01/21/20
Brayan Hernandez, 26 tuổi, liều mình ôm con một tuổi vượt qua sông Suchiate ở biên giới Guatemala – Mexico, với hy vọng tìm đường vào Mỹ.
“Việc ôm con nhỏ vượt sông sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều, nhưng chúng tôi không còn lựa chọn nào khác. Tôi chưa từng nghĩ Mexico sẽ đối xử với chúng tôi như thế. Điều đó khiến tôi thấy tức giận. Chúng tôi đâu có tấn công họ”, Hernandez nói. “Mục tiêu của chúng tôi là tới Mỹ và sẽ không bỏ cuộc ở đây”.
Hernandez là một trong số ít nhất 4.000 người Honduras vào Guatemala tuần trước. Mục tiêu của họ là vượt biên vào Mexico, hướng lên phía bắc để tới cái đích cuối cùng nước Mỹ. Tuy nhiên, chính quyền Mexico gần đây triển khai lực lượng vệ binh quốc gia phong tỏa khu vực biên giới với Guatemala để ngăn họ.
Khi cây cầu biên giới Guatemala – Mexico bị chặn, hàng trăm người di cư Trung Mỹ hôm 20/1 quyết định ào xuống sông Suchiate. Mực nước sông xuống thấp trong mùa khô tạo điều kiện cho người di cư vượt qua, nhưng họ lập tức chạm mặt lực lượng an ninh Mexico ở bờ bên kia. Người di cư đe dọa sẽ dùng vũ lực nếu chính quyền Mexico quyết ngăn cản họ.
Tuy nhiên, các quan chức an ninh Mexico hiện chưa có kế hoạch “xuống nước” trước lời đe dọa này. Mexico bắt đầu siết chặt an ninh biên giới sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế nếu nước này không tìm cách ngăn đoàn người di cư từ Trung Mỹ.
Jessica Corrales Torres, 40 tuổi cùng con gái 12 tuổi là những người bị chặn ở biên giới Guatemala – Mexico. Torres thấy chán nản khi hành trình của hai mẹ con bị cản trở.
“Mọi thứ thật khó khăn. Nơi tôi từng sống không có nhiều việc làm để kiếm tiền nhưng lại có rất nhiều tội phạm. Đó là nơi kém an toàn nhất và thật sự đáng sợ”, Torres nói về quê hương Honduras.
“Nếu bạn có thể tới Mỹ, tại sao người khác lại không? Nhưng nếu không thể tới Mỹ, tôi sẽ định cư ở bất cứ nơi nào có thể tìm được việc làm”, Torres nói thêm.
Nhưng cô và nhiều người di cư khác đều thấy hoang mang trước những thông điệp trái ngược từ lãnh đạo Mexico. Tổng thống Andrés Manuel López Obrado từng nói trong buổi họp báo gần đây rằng sẽ tạo ra hơn 4.000 việc làm cho những người di cư tới nước này. Nhưng sau đó không lâu, ông lại tuyên bố rằng người di cư nộp mình cho chính quyền sẽ bị trục xuất về nước.
Hôm 18/1, căng thẳng bùng phát khi lực lượng vệ binh quốc gia Mexico sử dụng hơi cay và đóng cửa biên giới để ngăn dòng người di cư. Đến ngày 20/1, các cuộc đối đầu đã có dấu hiệu giảm nhiệt, dù hai bên thỉnh thoảng vẫn ném đá vào nhau.
Chính quyền Mexico đã thành công hơn trong việc bảo vệ biên giới so với năm 2018, thời điểm đoàn di cư khoảng 8.000 người từ Trung Mỹ ùn ùn kéo về nước này. Nhiều người trong số họ phải vượt biên trái phép để chạy trốn nghèo đói, bạo lực ở quê nhà.
Đoàn người di cư lớn từng thu hút sự chú ý của Tổng thống Trump và khiến ông xem đây như “cuộc xâm lược”. Đây cũng là một phần lý do khiến ông quyết định chi hàng tỷ USD để xây tường biên giới với Mexico.
Trump còn gây sức ép để Mexico thực hiện chính sách buộc hàng chục nghìn người xin tị nạn phải chờ đợi ở Mexico trong thời gian chờ xét duyệt hồ sơ xin tị nạn. Đến nay, chưa đầy 1% trường hợp xin tị nạn được vào Mỹ thành công theo chính sách này.
“Thông điệp ở đây rất rõ ràng. Họ sẽ không còn có cơ hội lách luật và được phép vào đất nước chúng tôi bằng cách lợi dụng các lỗ hổng pháp lý, bởi mọi lỗ hổng đã được bịt kín”, Mark Morgan, đại diện Cục Hải quan và Biên phòng (CBP) Mỹ, cho biết.