Quan hệ giữa ông Trump và ông Tập giờ không còn như trước nữa. Tổng thống Mỹ cho rằng ông và Chủ tịch Trung Quốc đều phải theo đuổi lợi ích quốc gia riêng nên khó tránh khỏi những khác biệt.
Tổng thống Mỹ (trái) gặp Chủ tịch Trung Quốc sáng 29/6. Ảnh: Reuters.
"Tôi từng nói ông Tập là một người bạn tốt của tôi. Nhưng chúng tôi bây giờ có lẽ không còn như trước. Tôi phải ủng hộ đất nước mình. Ông ấy vì Trung Quốc, còn tôi vì Mỹ, nên đó là điều hiển nhiên thôi", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 15/7 nói tại một sự kiện ở Nhà Trắng.
Tuyên bố được Trump đưa ra trong bối cảnh quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên căng thẳng vì thương vụ bán vũ khí trị giá 2,2 tỷ USD cho Đài Loan, trong khi hai nước vẫn chưa đàm phán được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh thương mại.
Trump hồi tháng 4 năm ngoái viết trên Twitter rằng "Chủ tịch Tập và tôi luôn là bạn bè, dù có gì xảy ra với tranh chấp thương mại giữa chúng tôi đi nữa". Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đầu tháng trước từng khẳng định về tình bạn với Tổng thống Mỹ khi dự Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg tại Nga. "Tổng thống Trump là bạn của tôi và tôi tin rằng ông ấy cũng không muốn cắt đứt quan hệ với Trung Quốc", ông Tập nói ngày 7/6.
Hai lãnh đạo cuối tháng 6 có cuộc gặp bên lề hội nghị G20 ở Nhật Bản và nhất trí về một thỏa thuận "đình chiến" thương mại để tạo điều kiện cho đàm phán. Tuy nhiên, phái đoàn đàm phán hai bên mới chỉ trao đổi qua điện thoại và chưa có những cuộc tiếp xúc trực tiếp để thảo luận biện pháp chấm dứt chiến tranh thương mại.
Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang từ khi Trump tung ra ba vòng áp thuế vào 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Bắc Kinh đáp trả bằng cách áp thuế với 110 tỷ USD hàng Mỹ gồm hóa chất, than, thiết bị y tế và các loại nông sản như đậu nành.
Ngoài thương mại, hai nước tiếp tục căng thẳng về vấn đề Đài Loan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng ngày 15/7 tuyên bố Bắc Kinh sẽ trừng phạt các công ty Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan bởi đây là hành động vi phạm nguyên tắc "một Trung Quốc", nhấn mạnh rằng "Bắc Kinh đã nói là làm" trong vấn đề này.