[june04]

Bệnh viện quá tải, nhân viên y tế kiệt sức và nhiều yếu tố khác đang góp phần tạo ra điều kiện lý tưởng cho sự xuất hiện của một loại siêu nấm kháng thuốc.

Hai ca nhiễm nấm Candida auris ở bệnh nhân Covid-19 tại bệnh viện Salvador, bang Bahia, Brazil, được mô tả trên tạp chí Fungi. Theo đồng tác giả nghiên cứu Arnaldo Colombo ở Đại học liên bang Sao Paulo, 9 ca nhiễm C. auris khác được chẩn đoán ở cùng bệnh viện sau đó, một số bệnh nhân nhiễm nấm nhưng không gây hại trong khi vài người bị viêm nhiễm.

Các nhà nghiên cứu bày tỏ lo ngại dù không có ca nhiễm nấm nào kể từ đó. "Chúng tôi đang theo dõi những đặc điểm tiến hóa của C. auris cô lập từ bệnh nhân tại bệnh viện ở Salvador. Chúng tôi đã tìm thấy mẫu vật giảm độ nhạy với thuốc điều trị fluconazole và echinocandin", Colombo cho biết. Đặc biệt, echinocandin thuộc nhóm thuốc chính dùng để điều trị nấm candida.

Trong một số trường hợp, nấm xâm nhập mạch máu và gây viêm nhiễm hệ thống gọi là candidemia. Các nghiên cứu trước đây ghi nhận việc nấm xâm nhập mạch máu và phản ứng thái quá của hệ miễn dịch với mầm bệnh có thể gây tổn thương nghiêm trọng với vài cơ quan nội tạng, thậm chí dẫn tới tử vong. Tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân mắc candidemia lên tới 60%.

Colombo cho biết nấm C. auris đang trở nên ngày càng kháng thuốc và không nhạy với thuốc khử trùng ở bệnh viện và phòng khám. Kết quả là chúng có thể lưu lại trong bệnh viện, bám vào nhân viên y tế và lây nhiễm sang bệnh nhân Covid-19 nặng và người mắc bệnh nguy kịch phải điều trị lâu dài.

Theo nhóm nghiên cứu, thời gian ở lâu trong bệnh viện, sử dụng ống dẫn tiểu và ống truyền tĩnh mạch, thuốc steroid và thuốc kháng sinh trên bệnh nhân Covid-19 ảnh hưởng tới vi khuẩn có lợi trong cơ thể, biến họ thành mục tiêu lý tưởng của C. auris. Virus có thể phá hủy chất nhầy ở ruột của bệnh nhân Covid-19 nặng, khiến họ dễ nhiễm candidemia.

Trong khi một số nước đã kiểm soát được sự xuất hiện của siêu nấm, tình hình ở Brazil cấp bách hơn. Nhóm nghiên cứu chia sẻ từ tháng 12 năm ngoái, mỗi tháng họ đều nhận được mẫu vật C. auris cô lập từ bệnh viện Salvador để kiểm tra độ nhạy của nấm với thuốc điều trị.

"Trong các xét nghiệm này, chúng tôi để nấm tiếp xúc với mật độ thuốc tăng dần nhằm xác định liều lượng thấp nhất để vô hiệu hóa chúng. Trong trường hợp C. auris ở những mẫu vật cô lập gần đây tại Salvador, liều lượng cần dùng cao gấp 4 - 5 lần so với liều để vô hiệu hóa mẫu vật vào tháng 12/2020", Colombo cho biết.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy nấm phát triển những biến đổi cấu trúc ở protein mà thuốc liên kết nhằm ức thế tổng hợp thành tế bào, quá trình đóng vai trò quan trọng đối với sự tồn tại của nấm. Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh cần đẩy mạnh theo dõi để phát hiện mầm bệnh tương tự trong khi điều trị Covid-19 và thực hiện tốt hơn công tác vệ sinh.