Vừa qua Giáo sư Ngô Bảo Châu nhận thêm giải toán học danh giá quốc tế. Giải này ngang với giải Nobel. Ông vừa từ Mỹ sang Pháp để nhận một giải thưởng do Hội toa'n học ứng dụng và công nghiệp, Hội toán học Pháp trao tặng.
Theo các nguồn tin riêng của Thanh Niên, vừa qua GS Ngô Bảo Châu đă từ Mỹ sang Pháp để nhận giải thưởng mang tên Maurice Audin, một giải thưởng toa'n họccủa Hội toa'n học Ứng dụng và công nghệ (SMAI) và Hội toa'n học Pháp (SMF).
Lễ trao giải diễn ra lúc 18 giờ 30 ngày 12.12 (giờ Paris), tại viện toa'n học mang tên Henri Poincaré ở Paris. Tại buổi lễ trao giải, ngoài 2 nhà toa'n học được giải (trong đó có GS Ngô Bảo Châu) c̣n có các th.à.n.h viên của hội đồng trao giải:
GS Cédric Villani (Chủ tịch hội đồng, và là nhà toa'n học đoạt giải Fields cùng năm 2010 với GS Ngô Bảo Châu), GS Sylvie Benzoni (Giám đốc Viện Poincare), GS Pierre Mansat (Chủ tịch Hiệp hội Maurice Audin), GS Thierry Horsin (Chủ tịch Hội toa'n ứng dụng và công nghiệp), GS Stéphane Seuret (Chủ tịch Hội toa'n học Pháp) và các th.à.n.h viên gia đ́nh nhà khoa học Maurice Audin (1932 – 1957).
GS Ngô Bảo Châu (trái) và GS Cédric Villani tại lễ trao giảiẢNH PHẠM HI ĐỨC
Giải thưởng Maurice Audin được lập ra lần đ.ầ.u năm 1958, trao giải thường niên cho các nhà toa'n học đến năm 1963. Năm 2004, giải thưởng được tái lập dưới sự bảo trợ của Hội toa'n học Ứng dụng và công nghiệp (SMAI) và Hội toa'n học Pháp (SMF). Các nhà toa'n học, có bằng tiến sĩ, từ 45 tuổi trở lên, làm việc tại Pháp hoặc Algeria, có thể đăng kư xe't giải.
Trên danh sách những ứng viên đạt yêu cầu, hội đồng xe't giải (gồm 5 th.à.n.h viên) sẽ đề cử 2 nhà toa'n học, 1 nhà toa'n học người Algeria làm việc tại Algeria, 1 nhà toa'n học người Pháp đang làm việc tại Pháp. Tiền thưởng cho mỗi người đoạt giải là 1.500 euro. Giải thưởng được dùng để tài trợ cho chuyến đi và ở lại một tuần ở Pháp cho nhà toa'n học Algeria đoạt giải, ở Algeria cho người Pháp đoạt giải.
Giải thưởng được xe't định kỳ 2 năm một lần. Nguồn tài trợ cho giải thưởng là khoản tiền được đóng góp hàng năm bởi các th.à.n.h viên của cộng đồng toa'n học và xă hội dân sự.
Chia sẻ với Thanh Niên, GS Ngô Bảo Châu cho biết, ông và GS Cédric Villani vừa thực hiện chuyến đi giảng bài tại một số th.à.n.h phố ở Algeria về. GS Ngô Bảo Châu nói: “Giải thưởng được xe't trong cho năm 2016, lẽ ra trao giải vào năm 2017, nhưng v́ cả tôi và GS Cédric Villani đều bận nên măi đến thời điểm này ban tổ chức mới có thể thực hiện được việc trao giải”.
Trao đổi với một nhà toa'n học Việt Nam sau lễ trao giải, GS Sylvie Benzoni (Giám đốc Viện Poincare) cho biết dù GS Ngô Bảo Châu hiện đang làm việc ở Mỹ nhưng ông đă từng là gia'o sư của Đại học Paris 11 tại Orsay, nên hội đồng xe't giải vẫn xem ông là một nhà toa'n học Pháp.
Sở dĩ giải thưởng được mang tên Maurice Audin bởi ông là một nhà toa'n học người Pháp, nhưng giảng dạy ở Đại học Algiers và đă tham gia hoạt động trong phong trào chô'ng chủ nghĩa thực dân. Ông đă mất do bị t.r.a tâ'n bởi nhà cầm quyền Pháp trong cuộc chiê'n Pháp – Algeria.
Khi mất, Maurice Audin chưa có bằng tiến sĩ. Sau khi ông mất, ngày 2.12.1957, Trường đại học Sorbonne Paris của Pháp đă tổ chức buổi bảo vệ tiến sĩ vắng mặt cho ông.
Luận a'n tiến sĩ của ông được tŕnh bày bởi một đồng nghiệp của ông ở Đại học Algiers. Tham gia hội đồng đa'nh giá luận a'n có GS Laurent Schwartz, một nhà toa'n học đạt giải thưởng Fields năm 1950, một người bạn lớn của toa'n học Việt Nam.