Cách đây ít lâu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố Mỹ xóa bỏ Hiệp ước vũ khí với Nga. Nhiều nước phản đối ngay cả đồng minh với Mỹ. Nhưng đây mới chính là lý do.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đang yêu cầu Nga công khai các chi tiết của hệ thống tên lửa tân tiến mà Mỹ và các đồng minh tuyên bố vi phạm một hiệp ước vũ khí hạt nhân quan trọng.
Theo Washington Post, tại cuộc hội đàm giữa các đại sứ Nga và NATO ngày 30/10, ông Stoltenberg nói: "Chúng tôi lấy làm tiếc việc Nga không chú ý đến những lời kêu gọi của chúng tôi" hãy minh bạch hóa hệ thống tên lửa đó.
NATO cho biết, tên lửa hành trình Novator 9M729 vi phạm Hiệp ước Các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) năm 1987. Hiệp ước giữa Mỹ và Liên Xô này cấm các tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình phóng từ mặt đất có tầm bắn 500-5.500km.
Stoltenberg cho biết, việc Nga kín tiếng khi thảo luận về yêu cầu của NATO chứng tỏ hệ thống tên lửa này "tạo ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với năng lực chiến lược của khu vực châu Âu – Đại Tây Dương".
Tên lửa Novator 9M729 được cho là sử dụng hệ thống phóng tương tự 9K720 Iskander, trong bức ảnh được chụp ngày 20/81018. (Ảnh: Shutterstock)
Nga khẳng định tên lửa 9M729 không hề vi phạm INF. Tuy nhiên, phía Nga không thuyết phục được Mỹ tin điều này, và Tổng thống Donald Trump mới đây tuyên bố sẽ rút khỏi Hiệp ước.
"Mỹ duy trì và tôn trọng thỏa thuận nhưng đáng tiếc Nga không như vậy. Họ vi phạm hiệp ước và chế tạo vũ khí mới suốt nhiều năm qua, trong khi Washington không được phép làm vậy. Chúng tôi sẽ không để điều đó xảy ra", Tổng thống Donald Trump tuyên bố hôm 20/10.
Tuy vậy, theo National Interest, phía Mỹ không công bố thông tin chi tiết và khả năng tác chiến của 9M729.
Ảnh: National Interest
Truyền thông Mỹ cho rằng, Nga đã thử 9M729 từ đầu năm 2008 tại Kapustin Yar, vùng Astrakhan. Đến năm 2014, Nga đã hoàn tất thử nghiệm cấp nhà nước loại tên lửa này cùng các phiên bản cải tiến. Một năm sau đó, 9M729 được phóng thử thành công với tầm bắn khoảng 500km.
Novator 9M729 được đánh giá có khả năng xuyên thủng mọi lá chắn tên lửa của Mỹ và đồng minh ở châu Âu. Tuy nhiên, đến nay, Nga vẫn chưa công bố bất kỳ chi tiết nào về loại tên lửa tối tân này.