người này.
Chính phủ Afghanistan hứa chuyển giao quyền lực cho chính phủ chuyển tiếp
Một ngày sau khi tổng thống Ghani tham vấn để t́m một thỏa thuận chính trị tái lập ḥa b́nh, trong một video đăng ngày 15/08, bộ trưởng Nội Vụ trấn an người dân : “Kabul sẽ không bị tấn công và sẽ có chuyển giao quyền lực một cách ḥa b́nh cho một chính phủ chuyển tiếp”. Tuy nhiên, chính quyền Afghanistan không c̣n được dân ủng hộ v́ bản thân họ cũng quá mệt mỏi, sợ hăi, t́m mọi cách rời khỏi đất nước.
“Chuyến bay đầu tiên của Turkish Airlines, kín người, đă khởi hành sáng nay, trong đó có rất nhiều gia đ́nh mà chúng tôi gặp trong sảnh sân bay, như một cặp vợ chồng với cậu con trai 2 tuổi rưỡi.
Người đàn ông nói : “Tôi đă quá mệt mỏi với cuộc chiến này. Nó đă kéo dài 20 năm mà t́nh h́nh vẫn như vậy. Tôi không c̣n chịu được những bạo lực mà chúng tôi phải hứng lấy”. Người vợ đứng cạnh, mắt đỏ ngầu, kể cho chúng tôi là cô đă đau ḷng chia tay người thân để ra nước ngoài vào sáng nay.
Hành khách ra đi với những chiếc va li lớn nhỏ. Không khí rất nặng nề. Một người phụ nữ khóc nức nở v́ phải ngừng nói chuyện điện thoại để lên máy bay. Tất cả những phụ nữ nhân viên ở sân bay khóc cầu xin chúng tôi giúp họ rời khỏi đất nước. Một trong số họ nói : “Quân Taliban sẽ giết chúng tôi”.
Một thanh niên có visa đi Anh cho biết : “Tôi cảm thấy đau ḷng khi ra đi v́ hàng ngh́n người không có cơ hội này”. Ngoài ra, c̣n có một quân nhân Afghanistan mà chúng tôi gặp ở băi đậu xe sân bay Kabul, nói tiếng Pháp rất tốt và thường xuyên nghe đài RFI để luyện tiếng Pháp, từng là học viên trường quân sự Saint-Cyr. Anh đi tiễn một người bạn may mắn được rời đất nước. Giọng đầy xúc động, anh nói : “Tôi xấu hổ khi mặc bộ quân phục này. Quân đội đă không biết bảo vệ đất nước chúng tôi”.