Hai chiến hạm Mỹ vừa đi qua eo biển Đài Loan hôm Thứ Năm, 24 Tháng Giêng, đúng vào lúc Không quân Trung Quốc tăng cường hoạt động tại một số khu vực sát không phận hòn Đảo này, và đây là lần đầu tiên kể từ đầu năm Hải quân Mỹ hoạt động ở vùng biển này.
Khu trục hạm USS McCampbell. (Hình minh họa: Navy Photo)
Reutes dẫn thông báo cuối ngày của bộ Quốc Phòng Đài Loan cho biết chuyến đi của hai chiến hạm Mỹ, và xác nhận là lộ trình của các tàu Mỹ tuân thủ các quy định về giao thông hàng hải. Cũng ngày hôm qua, theo một thông báo khác của bộ Quốc Phòng Đài Loan, nhiều chiến đấu cơ và oanh tạc cơ của Trung Quốc đã bay qua eo biển Ba Sĩ (phía nam Đài Loan, bắc Philippines). Trước đó, hồi đầu tuần, hai máy bay quân sự Trung Quốc cũng bay qua ngả này.
Ngay sau khi tàu chiến Mỹ qua eo biển Đài Loan, trong một cuộc họp báo thường kỳ, người phát ngôn bộ Ngoại Giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh (Hua Chunying) hôm nay 25/01/2019 đã lên tiếng kêu gọi Washington tôn trọng nguyên tắc « một nước Trung Quốc », và khẳng định Trung Quốc theo dõi sát hoạt động của tàu Mỹ.
Theo giới quan sát, việc Hoa Kỳ cử tàu chiến đến eo biển Đài Loan là một dấu hiệu mới cho thấy sự ủng hộ của chính quyền Donald Trump đối với Đài Bắc, trong bối cảnh quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc ngày càng căng thẳng. Hôm thứ Năm 17/01/2019, tại Nhật Bản, tư lệnh Hải quân Mỹ, đô đốc John Richardson, tuyên bố không loại trừ việc cử chiến hạm đến khu vực này.
Trước đó ít ngày, tổng tham mưu trưởng Quân đội Trung Quốc, tướng Lý Tác Thành (Li Zuocheng) trong cuộc gặp với tư lệnh Hải quân Mỹ ở Bắc Kinh ngày 15/01, khẳng định Trung Quốc sẵn sàng « bằng mọi giá » bảo vệ sự thống nhất lãnh thổ, chống lại mọi can thiệp nhằm hậu thuẫn cho Đài Loan độc lập. Đáp lại đe dọa của Trung Quốc, tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn tuyên bố sẽ bảo vệ nền dân chủ Đài Loan, và kêu gọi hỗ trợ quốc tế.
Cuối năm 2018, tổng thống Mỹ ký luật Đạo Luật Sáng Kiến Trấn An Châu Á (Asia Reassurance Initiative Act – ARIA), tái khẳng định các cam kết với Đài Loan, bao gồm việc bán vũ khí để giúp Đài Bắc tự vệ trước Trung Quốc.