Phật dạy đă là nghiệp th́ nó sẽ chi phối đối với đời sống của tự thân người đó. Có nhiều người tự tạo nghiệp cho ḿnh. Dưới đây là những nghiệp dù bạn là ai, tuổi nào cũng đừng tự tạo cho ḿnh.
Phán xét và chỉ trích
Phán xét hoàn cảnh khó khăn, ngoài tầm kiểm soát của người ta như ngoại h́nh, t́nh trạng sức khỏe, cân nặng, tài chính, kỹ năng mà khả năng của họ không thể đạt được thực sự là ác khẩu. Để tránh vô t́nh trở thành người hay phán xét, chúng ta cần có cái nh́n rộng mở, cố gắng thấu hiểu và cảm thông, động viên khuyến khích.
Bên cạnh đó, ác khẩu c̣n liên quan đến việc nói dối. Có nhiều loại nói dối: Nói dối với đùa vui, nói dối với mục đích lừa phỉnh, nói dối để khoe khoang, nói dối v́ sợ hăi, nói dối để thu lợi bất chính…
Tùy theo mục đích của nói dối mà tạo ra nghiệp tội nặng nhẹ khác nhau. Tuy nhiên, có những trường hợp nói dối với mục đích cứu giúp hoặc bảo vệ tính mạng cho người khác th́ không bị tính là khẩu nghiệp.
Đổ tội cho người khác
Trong nhiều t́nh huống không hay xảy ra, đổ tội là cách nhanh nhất để chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn. Tuy nhiên, nếu đổ tội không đúng người đúng cách vô t́nh khiến ḿnh trở thành người vô lư, giả dối, thậm chí vu khống người khác.
Mỗi người một cuộc đời, một công việc, một gia đ́nh với những trách nhiệm của riêng ḿnh. Nếu không hài ḷng, hăy học cách trao đổi để cải thiện t́nh h́nh hoặc chấp nhận t́nh huống không vừa ư hay chủ động thay đổi, từ bỏ hay ra đi chứ không t́m cách đổ tội, than thở.
Phủ nhận công sức người khác
Phủ nhận công sức người khác cũng là một dạng của ác khẩu trong giao tiếp hàng ngày mà nhiều người đang mắc phải. Có người thường b́nh luận không tích cực về những đóng góp hay thế mạnh của bạn bè, đồng nghiệp v́ trong sâu thẳm, họ lo sợ người ta sẽ làm tốt hơn ḿnh và sẽ dần lên mặt với ta. Do đó, phản ứng tự nhiên là phủ nhận công lao, đóng góp của họ.
Tuy nhiên, cách giao tiếp này chỉ chứng tỏ rằng chúng ta không công bằng, không tự tin và càng không hợp t́nh hợp lư. Và nếu tất cả mọi người đều giao tiếp bằng sự phủ nhận công sức và thành tích của nhau, chúng ta sẽ tạo nên một cộng đồng thiếu đoàn kết, thiếu trân trọng nhau.
Không nên tức giận
Phật khuyên mọi người chúng ta không nên nóng giận. Phật không phân biệt nóng giận v́ có lư do chính đáng hay không chính đáng, hợp lư hay không hợp lư. Chỉ biết rằng khi nóng giận, tâm con người chắc chắn không đủ để kiểm soát hành vi và ngôn ngữ. Phật nói : ‘Hăy từ bỏ nóng giận th́ phiền năo sẽ không đến với các người’.
Đức Phật dạy rằng, cần phải học cách nhận diện và chuyển hóa cơn giận, khi giận, không nên đè nén trong ḷng mà nên nói ra. Ta nên bày tỏ nỗi khổ của ta một cách rất chân t́nh và thật thà với người mà ta đang giận, có như thế mới có cách giải quyết vấn đề.
Khi trao đổi bàn giải với nhau, cả hai nên dùng lời ái ngữ ôn ḥa và phải tỏ ra một cách hết sức thành thật cởi mở. Cả hai nên dẹp bỏ ḷng tự ái kiêu căng ngă mạn. V́ ḷng tự ái là con đẻ của bản ngă. Chính nó gây nên thù hận và giết chết đời ta.
VietBF @ sưu tầm