Theo ông Reed Werner, phó phụ tá bộ trưởng Quốc Pḥng Mỹ đặc trách Đông Nam Á, nói với Fox News hôm 20 Tháng Năm rằng, chiến đấu cơ Trung Quốc quấy nhiễu máy bay do thám của Mỹ “ít nhất chín lần” ở Biển Đông, kể từ giữa Tháng Ba, khoảng thời gian hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt cặp vào đảo Guam ở Thái B́nh Dương v́ một số thủy thủ bị COVID-19.
Khu trục hạm USS Mustin bị máy bay Trung Quốc “quấy nhiễu.” (H́nh: Kelsey L. Adams/US Navy)
Các hành động khiêu khích này không chỉ xảy ra trên bầu trời.
Ông Werner cũng nói, hồi tháng trước, một nhóm phi cơ tấn công của Trung Quốc bay tuần tiễu ở Biển Đông cũng “quấy nhiễu” khu trục hạm USS Mustin của Mỹ.
Ngoài ra, một tàu hộ tống của Trung Quốc áp sát chiếc tàu này của Mỹ một cách “không chuyên nghiệp và không an toàn” mà không báo trước.
Các vụ đụng độ này giữa hải quân hai nước không hề được báo cáo trước đây.
“Chúng tôi thấy khuynh hướng hiện nay là đáng lo ngại,” ông Werner nói, và thêm rằng ông không biết các vụ quấy nhiễu nêu trên báo hiệu một sự gia tăng hay không.
Có một trường hợp, chính phủ Mỹ phản đối chính thức hành động này của Trung Quốc qua đường lối “ngoại giao riêng tư,” ông Werner nói thêm.
“Chúng tôi phản đối mang tính chính trị, như thường lệ,” ông Werner nói.
Ông giải thích: “Chúng ta sẽ tiếp tục thấy hành động gây bất ổn ở Biển Đông” trong suốt thời gian có dịch COVID-19. “Trong khi các nước khác đang đối phó với COVID-19, Trung Quốc tiếp tục gây khiêu khích.”
Không chỉ có Hoa Kỳ, theo ông Werner, mà các quốc gia thành viên khối ASEAN cũng bị Trung Quốc quấy nhiễu.
Tuần trước, Mỹ phải điều tàu chiến đánh cận bờ USS Gabrielle Giffords đến khu vực Malaysia có giàn khoan dầu đang bị tàu khảo sát và tàu chiến Trung Quốc quấy nhiễu.
Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền khoảng 90% Biển Đông qua “đường lưỡi ḅ chín đoạn,” và từng bị Ṭa Trọng Tài Quốc Tế ở The Hague, Ḥa Lan, tuyên bố bất hợp pháp hồi năm 2016, nhưng thường xuyên bắt nạt các quốc gia ASEAN trong khu vực như Việt Nam, Philippines, Malaysia, và Indonesia.
Bắc Kinh hiện đang thảo luận với ASEAN về “quy tắc ứng xử Biển Đông.”
Ông Werner nói ông không tin Bắc Kinh thành thật trong cuộc thảo luận này.
“Họ vẫn tiếp tục khiêu khích và bắt nạt các nước khác,” ông nói, và tố cáo Bắc Kinh không thực hiện các lời hứa trong quá khứ, bao gồm cả lời hứa của Chủ Tịch Tập Cận B́nh tại Ṭa Bạch Ốc hồi năm 2015, “không quân sự hóa các đảo nhân tạo ở Biển Đông.”
Tuy nhiên, ông Werner không đề cập đến những ǵ được thực hiện tại những nơi này, nói rằng đó là tin t́nh báo.
Trong khi đó, theo Fox News, dẫn lời các giới chức Hải Quân Mỹ hôm Thứ Ba, cho biết hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt sẽ trở lại hoạt động vào tuần lễ trước ngày Chiến Sĩ Trận Vong.
Bản tin của CNN hôm Thứ Ba, 19 Tháng Năm, nói rằng theo nhận định của Phó Đô Đốc Bruce Gillingham, y sĩ trưởng Hải Quân Mỹ, trên phương diện y tế chiếc Roosevelt nay đă sẵn sàng thi hành công tác, dù rằng có một số thủy thủ bị dương tính với COVID-19 sau khi trở lại tàu.
Khoảng hơn 1,000 thủy thủ trong số gần 4,900 người trên chiếc USS Theodore Roosevelt bị dương tính với COVID-19.
Sau khi di tản khoảng 4,000 thủy thủ khỏi chiếc tàu để lên đảo Guam, Hải Quân Mỹ đưa nhiều người trong số này trở lại chiến hạm sau thời gian cách ly để chuẩn bị đưa chiếc hàng không mẫu hạm này ra khơi. (Đ.D.)