Trung Quốc đang tranh chấp chủ quyền biển với Nhật Bản ở Biển Hoa Đông và một số quốc gia Đông Nam Á tại Biển Đông. Trung Quốc nhiều lần điều tàu hải cảnh đến xua đuổi tàu cá của các quốc gia khác và một số lần đâm ch́m tàu cá nước ngoài. Một điều quá quắt hơn nữa khi nước này thông qua luật cho phép hải cảnh dùng vũ lực. Động thái này có thể khiến các vùng biển khu vực "hỗn loạn hơn".
Ủy ban Thường vụ Đại hội Nhân dân Toàn quốc, cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc, ngày 22/1 thông qua Luật Hải cảnh, truyền thông nước này đưa tin.
Theo dự thảo được công bố trước đó, lực lượng hải cảnh Trung Quốc được phép sử dụng "mọi phương tiện cần thiết" để ngăn ngừa hoặc ngăn chặn các mối đe dọa từ tàu nước ngoài. Luật Hải cảnh Trung Quốc nêu các trường hợp lực lượng này sử dụng những loại vũ khí khác nhau gồm vũ khí cầm tay, phóng từ tàu hoặc từ trên không.
Luật Hải cảnh Trung Quốc cho phép thành viên lực lượng được phá công tŕnh nước khác xây dựng trên các thực thể và kiểm tra các tàu nước ngoài trong vùng biển mà Trung Quốc nêu yêu sách chủ quyền. Đạo luật này cũng trao cho hải cảnh Trung Quốc quyền thiết lập các vùng cấm di chuyển "khi cần" để ngăn các tàu thuyền và người đi vào.
Một tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động gần nhóm đảo Sekaku/Điếu Ngư tranh chấp với Nhật Bản. Ảnh: JCG.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Xuân Oánh ngày 22/1 nói luật này phù hợp với thông lệ quốc tế, bất chấp nhiều bên lo ngại. Điều đầu tiên trong Luật Hải cảnh giải thích đạo luật cần để "bảo vệ chủ quyền, an ninh và các quyền hàng hải của Trung Quốc".
Luật Hải cảnh được thông qua sau khi Trung Quốc hợp nhất một số cơ quan thực thi pháp luật dân sự trên biển để lập Cục Hải cảnh năm 2013. Cục Hải cảnh Trung Quốc chuyển về dưới quyền lực lượng Vũ cảnh trực thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc vào tháng 7/2018.
Việt Nam hồi tháng 11/2020 tuyên bố các quốc gia "cần đối xử công bằng, nhân đạo với ngư dân" khi b́nh luận về thông tin Trung Quốc ra dự thảo cho phép hải cảnh dùng vũ lực với tàu cá nước ngoài.
Phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Dương Hoài Nam cho biết Việt Nam "muốn chuyển thông điệp" tới các quốc gia trong khu vực, bao gồm Trung Quốc và ASEAN, "về t́m cách bảo hộ quyền và lợi ích chính đáng của ngư dân Việt Nam và các nước đánh cá trong vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của quốc gia ḿnh"
Ông Dương Hoài Nam khẳng định Việt Nam "có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lư để khẳng định chủ quyền với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa", "luôn ủng hộ giải quyết các tranh chấp thông qua thương lượng ḥa b́nh, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982"
*VietBF@sưu tập